hamburger-icon

desktop-gifmobile-gifCanlı Yayın
hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    Obama Nobel Barış Ödülü'nü kaptı

    Obama Nobel Barış Ödülünü kaptı
    expand

    Dünyanın prestiji en yüksek ödülü olarak kabul edilen Nobel ödüllerinden barış ödülünü, ABD Başkanı Barack Obama kazandı. Obama'nın haberi "alçakgönüllükle karşıladığı" belirtildi.

    ANALİZ: ERKEN Mİ, TEŞVİK Mİ?

    ABD'nin ilk Afrika kökenli başkanı olan Obama'nın, özellikle, dünyada nükleer silah stokunun azaltılması çağrıları ve dünya barışı için çalışması nedeniyle 10 milyon İsveç Kronu değerindeki bu ödüle layık görüldüğü belirtildi.

    Obama uyandırıldı

    Beyaz Saray basın sekreteri Robert Gibbs, Başkan'ın gün doğmadan uyandırılarak ödülü kazandığı haberinin verildiğini belirtti. Gibbs, Obama'nın Nobel komitesi tarafından bu ödüle layık görülmesini alçak gönüllükle karşıladığını söyledi.

    Bu açıklamanın üzerine Norveç Nobel Komitesi Başkanı Thorbjoern Jagland, ödülü kazananların telefonla haberdar edilmesi geleneğiyle ilgili olarak, "Bir başkanı gece yarısı uyandırmak, yapmak zorunda olduğunuz bir şey değil" dedi.

    Jagland, 5 kişiden oluşan komitenin Obama'ya telefonla haber vermeme kararında aynı zamanda, kazananın adının Oslo'da resmen açıklanmadan önce basına sızdırılması endişesinin rol oynadığını kaydetti.

    Nobel ödülü sahiplerine, genellikle ödül resmen açıklanmadan bir saat önce telefonla haber veriliyor.

    "Uluslararası siyasette yeni hava"

    Norveç Nobel Komitesi'nden yapılan açıklamada, Obama'nın, "uluslararası diplomasiyi ve halklar arasındaki işbirliğini güçlendirme konusundaki olağanüstü çabalarından ötürü barış ödülünü" kazandığı ifadesi kullanıldı.

    Açıklamada, "Obama'nın çok az insanın yapabileceği ölçüde dünyanın dikkatini çektiği ve halkına daha iyi bir gelecek umudu verdiği, diplomasisinin, dünyayı yöneteceklerin, bunu, insanlığın ortak değer ve tutumları temelinde yapmak zorunda olduğu anlayışı üzerine kurulu olduğu" kaydedildi.

    Komitenin açıklamasında, Obama'nın nükleer silahsız bir dünya için çalışması ve vizyonuna özel önem verildiği belirtildi ve "Obama, başkan olarak uluslararası siyasette yeni bir hava yarattı. Çok taraflı diplomasi, BM ve diğer uluslararası kuruluşların oynayabileceği role vurguyla, merkezi konumunu yeniden kazandı" denildi.

    Bu yıl Nobel Barış Ödülü için 205 aday önerildiği, bugüne kadarki en yüksek rakamın 33'ünün kurumlar olduğu bildirildi.

    Ülkesinde yaklaşık 9 ay önce göreve gelen ABD Başkanı Barack Obama, bu süre içinde silahsızlanma çağrısında bulunmuş ve Ortadoğu barış sürecini yeniden canlandırmak için çalışmıştı.

    Barack Obama, geçen ay nükleer silahlara sahip ülkelerin, silahlarını azaltmaları çağrısında bulunan ve taslağı ABD tarafından hazırlanan kararın oy birliğiyle kabul edildiği, BM Güvenlik Konseyi'nde yapılan tarihi toplantıya başkanlık etmişti.

    Ödül Obama'ya 10 Aralık'ta Oslo'da yapılacak törenle takdim edilecek.

    Eralp yorumladı: "Dünya Obama'ya büyük kredi açmış"

    CNN TÜRK Diplomasi Danışmanı Yalım Eralp, ödülün Obama'ya verilmesini, "Bu şu demek: dünya Obama'ya büyük kredi açmış. İşi zor. Bu kredileri iyi kullanmak zorunda. Başkanlığı devraldığı dönemde kendisinden daha kötü durumda bir başkan yoktu. Hem harp içinde, hem global krizin içinde, ekonomisi darbe yemiş bir ülke devraldı" dedi.

    Eralp, Obama'nın nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya açıklamalarının da ödülü almasında etkili olduğu yorumunda bulundu.

    TEPKİLER

    Afganistan:
    Afganistan'daki Taliban hareketi, Obama'ya Nobel barış ödülü verilmesini kınadı. Talibanların bir sözcüsü, yakında Afganistan'a takviye asker gönderilmesi konusunda karar vermesi beklenen Obama'ya Nobel barış ödülü verilmesini kınadığını söyledi.

    Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai ise Nobel barış ödülü için doğru kişinin seçildiğini belirtti.

    İran:
    İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad'ın danışmanlarından Ali Ekber Civanfekr de Nobel barış ödülü verilmesinin, ABD Başkanı Barack Obama'yı dünyada adaletsizliğe son verme yolunda çalışmaya teşvik etmesi gerektiğini belirtti. Ahmedinecad'ın danışmanı, "Ödülün Başkan Obama'da dünyaya adaleti getirme yolunu seçme isteği uyandırmasını umuyoruz" dedi.

    Dışişleri Bakanı Menuçehr Mutteki de, Obama'ya Nobel barış ödülü verilmesini "erken" buldu, ancak teşvik amacı taşımasına itirazları olmadığını bildirdi. Mutteki, 2009 Nobel barış ödülünün Obama'ya verilmesini değerlendirirken, "Bu konuda karar alınırken acele ve erken davranılmış" ifadesini kullandı.

    İranlı Bakan, "Obama'ya böyle bir ödül verilmesi için en uygun zamanın, Irak ve Afganistan'daki yabancı güçlerin çekilmesi ve mazlum Filistin halkının haklarının yanında yer alınması olduğunu" söyledi.

    Uygur lideri Kadir:
    Dünya Uygur Komitesi lideri Rabia Kadir de ödülün Obama'ya verilmesinin, tüm dünyada insan haklarının savunulduğunu görme ümidini arttıracağını söyledi. ABD'de sürgünde yaşayan, Uygurların lideri Kadir, "Ödülün Barack Obama'ya verilmesine çok memnun oldum. Şimdi bir şeyler yapmalı. Bu baskı altındaki ulusların savunulduğunu görme beklentilerini artıracak" diye konuştu.

    Nelson Mandela Vakfı:
    Nelson Mandela Vakfı da ödülün Obama'ya verilmesinin, barış ve yoksulluğun sona erdirilmesi için mücadelesini sürdürme cesareti vereceğini bildirdi. Vakfın Müdürü Verne Harris, ödülün verilmesinin dünyanın en güçlü ulusunun lideri olarak, Obama'yı barış ve yoksulluğun sona erdirilmesi çabalarını sürdürmesi için cesaretlendireceğine emin olduklarını söyledi.

    Obama'nın Kenya'nın başkenti Nairobi'de yaşayan üvey kardeşi Said Obama da ödülün Başkanın Kenyalı ailesi için onur olduğunu kaydetti. Said Obama, "Bu ailemiz için bir onur. Aramızdan biri bu ödüle layık görüldüğü için çok mutluyuz. Barack'ı kutluyoruz" diye konuştu.


    Nobel Barış Ödülü toplam 119 kişiye verildi

    1901'den beri verilen Nobel barış ödülü bugüne kadar 89 kez, toplam 119 kişiye verildi. 96 kişi ve 20 kuruma verilen ödülünü bugüne kadar en çok, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (3 kez) ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (2 kez) aldı.

    Nobel barış ödülü 60 kez tek kişi ya da kuruma, 28 kez iki kişi/kuruma, 1 kez ise 3 kişiye (Yaser Arafat, Şimon Peres, İzak Rabin) verildi. Ödül, 3'ten fazla sayıda kişiye verilmiyor.

    Dünya savaşları süresince barış ödülü verilmedi

    1923, 1924, 1928, 1932, 1948, 1955-1956, 1966-1967 ve 1972 yıllarında ödüle layık kişi ya da kurum bulunamadığı için Nobel barış ödülü verilmedi. Birinci ve İkinci Dünya Savaşları süresince de Nobel barış ödülü sahibini bulamadı.

    12 kadın Nobel Barış Ödülü'nü aldı

    Nobel Barış Ödülü kazanan 96 kişiden 12'si kadın. 1901'de verilmeye başlayan barış ödülünün ilk sahibi de bir kadındı:

    Bertha von Suttner. Nobel barış ödülü sahibi kadınların listesi şöyle:

    1905 - Bertha von Suttner
    1931 - Jane Addams
    1946 - Emily Greene Balch
    1976 - Betty Williams
    1976 - Mairead Corrigan
    1979 - Rahibe Teresa 1982 - Alva Myrdal
    1991 - Aung San Suu Kyi
    1992 - Rigoberta Menchu Tum
    1997 - Jody Williams
    2003 - Şirin Ebadi
    2004 - Wangari Maathai

    Nobel Barış Ödülü'ne ret

    Bugüne kadar Nobel Barış Ödülünü kabul etmeyen bir kişi oldu: Vietnamlı politikacı Le Duc Tho. 1973 yılında Vietnam barışına yaptıkları katkıdan dolayı ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger ile birlikte ödül aldığı açıklanan politikacı ödülü reddetti.

    Öldükten sonra ödül alan iki kişiden biri, 1961 yılında eski BM Genel Sekreteri Dag Hammarskjöld oldu. 1974 yılında Nobel Komitesi, ödülün, ödül aldığı açıklandıktan sonra hayatını kaybedenler hariç, ölümden sonra verilmeyeceği kuralını getirdi.

    1980'den sonra barış ödülü alanlar

    Nobel barış ödülünü 1980'den bu yana kazananların listesi ise şöyle:

    2009: ABD Başkanı Barack Obama
    2008: Martti Ahtisaari
    2007: Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, Al Gore
    2006: Muhammed Yunus, Grameen Bank
    2005: Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, Muhammed El Baradei
    2004: Wangari Maathai
    2003: Şirin Ebadi
    2002: Eski ABD Başkanı Jimmy Carter
    2001: Birleşmiş Milletler, Kofi Annan
    2000: Kim Dae-jung
    1999: Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü
    1998: John Hume, David Trimble
    1997: Uluslararası Karamayınlarını Yasaklama Kampanyası, Jody Williams
    1996: Carlos Filipe Ximenes Belo, Jose Ramos-Horta
    1995: Joseph Rotblat, Pugwash Bilim ve Dünya İlişkileri Konferansı
    1994: Yaser Arafat, Şimon Peres, İzak Rabin
    1993: Nelson Mandela, F.W. de Klerk
    1992: Rigoberta Menchu Tum
    1991: Aung San Suu Kyi
    1990: Mihail Gorbaçov
    1989: 14. Dalai Lama
    1988: Birleşmiş Milletler barış güçleri
    1987: Oscar Arias Sanchez
    1986: Elie Wiesel
    1985: Uluslararası Nükleer Savaşı Önleme Hekimleri Örgütü
    1984: Desmond Tutu
    1983: Lech Walesa
    1982: Alva Myrdal, Alfonso Garcia Robles
    1981: Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği
    1980: Adolfo Perez Esquivel
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    o-clock

    SON DAKİKA

    EN ÇOK OKUNANLAR