hamburger-icon

desktop-gifmobile-gifCanlı Yayın
hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    Tarihte bugün: 22 Eylül

    Tarihte bugün: 22 Eylül
    expand

    New York Metropolitan Müzesi, "Karun Hazinesi"ni 22 Eylül 1993'te Türkiye'ye geri göndermeye karar verdi.

    Antik çağda Anadolu'nun batısında yer alan, güneyi Karia, kuzeyi Mysia, doğusu Frigya batısı Ionia ve Aiolia bölgeleriyle çevrili alana Lidya denmektedir.

    Tarihçi Heredot'a göre üç sülalenin yönettiği Lidya'nın son sülalesi Mermnad'lar 141 yıl egemen olmuş, Lidya'nın bölgede siyasi ve ekonomik yönden önemli bir ülke olmasını sağlamışlardır.

    Saray entrikalaryıla ikinci sülale Mermnadlar kral Gyges ile başlar. Ardys, Sadyattes, Alyattes ile devam edip Kroisos yani Karun ile son bulur. M.Ö. 7. yy'ın ilk yarısında Gyges ile başlayan Lidya İmparataroluğu parayı icat ederek insanlık tarihinde önemli buluşlardan birini gerçekleştirmişlerdir. Bu buluş, İlkçağ dünyasının ekonomik gelişimini hızlandıran bir olay olmuştur.

    Lidya'nın İlkçağ dünyasının en zengin ülkesi olmasının nedeni, Tmolos dağlarından çıkan ve Hermos nehrine karışan başkent Sardes'ten geçen Paktalos deresinin alüvyonları içindeki altındır. Buradan çıkarılan altın Lidya'nın kaderini belirlemiştir. Üçüncü sülalenin son kralı Kroisos babası Alyattes'in ölümünden sınra M.Ö. 560'da tahta geçmis ve akıl almaz zenginliği sayesinde "Karun kadar zengin" deyimiyle ününü günümüze kadar taşımıştır.

    M.Ö. 560-546 yılları arasında ülkesini yöneten bu kralın dönemine ait, Uşak'ın 25 km batısında ve İzmir Karayolu üzerinde bulunan Güre Köyü yakınlarındaki Lidya tümülüslerinden çıkarılarak kaçırılan ve 1993 yılında geri alınan eserlere Karun Hazineleri denmektedir.

    Lidya döneminin en görkemli eserleri olarak bilinen bu hazine 1965-66-68 yıllarında kaçırılmıştır. İlk soygun 1965 yılında Toptepe tümülüsünde gerçekleşmiştir. 5 kişilik grup tünel kazarak mezar odasına ulaşmışlardır. Buradaki eserleri 65,000 TL'ye satılmıstır. Daha sonra, 1966'da, İkiztepe tümülüsü 11 kişi tarafindan soyulmuş ve oda içesindeki 150 parça önce saklanıp daha sonra 160,000 TL'ye satılmıştır. Güre'deki üçüncü soygun 1968 yılında Aktepe tümülüsünde yapılır. Bulunan resim ve kabartmalar 40,000 TL'ye satılmıştır. Hazinenin tamamı New York'daki Metropolitan Müzesi'nde 1985 yılında bir sergi ile gün yüzüne çıkmıştır.

    Uşak Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen Karun Hazineleri’ni son beş yılda 769 yabancı turistin ziyaret ettiği ortaya çıktı. Yaklaşık olarak 2500 yıllık bir geçmişi olduğu varsayılan hazine.

    Uşak Toptepe Tümülüsünden kaçak kazıyla 1965 yılında bulundu. Metropolitan Müzesinde sergilenirken gazeteci Özgen Acar tarafından izi bulundu. Dönemin Kültür bakanlığının uyarılması sonucu yaklaşık 40 milyon dolarlık masrafa yol açan hukuki süreçler sonunda Türkiye'ye 1993'de geri getirildi.

    En değerli parçası olarak kanatlı denizatı broşun bilinmektedir.

    Kaçak olarak kazı yapanlar da, satanlar da hep talihsizlikler yaşadıkları için halk arasında da hazinenin laneti var olarak kabul edilir.

    Dünyada eşi bulunmayan hazineye olan ilgisizliğin tanıtım eksikliğinden kaynaklandığı belirtiliyor. Uşak İl Kültür ve Turizm Müdürü Şerif Arıtürk, “Son beş yılda otellerimizde 16 bin 762 yabancı konaklamış. Bunlardan sadece 769’u müzeyi ziyaret etmiş.” diyor. Çoğunluğu M.Ö. 7. yüzyılda kullanılan, yüzlerce altın sikkeden oluşan Karun Hazineleri, parayı icat eden Lidyalılara ait. Uşak’a 25 kilometre uzaklıktaki Güre köyünde 1966, 1967 ve 1968 yılında yapılan 3 kaçak kazıyla gün yüzüne çıkarılan hazine, o dönemde kaçakçılar tarafından Amerika’ya satılmıştı.

    1985 yılında eserlerin 55 tanesi ABD’de Metropolitan Müzesi’nde sergilenince Türkiye Karun Hazineleri’yle ilgili çalışma başlattı. Müzenin depolarında saklanan eserleri almak için 1987’de dava açıldı. Müze yetkilileri 6 yıl süren davayı kaybedeceğini anlayınca 1993’te ‘Karun Hazineleri’ni Türkiye’ye iade etti. Eserler, 1996’dan beri Uşak Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor. Yer sıkıntısından dolayı onlarca eserin üst üste istiflendiği müzede, 35 bin 573 tarihî eser bulunuyor. Bu eserlerin yüzde 10’u sergileniyor. Müzede Karun Hazineleri’ne ait 450 adet eserden 300’ü sergileniyor.

    Tarihte bugün ne oldu?

        * 1792 - Fransa'da cumhuriyet ilan edildi.
        * 1908 - Bulgaristan, Osmanlı'dan bağımsızlığını ilan etti.
        * 1924 - Mustafa Kemal Paşa, "Hayatta en hakiki mürşit ilimdir" dedi.
        * 1943 - Ankara Fen Fakültesi kuruldu.
        * 1950 - Yeni Baştan gazetesinin kurucusu ve yazarı Aziz Nesin hakkında gıyabi tutuklama kararı verildi. Nesin "Sosyal düzeni yıkmaya yönelik yayın" yapmakla suçlandı.
        * 1958 - CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, "Demokrasiye paydos demeye Demokrat Parti genel başkanının gücü yetmeyecektir" dedi.
        * 1980 - Kuruluşundan 10 yıl sonra Lech Walesa liderliğindeki Dayanışma Hareketi Polonya'da yasallık kazandı.
        * 1985 - Greenpeace'a ait "Rainbow Warrior" gemisi sabotaj sonucu batmıştı. Fransız hükümeti gemiyi Fransız gizli ajanlarının batırdığını kabul etti.
        * 2000 - Bakanlar Kurulu, Kopenhag Kriterleri ile paralel olan İnsan Hakları Raporunu kabul etti.

    Kimler geldi

        * 1791 - Michael Faraday, İngiliz fizikçi (ö. 1867)
        * 1957 - Nick Cave, Avusturalyalı müzisyen
        * 1961 - Bonnie Hunt, ABD'li oyuncu
        * 1976 - Ronaldo, Brezilyalı futbolcu
        * 1987 - Tom Felton, İngiliz oyuncu

    Kimler geçti

        * 1520 - Yavuz Sultan Selim, Osmanlı padişahı (d. 1470)
        * 1999 - George C. Scott, Oscar sahibi ABD'li oyuncu (d. 1927)
        * 2001 - Fikret Kızılok, Türk besteci ve müzik yorumcusu (d. 1946)
        * 2001 - Isaac Stern, Rus asllı ABD'li kemancı (d. 1920)
        * 2007 - Marcel Marceau, Fransız mim sanatçısı (d. 1923)
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    o-clock

    SON DAKİKA

      EN ÇOK OKUNANLAR