"İnternetin ölüm tarihi" haberi üzerine çok yorum yapıldı, çok konuşuldu. İddia edenler iddalarında, BTK Başkanı Tayfun Acarer ise "Sansür yok" demekte ısrar etti. Ancak bazı sorular ya hiç sorulmadı ya da sorulsa bile yanıtlanmadı. Açıklamalardan tatmin olmayan 580 bini aşkın kişi bu pazar günü Türkiye ve yurtdışında yapacakları yürüyüşlerle dertlerini anlatacak.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sosyal ağlarda organize olan çok sayıda kişi çeşitli protestolar için harekete geçti. "İnternetime Dokunma" etkinliği kapsamında Türkiye'nin farklı şehirlerinde ve yurtdışında yapılacak yürüyüşlere katılacak kişi sayısı 586 bin kişiyi geçti.  15 Mayıs Pazar günü Türkiye'nin birçok şehrinde düzenlencek yürüyüş Saat 14.00'te başlayacak.

Peki bu 586 bin kişi BTK'nın açıklamalarına rağmen neye itiraz ediyor ve neden toplanıyor.

İnternet kullanıcılarının "İnternetin güvenli kullanımına ilişkin usul ve esaslar"a itiraz etmesinin nedenlerini araştırdık. 

Bu çalışmada Resmi gazetede yayınlanan "İNTERNETİN GÜVENLİ KULLANIMINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR"ı esas aldık. Herhangi bir dezenformasyona uğramaması amacıyla doğrudan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun sayfasında yayınlanan yönetmelik üzerinde çalıştık.

SORULMAYAN SORULAR

Güvenli kullanım ve internet kafeye çevrilen evler

1-İnternetin güvenli kullanımına dair hazırlandığı bildirilen "İnternetin güvenli kullanımına ilişkin usul ve esaslar"ın içinde neden internetin güvenli kullanımına ilişkin çok önemli birçok hususa yönelik düzenleme yok. Örneğin online bankacılık, şifre hırsızlığı, web sayfalarının hacklenmesi, kişisel bilgilerin çalınması gibi "internetin güvenli kullanımını" tehdit eden asıl öğelerle ilgili hiçbir düzenleme içermeyen bir kurallar bütünü neden  "güvenli kullanım" esasları diye halka lanse edilmektedir?

2- Bir evde yetişkin ve çocuklar bir arada yaşamakta. Getirilen profil mantığıyla çocuğunu korumayı amaçlayan bir yetişkin, doğal olarak çocuk profilini seçtiğinde kendisi de çocuk profiline tabi olacaktır. Doğal olarak evdeki internete bağlı tüm bilgisayarlar internete çocuk profilinden çıkış yapacaktır.

Madde 7'nin 7. bendinde "Bir internet hattı üzerinden birden fazla kullanıcının çıkış yaptığı durumlarda abone tarafından seçilen profil kullanılır" deniliyor.

Günümüzde hemen hemen her evde birden fazla bilgisayar bulunduğu ortadayken bu durumda böyle bir filtre sisteminin işlemesi nasıl beklenir? Evler internet kafe midir?

Filtreleme = Sansür ?

3 - Madde 4'ün F bendinde tanımı yapılan işlem kaydıyla kullanıcıların filtre değişikliği yaptığında bunların tarih, yer, IP gibi elektronik kayıtlarının tutulduğu belirtiliyor. Böyle bir durum kullanıcıların temel insani ve kişisel haklarının çiğnenmesi, özel hayatın dokunulmazlığının ihlali değil midir?

4- Standart profil, kullanıcının erişebileceği internet site ve uygulamalarına ait bir sınırlamanın olmadığı, mevcut mevzuat kapsamında internete erişimin sağlandığı profil olarak tanımlanıyor. Halbuki mevcut mevzuat kapsamında şu anda internete DNS'siz girmeye kalkarsanız binlerce sitenin kapatıldığını göreceksiniz. Şu anda bile standart profil zaten "sansüre" uğramış durumdayken ve her gün erişimi engellenen site haberleri gelirken, bu  profili özgür yani sansürsüz internet olarak yorumlamak doğru mudur?

Denetimsiz beyaz listeler, kara listeler

5- Madde 5'in 2. fıkrasına göre güvenli internet hizmeti kapsamında Kurumunun "belirlediği" periyotlarla filtrelenecek alan adı, IP ve portlara ait listeleri abonelerine "Derhal" aktarmakla yani yansıtmakla yükümlü.

Madde 6'nın 1'inci bendinde "İşletmeciler, güvenli internet hizmetini standart profil, çocuk profili, aile profili ve yurtiçi internet profili olmak üzere farklı erişim yetkilerine sahip dört farklı kullanıcı profiline göre sunmakla yükümlüdürler Standart Profil, güvenli internetin dışında bir profil olmadığına göre  doğal olarak bu standart profildeki kullanıcıların da Madde 5'in 2. fıkrasına göre BTK'nın "belirlediği" periyotlarla filtrelenecek alan adı, IP ve portlara ait listeler tabi tutulacağı açıkça belli değil midir? Buna rağmen BTK Başkanı açıklamalarında neden Standart Profil güvenli internet kapsamında değilmiş gibi anlatmaktadır? 

6- Madde 5'in 3. fıkrasında işletmecilerin kurum tarafından gönderilen bu filtrelenecek alan adı, IP ve portları içeren listeleri (kara liste) üçüncü şahıslarla (basınla, internet kullanıcısıyla, senle, benle) paylaşması yasaklanıyor. Bu durumda bu listelerin keyfi uygulanıp uygulanmadığının denetlenmesinin önü kapatılmış olmuyor mu? Bu denetlenemeyen açık bir sansür değil midir? 

7- Madde 9'un 3. bendinde ise isteyen işletmecilerin BTK'nın belirlediği kara listelere başka kelimeler ya da siteler ekleyebileceği de belirtiliyor. Bu BTK'nın yaptığının yanı sıra işletmecilere de sansür yapma yetkisi vermiyor mu?. Bu madde kişi haklarını ihlal etmiyor mu?

Filtrelemeyi aşmanın cezası var mı? DNS meselesi

8- Bu aşamada en çok tartışılan konulardan biri de filtrelerin aşılmaya çalışılması durumunda ne olacağı konusuydu. BTK Başkanı Acarer, Standart profilde DNS kullanılmasının engellenmediğini açıkladı. Ancak yayınlanan esaslarda buna imkan sağlanıyor.

Esaslarda açık olarak "dns" ifadesi geçmiyor. Ancak Madde 11'de "İşletmeciler, filtreleme işlemini etkisiz kılmak için uygulanan filtre aşma yöntemlerinin engellenmesi amacıyla çalışma yapmak ve söz konusu çalışmanın sonuçlarını periyodik olarak Kuruma iletmekle yükümlüdürler" deniliyor.

Yani servis sağlayıcıdan filtreleme işlemini etkisiz kılmaya yönelik yöntemlere karşı önlem alması isteniyor. Burada durup şu soruyu soruyoruz: Madem kullanıcı bu filtreyi istediği zaman değiştirebilecekse neden yayınlanan esaslarda servis sağlayıcıya  "filtreleme işleminin aşılmasını engellemesi" zorunluluğu getiriliyor?

9- Yine 11. maddenin 2. maddesinde filtre aşma yöntemlerinin engellenmesi için gerek görülmesi halinde Kurum tarafından düzenleme yapılabilir, deniliyor.  Aynı soruyu yeniden soruyoruz madem kullanıcı filtreyi istediği gibi değiştirebilecek, o zaman bu önlem ne için alınıyor? 

Görüldüğü gibi maddede DNS'den bahsedilmiyor. Ancak DNS filtreyi aşmanızı sağlayacak bir yöntem ve BTK, servis sağlayıcıdan filtreyi aşmayı yönelik yöntemlere karşı önlem almasını istiyor, hatta kendisi de önlem alabileceğini esaslarda açıkça ifade ediyor. 

Peki siz filtreyi aşmayı denediniz... Ne BTK ne de servis sağlayıcı size engel olamadı. Bunun bir cezası var mı?

Madde 13 diyor ki...

BTK Başkanı Acarer'e göre yok. Ama belirtilen esaslardaki Madde 13 öyle demiyor. Evet doğrudan size uygulanabilecek bir ceza söz konusu değil. Ama dolaylı yoldan bunun önü Madde 13 ile açılmış.

Madde 13'ün 1'inci fıkrasında "İşletmecilerin bu Usul ve Esaslar ile belirlenen yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde 5/9/2004 tarihli ve 25574 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Telekomünikasyon Kurumu Tarafından İşletmecilere Uygulanacak İdari Para Cezaları ile Diğer Müeyyide ve Tedbirler Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır" deniliyor.

Yani esasların içerdiği servis sağlayıcının yapmakla yükümlü tutulduğu tüm maddelerin birinin dahi yapılmaması durumunda servis sağlayıcıya para cezası, müeyyide uygulanabileceği ya da servis sağlayıcıyla ilgili tedbir alınabileceği açıkça ifade ediliyor. 

Servis sağlayıcıyı aboneliğin iptal etmek zorunda kalabilir

Adı geçen ve cezaları içeren yönetmeliğe göre bir servis sağlayıcı filtrelemeyi aşmayı çalışan kullanıcıyı engelleyemediği gerekçesiyle yıllık cirosunun yüzde 3'üne kadar para cezasıyla cezalandırılabilir. Ayrıca zorlanırsa servis sağlayıcının yetki belgesinin iptal edilmesinin bile önü açık.

Bu durumda servis sağlayıcı para cezası ödememek ya da yetki belgesini kaybetmemek için kullanıcıyı sistemden atmaya, yani kullanıcının aboneliğini iptal etmeye yönlenebilir. Ticari olarak servis sağlayıcı için makul olan da budur. Kullanıcı böyle bir durumla karşı karşıya kaldığında bundan servis sağlayıcıyı sorumlu tutma eğiliminde olacaktır. Bunlar göz önüne alındığında BTK, filtreyi aşmaya çalışan kullanıcının aboneliğinin iptal edilmeyeceğini garanti edilebilir mi?

Yurtiçi internet olur mu?

10- Yurtiçi internet profili için Kullanıcının sadece yurtiçinde barındırılan ve kara listede yer almayan alan adı, IP adresi ve portlara erişimin sağlandığı profil olarak tanımlanmıştır. BTK'nın uçsuz bucaksız bir dünya olan internetin ruhuna tamamen aykırı olan ve "tr" uzantısıyla millileştirilen böyle bir profili oluşturmayı bırakın, oluşturmayı düşünmesini nasıl açıklayacaksınız? 

İtirazları içeren soruları ilgili maddelere gönderme yaparak ilettik. İnternet kullanıcıları ilgili kurumdan bu itirazlarını sözle değil, sunulduğu gibi yine maddelerle çürütecek yanıtları bekliyor.