ABD, Filistin'in statüsünden memnun değil

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, "İsrail ile barış ve güvenlik içinde yan yana yaşayan bir Filistin devleti hedefini destekliyoruz ama BM'de bu haftaki oylama Filistinlileri bu hedefe daha yakın hale getirmeyecek ve bu, BM sistemi ve İsrail için de yeni zorluklar getirebilir" dedi.

Clinton, ABD'nin başkenti Washington'daki düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü'ne bağlı Saban Center for Middle East Policy tarafından düzenlenen, bu yılki başlığı "Değişen Ortamda ABD-İsrail ilişkileri" olan 9. Yıllık Saban Forumu'una katılarak konuşma yaptı.

Konuşmasından önce, görevinden ayrılacak olan Clinton için hazırlanan özel bir video gösterildi.

Ardından da Obama'nın Clinton ile ilgili sözlerinin olduğu video mesajı yayınlandı. Clinton'ın en zorlu zamanlarda yanında olduğunu belirten Obama, Clinton'ın, sadece en yakın partnerlerinden biri değil, aynı zamanda en yakın dostlarından biri olduğunu söyledi. Clinton'ı kanaatleri kuvvetli, olaylara olumlu yönden bakan, kararlı bir kişi olarak tanımlayan Obama, Clinton'ı "ABD tarihindeki en iyi dışişleri bakanlarından biri" olarak niteledi.

Kendisine yönelik bu anlamlı jest sonrasında sahneye duygulanarak çıkan Clinton da "Sanırım konuşmaktan ziyade, oturup videoyu 3-5 kez daha izlemeliyim. Eşime göstermek için sabırsızlanıyorum" dedi.

"Abbas yanlış yol seçti"

Konuşmasında, ABD'nin her zaman İsrail'in arkasında olduğunu, bunun bu ay içinde tekrar açık biçimde görüldüğünü belirten Clinton, tüm dünyanın da her zaman bunu böyle bileceğini vurguladı.

Clinton, İsrail'e yönelik tehdidin aynı zamanda ABD'ye bir tehdit olduğunu, İsrail'i güçlendiren unsurların ABD'yi de güçlendirdiğini belirterek, bu noktada ABD'nin İsrail'e yardımlarının da rekor düzeyde olduğunu hatırlattı. Filistin'in BM'de "gözlemci devlet" statüsü kazandıran oylamayı eleştiren Clinton, "Bu, bizleri barışa daha yakın hale getirmeyecek" dedi.

Clinton, bu noktada Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın "yanlış yol" seçtiğini savundu.

"İran için müzakere penceresi sonsuza kadar açık olmayacak"

ABD ve İsrail'in Ortadoğu'da birlikte çalışması gereken alanlardan bahseden Clinton, İran'ın nükleer silah edinmesini önlemek gerektiğini belirterek, İran'ın olası nükleer silah edinmesinin sadece İsrail değil, tüm dünya için tehlike yarattığını söyledi.

Clinton, İran'a baskının artırılması yönünde ABD'nin son yıllardaki girişimlerinden ve bu konuda uluslararası toplumda bugüne kadar görülmemiş bir
konsensüs oluşturduklarından bahsederken, İran'dan en fazla petrol ithal eden Türkiye, Japonya, Hindistan ve Çin de dahil olmak üzere 20 ülkenin, bu ülkeden petrol alımlarını ciddi anlamda azalttıklarını ifade etti. "Bu baskılar gerçek ve devam da edecek" diyen Clinton, İran için müzakere penceresinin de sonsuza kadar açık olmayacağını vurguladı.

BM'deki oylamayı eleştirdi

Clinton konuşmasında, İsrail ve Filistin arasındaki ateşkesin kalıcı hale getirilmesinin önemine vurgu yaptı.

İsrail'in kendini savunma ve var olma hakkının arkasında olduklarını belirten Clinton, aynı zamanda ABD'nin İsrail ile barış ve güvenlik içinde yan yana yaşayan bir Filistin devleti hedefini desteklediğinin altını çizdi. Ancak, "BM'de bu haftaki oylamanın Filistinlileri bu amaca daha yakın hale getirmeyeceğini" ifade eden Clinton, "Bu, BM sistemi ve İsrail için yeni zorluklar getirebilir" dedi.

Filistinlilerin de doğrudan müzakereler için ikna edilmesi gerektiğini belirten Clinton, "Filistinlileri, İsrail ile doğrudan müzakerelerin, hak ettikleri bağımsız devlet olmada sadece en iyisi değil, tek yol olduğuna ikna etmeliyiz" dedi.

Clinton, İsrail tarafında şu anki dönemin doğrudan müzakereler için uygun olmadığını söyleyenlere de seslenerek, doğrudan müzakerelere başlanmaması halinde ileride radikallerin daha çok artıp, ılımlıların azalacağını ve barışın daha zor hale geleceğini anlattı.

İsrail'e yeni yerleşim yerleri eleştirisi

Clinton, İsrail'in Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te yeni yerleşim birimleri inşa edeceği açıklamasıyla ilgili olarak, bu tip faaliyetlerin müzakere edilmiş bir barış hedefine sekte vuracağını kaydetti. İsrail halkı için kalıcı bir ateşkesin çok önemli olduğunu, ancak Gazzelilerin de daha iyisini hak ettiğini kaydeden Clinton, "İsrail'in roketlerin tehdidini kabul edemeyeceği gibi, hiçbirimiz iki taraftaki halkın her birkaç yılda bir çatışma ortamına mahkum edildiği bir durumdan tatmin olamayız. Roketleri ateşleyenler, bunu takip eden şiddetin sorumlulularıdır, ancak bölgedeki tüm tarafların barışı muhafaza etmede oynamaları gereken roller var" diye konuştu.

"Türkiye, Hamas'a, şiddetin kimsenin yararına olmadığını belirtmeli"

Öte yandan, Mısır'ın, Gazze'ye kaçak silahların girmesini önlemesi gerektiğini söyleyen Clinton, ayrıca, "Türkiye ve Katar gibi Hamas'a yakınlığı olan ülkelerin de çatışmanın kimsenin yararına olmadığını Hamas'a net biçimde belirtebileceğini ve belirtmesi gerektiğini" kaydetti.

Şiddeti reddeden "İslamcılarla" çalışmaya hazır olduklarını ama teröristleri reddettiklerini belirten Clinton, Hamas'ın şiddeti reddetmesi ve İsrail'in var olma hakkını tanıması gerektiğini söyledi. Öte yandan Clinton, İsrail-Filistin meselesinde tarafları tekrar müzakere masasına yöneltme hedefi kapsamında, konferans öncesinde, Washington'da bulunan İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman, İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak, Filistin Başbakanı Selam Feyyad ve Ürdün Dışişleri Bakanı Nasır Judeh ile görüşmeler yaptı.