Yeni yargı paketinde sona gelindi. 100 maddelik pakette Danıştay ve HSYK ile ilgili düzenlemelere yer verilmedi ancak Yüksek Seçim Kurulu ile ilgili değişiklikler var. Pakette çocuklara yönelik cinsel istismar, kadın cinayetleri, uyuşturucu ve hırsızlık gibi suçlara verilen cezalar artırılıyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

I- CEZA HUKUKU ALANINDAKİ DÜZENLEMELER

A. Cinsel Dokunulmazlığa Karşı İşlenen Suçlara İlişkin Düzenlemeler

1.     Basit cinsel fiiller (sarkıntılık) ile daha ağır fiiller (tasaddi) için verilen cezalar arasında makul bir denge kurulmakta ve cezalar kademeli olarak artırılmaktadır.
2.    Beden ve ruh sağlığının bozulması halinde cezanın artırılacağına ilişkin düzenleme yürürlükten kaldırılmakta ve suçun temel şeklinin cezası artırılmaktadır. Böylelikle mağdurların özellikle çocukların defalarca örselenmesi önlenmektedir.
3.    Cinsel taciz (söz atma) suçunun çocuğa karşı işlenmesi halinde verilecek ceza bir kat arttırılmakta ve cezanın alt haddi 3 aydan 6 aya çıkarılmaktadır.
4.    Cinsel dokunulmazlığa karşı suçların ani hareketlerle (sarkıntılık) işlenmesi halinde;
*    Mağdurun yetişkin olması durumunda 2 yıldan 7 yıla,
*    Mağdurun çocuk olması durumunda 4 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası olacaktır.
5.    Ancak suçun yoğun hareketlerle (tasaddi) işlenmesi halinde verilecek ceza;
*    Mağdurun yetişkin olması durumunda 5 yıldan 10 yıla,
*    Mağdurun çocuk olması durumunda 8 yıldan 15 yıla kadar olacak şekilde artırılmaktadır.
6.    Suçun vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle gerçekleşmesi halinde;
*    Mağdur yetişkinse 12 yıldan 20 yıla,
*    Mağdur çocuksa 16 yıldan 20 yıla kadar ceza verilecektir.
7.    Suçun işlenmesini kolaylaştıran bazı faktörler, ağırlaştırıcı sebep olarak kabul edilmektedir.
Bunlar; vesayet, kamu görevi, koruyucu aile, kayın hısımlığı, üvey baba, üvey ana, üvey evlat ve evlatlık ilişkisi olarak belirlenmekte ayrıca yurt ve pansiyon gibi toplu olarak birlikte yaşama zorunluluğu olan yerlerde işlenmesi hali de artırım nedeni kabul edilmektedir. Bu hallerde verilecek ceza yarı oranında arttırılacaktır.
8.    15 yaşını bitirmiş çocukların cebir, tehdit ve hile olmaksızın cinsel ilişkiye girmesi halinde sanığa verilecek ceza 6 aydan 2 yıla kadar iken, 2 yıldan 5 yıla kadar olacak şekilde artırılmaktadır.
9.    Ensest ilişkinin cezası 6 aydan 2 yıla kadar iken, 6 yıldan 15 yıla kadar olacak şekilde artırılmaktadır.
10.    Failleri çocuklardan veya mağdurlardan uzaklaştırıcı bazı hak yoksunlukları ve tedavi yükümlülüğü getirilmektedir.
Cinsel suçlardan hapis cezasına mahkûm olanlar;
*     Tıbbi tedavi,
*     Mağdurun bulunduğu yerlere yaklaşmamak veya ikamet etmemek,
*     Çocuklarla bir arada olmayı gerektiren bir ortamda çalışmamak,
*     Çocuklarla ilgili bir meslek icra etmemek,
       tedbirlerinden bir veya birkaçına tabi tutulabilecektir. Bu kapsamda kreş kantin gibi yerlerde çalışamayacaklar ve okul servisi işletemeyeceklerdir.
11.    Cinsel saldırı suçundan hapis cezasına mahkûm olanların, koşullu salıverilme süreleri 2/3 oranından 3/4 oranına çıkarılmaktadır.
12.     Çocuklara karşı işlenen bir suçtan dolayı,
*     Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanlar 30 yıl yerine 39 yıl,
*     Müebbet hapis cezası alanlar 24 yıl yerine 33 yıl,
Ceza infaz kurumlarında kalacaktır.

B- Sulh Ceza - Asliye Ceza Ayrımı Kaldırılmaktadır

*    Ülke genelinde 995 sulh ceza mahkemesinde 1.041 hâkim görev yapmaktadır.
*    2 yıla kadar hapis cezası gerektiren suçlar yanında yakalama emri, tutuklama, adli kontrol, arama ve elkoyma gibi koruma tedbirleri hakkında karar vermektedir.
*    Bu tür koruma tedbirleri, sulh ceza mahkemelerinin iş yükünün en az yarısını teşkil etmektedir.

Ayrımın Kaldırılmasının Gerekçeleri:
1.    Hâkimler, diğer işlerine ilaveten gelen koruma tedbiri talepleriyle ilgili yeterli zamanı ayıramamakta, bu talepleri gerektiği ölçüde hassas ve dikkatli inceleyememektedir.
2.    Koruma tedbirleri hakkında yetersiz gerekçeyle isabetsiz kararlar verilebilmektedir.
3.    Koruma tedbirlerine müstakilen bakmakla görevli hâkimlerin bulunmaması, farklı farklı uygulamalara sebebiyet vermektedir. (aynı fiil için bir hâkim tutuklama kararı verirken, diğer hâkim serbest bırakabilmektedir.)
4.    Sulh-asliye ceza mahkemeleri arasında adaletsiz bir iş dağılımı ortaya çıkabilmektedir.
5.    Sulh-asliye ceza mahkemeleri arasındaki görevsizlik kararları nedeniyle yargılama süreci uzamaktadır.
6.    Soruşturma aşamasında tutuklamaya karar veren hâkim, ileride yargılamayı kendisinin yapması ihtimaline binaen ihsas-ı rey endişesiyle yeterli gerekçe yazmamaktadır.
7.    Hakimler arasında hiyerarşik bir farklılık algısına neden olmaktadır.

Yapılması öngörülen değişiklikler:
1.    Sulh ceza mahkemeleri kaldırılarak, sulh ceza hâkimlikleri kurulmaktadır.
2.    Kurulan sulh ceza hâkimlikleri soruşturma aşamasında hakim tarafından verilmesi gerekli kararları (esas itibarıyla koruma tedbirleri) vereceklerdir.
3.    Bu hâkimlikler yargılama faaliyeti yapmayacaktır.
4.    Sulh ceza mahkemelerinin yargılamaya ilişkin görevleri asliye ceza mahkemelerine devredilecektir.
5.    Takipsizlik kararlarına itiraz en yakın ağır ceza mahkemesi yerine, sulh ceza hâkimliğine yapılacaktır.
6. Koruma tedbirleri ve itirazlar konusunda uzmanlaşma sağlanacak ve ülke genelindeki uygulama farklılıkları ortadan kaldırılacaktır.

C. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddelere İlişkin Düzenlemeler

1.    Esrar elde etmek amacıyla kenevir ekimi suçunun cezası 1 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası iken 5 yıldan 12 yıla çıkarılmaktadır.  Asliye ceza mahkemesi yerine ağır ceza mahkemesi yargılayacaktır. Ekim kendi kullanımı için ise 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecektir.
2.    Uyuşturucu ve uyarıcı madde imal, ihraç ve ithal suçunun cezası 10 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası iken 20 yıldan 30 yıla çıkarılmaktadır.
3.    Uyuşturucu ve uyarıcı madde satma suçunun cezası 5 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası iken 10 yıldan 20 yıla çıkartılmaktadır.
4.    Uyuşturucu ve uyarıcı maddenin çocuğa verilmesi veya satılması durumunda hapis cezası 15 yıldan az olamayacaktır.
5.    Uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun üç veya daha fazla kişi tarafından işlenmesi durumunda ceza yarı oranında, örgüt tarafından işlenmesi durumunda ceza bir kat arttırılacaktır.  
6.    Bu suçlardan mahkum olanların, koşullu salıverilme süreleri 2/3 oranından (¾) oranına çıkarılmaktadır.
7.    Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma ve özendirme suçunun cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis iken, 5 yıldan 10 yıla çıkarılmaktadır.
8.    Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanma suçunun cezası 1 yıldan 2 yıla kadar hapis iken, 2 yıldan 5 yıla çıkartılmaktadır.

D. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanan Kişilere İlişkin Düzenlemeler

1.    Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanan kişiler hakkında defalarca denetimli serbestlik kararı verilmesinin önüne geçilmektedir.
2.    Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanan kişiler hakkında denetimli serbestlik kararı soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısı tarafından verilecektir.  
3.    Bu kişiler hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilecek ve 5 yıl süreyle takip edileceklerdir.  
4.    5 yıl içinde kişinin yeniden uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanması durumunda kamu davası açılacaktır.
5.    Bu süre içinde kullanmaması durumunda takipsizlik kararı verilecektir.
6.    Uyuşturucu kullanan kişiler bu imkandan bir kez yararlanacak, yeniden uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanmaları durumunda doğrudan kamu davası açılacaktır.

E. Hırsızlık Suçuna İlişkin Düzenlemeler

1.    Nitelikli hırsızlık suçunun cezaları yaklaşık olarak yarı oranında arttırılmaktadır.
2.    Konuttan hırsızlığın cezası da 2 yıldan 5 yıla kadar hapis iken, 5 yıldan 10 yıla çıkartılmaktadır. Ayrıca kapkaç dahil nitelikli hırsızlığın 2. fıkrasında yer alan diğer hallerde 3 yıldan 7 yıla olan hapis cezası da 5 yıldan 10 yıla çıkarılmaktadır.
3.    Gece vakti yapılan hırsızlığın cezası üçte bire kadar (1/12 dahi olabilir) arttırılır iken yarı (1/2) oranında artırılacaktır.

F. Haberleşme-Enerji-Demiryolu veya Havayolu Ulaşımına İlişkin Eşya Hakkında İşlenen Hırsızlık ve Mala Zarar Verme Suçları

1.    Telefon, elektrik ve demiryolu hatlarının alt yapısını oluşturan bakır kablo veya makas motoru gibi malzemeler çalınmaktadır.
2.    Bu suçlar sonucunda, kamu hizmeti önemli derecede aksadığı gibi kişilerin hayatı bakımından önemli riskler ortaya çıkmaktadır.  
3.    Bu durumlarda genellikle hem hırsızlık hem de mala zarar verme suçları birlikte oluşmaktadır.
4.    Hırsızlık ve mala zarar verme suçu sonucunda haberleşme, enerji, demiryolu veya havayoluna ilişkin kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması halinde verilecek cezanın iki katına kadar artırılması öngörülmektedir.