Canlı Yayın
Emine Munyar
Sadece otellerde mi? Sokakta, evde, alışverişte her yerde artık Suriyeliler var Gaziantep'te...
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, bu yılın ilk aylık ihracat rakamlarını memleketi Gaziantep'te açıkladı. Denizlili Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi'nin de katıldığı bu toplantı için, 24 saatliğine Gaziantep'teydik. Bu kısa ve hızlı ziyarette Türkiye'deki Suriyeliler'in pek bilinmeyen yönünü görme fırsatı bulduk.
Pek bilinmeyen diyorum, çünkü Suriyeli sığınmacılar genellikle Türkiye'nin güneydoğu kentlerinde sınıra yakın yerleşim noktalarında açılan kamplarla gündeme geldi hep. O kamplar, ülkelerindeki iç savaştan kaçarak sınırdan Türkiye'ye geçenlerin ilk durağıydı. Ama zaman geçtikçe o kampların dışında da bir Suriyeli nüfusu oluştu Türkiye'de. Özellikle Kilis, Gaziantep, Hatay, Şanlıurfa gibi sınıra yakın kentlerde. Hatta, İzmir'de, İstanbul'da...
Kısa Gaziantep ziyaretimizde, yerel yöneticiler, bölgenin sanayici ve ihracatçılarını temsil eden oda ve birlik yöneticileriyle, bölgede oluşan Suriyeli nüfusunun etkisini de konuştuk. O sohbet sırasında, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkan adayı Fatma Şahin, kent merkezinde kayıtlı 140 bin Suriyeli bulunduğuna, ama sokakta dilenen, suça karışan olmadığına dikkat çekti. Şahin'e göre, bunun sebebini sosyal yardım almaları ve işe girip çalışmaya yönelmeleriydi...
Bölge işadamları da Gaziantep'te çok sayıda fabrikanın eleman açığını Suriyelilerden karşıladığını söylüyor. Üstelik çoğunluğunun kayıtlı çalıştığı, Türk personelle benzer düzeyde maaşlar aldığı belirtiliyor. Suriyelilerin fakiri de zengini de gelmiş bu şehre. Gaziantep'in gecekondu bölgelerine yerleşen, iş bulup çalışan Suriyeliler de var burada, varlıklı aileler de. Kente yerleşenler arasında, Fransa Sorbonne Üniversitesi'nden doktoralı Halep Belediye Başkanı Maan Chibili de bulunuyor. Yakın dostu Gaziantep Belediye Başkanı Asım Güzelbey'in daveti üzerine, belediyede danışman olarak görev yapan Chibili'nin, Zirve Üniversitesi'nde de ders verdiği belirtiliyor...
Ve sınır kenti Kilis... Türkiye'deki Suriyeli nüfusunun yarattığı belki de en çarpıcı tablo orada. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, geçen Aralık ayında Kilis'e yaptığı ziyareti twıtter mesajları ve fotoğraflarla kamuoyuna yansıtırken "İlin nüfusu 90 bin ama 80 bin Suriyeli'yi misafir ediyor" diye yazmıştı. Gaziantep ziyaretimizde de, "nüfusu kadar Suriyeli göçmen barındırıyor" diye anlatıldı Kilis. O göçmenlerin sınırlı bir kısmı 2 konteyner-kentte kalıyor, gerisi şehir nüfusuna karışmış durumda. Peki, Kilis birden ikiye katlanan bu nüfusu nasıl kaldıracak? Kente bir kent daha eklenmiş ama, katlanan nüfusa yönelik barınma, eğitim, sağlık gibi temel ihtiyaçları karşılayabilecek altyapı var mı orada? Bu tablonun ileride sıkıntı yaratmaması için bir şeyler yapılıyor mu?
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Şubat ayı başında Almanya'ya yaptığı ziyaret sırasında, Berlin'de açıkladı son rakamları; "7 milyona varan bir göç söz konusu. 700 bine yakın Suriyeli bizim ülkemizde, 220 bini çadır ve konteyner kentlerde kalıyor. Ama bakıyorsunuz, bırakın Suriye için adım atmayı, mülteciler için dahi çok kısıtlı yardımlar yapılıyor. Bizim 2 milyar doları aşkın yatırımımız oldu, ama bize dünyadan gelen yardıma baktığınızda maalesef 130 milyon dolar."
2 milyar dolar! Şimdilik...
Bu yazıya son noktayı koymaya hazırlanırken, Türkiye'nin Suriye sınırından gelen, artık kanıksadığımız bir haber daha geliyor önüme, CNN TÜRK Yurt Haberleri masamızdan... Aynen aktarıyorum;
"Suriye sınırında yine gergin anlar yaşandı. Telabyad bölgesindeki çatışmalardan kaçan suriyeliler, mayınlı bölgeyi aşarak Türkiye'ye geçmek istedi. Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesinde, izin verilmediği için duvarı aşarak Türkiye'ye geçmek isteyen Suriyeliler, havaya ateş açılarak dağıtıldı..." diye devam ediyor haber...
Yani, sınırın öte yakasında silahlar susmadıkça bu can derdiyle bu kaçış sürecek. Üstelik, orada silahlar sussa bile, yıkılıp yok olan, hayalet şehre dönen kentlerde, kasabalarda hayatın normale dönmesi kolay olmayacak. Evlerinden yurtlarından olan binlerce Suriyeli göçmen, uzun bir süre memleketlerinden uzakta hayata tutunacak. Kimileri dönecek, belki de kimileri gittikleri yerlerde kalacak.
AFAD'ın son açıklamasına göre, Hatay'da 4, Şanlıurfa'da 3, Gaziantep'te 3, Kahramanmaraş, Osmaniye, Adıyaman, Mardin ve Adana'da 1'er olmak üzere toplam 14 çadırkent ile Kilis'te 2, Şanlıurfa, Malatya, Hatay ve Gaziantep'te 1'er olmak üzere toplam 6 adet konteyner kent kurulmuş durumda. Bu noktada, Gaziantep Belediye Başkanı Asım Güzelbey'in basına yansıyan şu sözleri anlamlı;
"Kamplardakine devlet bakıyor. Sorun şehirlerde. Sayının ve sorunun bu boyuta geleceği belki tahmin edilmedi. Ama gerçek şu ki sorun daha da büyüyecek. Parası biten, aç ve açıkta kalan insanlar Gaziantep'in sosyal hayatı ve ekonomisi için ciddi bir tehdit arz ediyor. Ev sahipleri kendilerini garantiye almak için bir yıllık kirayı peşin aldı ve bazı fırsatçılar değerinin üstünde kiralar talep ederek rakamlarını artırdı. Başlangıçta bu durum kent ekonomisine olumlu yansıdı. Ekonomi birden canlandı. Oteller AVM, restoranlar Suriyeliler ile doldu taştı. Ancak şimdi paralar suyunu çekti. Sorunlar dağ gibi büyüyor..."
O dağ gibi büyüyen sorunlar, sivil toplum örgütlerini de harekete geçirmiş durumda...
TİM'in kentte düzenlediği ihracat konulu toplantısını izledikten birkaç gün sonra, Gaziantep Ticaret Odası önderliğinde 12 Sivil Toplum Kuruluşu ve 3 üniversitenin katılımıyla oluşan Suriye Çalışma Grubu'nun hazırladığı Ortak Akıl Raporu açıklandı. Bu raporda da, iç savaştan kaçan yaklaşık 150 bin Suriyelinin Gaziantep'te yaşadığı anlatılırken, alınması gereken önlemler sıralanıyor. Suriyelilere geçici çalışma izninin verilmesi ve kaçakçılığın önlenmesine yönelik sıkı takibin yapılması gerektiği vurgulanıyor. Raporda, Suriye'den gelenlere, yabancı statüleri saklı kalmak şartıyla iş kurma, çalışma, yatırım yapma, barınma, eğitim ve sağlık konularında geçici izin verilmesinin kentin yaşadığı sıkıntıları aşmada esnek fırsatlar ortaya çıkaracağı kaydediliyor. Suriyelilerin, şehrin sosyal ve ekonomik hayatına büyük yükler getirdiği ve bunun hafifletilmesi gerektiği de vurgulanıyor.
Son haberlere bakılırsa, bu Ortak Akıl Raporu Başbakan Yardımcıları Bülent Arınç ve Beşir Atalay ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'e sunulmuş, Bakanlar Kurulu'nun da gündemine gelmesi bekleniyor...
"Türkiye'deki Suriyeli" gerçeği daha uzun süre gündemde kalacağı benziyor...
Sadece otellerde mi? Sokakta, evde, alışverişte her yerde artık Suriyeliler var Gaziantep'te...
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, bu yılın ilk aylık ihracat rakamlarını memleketi Gaziantep'te açıkladı. Denizlili Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi'nin de katıldığı bu toplantı için, 24 saatliğine Gaziantep'teydik. Bu kısa ve hızlı ziyarette Türkiye'deki Suriyeliler'in pek bilinmeyen yönünü görme fırsatı bulduk.
Pek bilinmeyen diyorum, çünkü Suriyeli sığınmacılar genellikle Türkiye'nin güneydoğu kentlerinde sınıra yakın yerleşim noktalarında açılan kamplarla gündeme geldi hep. O kamplar, ülkelerindeki iç savaştan kaçarak sınırdan Türkiye'ye geçenlerin ilk durağıydı. Ama zaman geçtikçe o kampların dışında da bir Suriyeli nüfusu oluştu Türkiye'de. Özellikle Kilis, Gaziantep, Hatay, Şanlıurfa gibi sınıra yakın kentlerde. Hatta, İzmir'de, İstanbul'da...
Kısa Gaziantep ziyaretimizde, yerel yöneticiler, bölgenin sanayici ve ihracatçılarını temsil eden oda ve birlik yöneticileriyle, bölgede oluşan Suriyeli nüfusunun etkisini de konuştuk. O sohbet sırasında, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkan adayı Fatma Şahin, kent merkezinde kayıtlı 140 bin Suriyeli bulunduğuna, ama sokakta dilenen, suça karışan olmadığına dikkat çekti. Şahin'e göre, bunun sebebini sosyal yardım almaları ve işe girip çalışmaya yönelmeleriydi...
Bölge işadamları da Gaziantep'te çok sayıda fabrikanın eleman açığını Suriyelilerden karşıladığını söylüyor. Üstelik çoğunluğunun kayıtlı çalıştığı, Türk personelle benzer düzeyde maaşlar aldığı belirtiliyor. Suriyelilerin fakiri de zengini de gelmiş bu şehre. Gaziantep'in gecekondu bölgelerine yerleşen, iş bulup çalışan Suriyeliler de var burada, varlıklı aileler de. Kente yerleşenler arasında, Fransa Sorbonne Üniversitesi'nden doktoralı Halep Belediye Başkanı Maan Chibili de bulunuyor. Yakın dostu Gaziantep Belediye Başkanı Asım Güzelbey'in daveti üzerine, belediyede danışman olarak görev yapan Chibili'nin, Zirve Üniversitesi'nde de ders verdiği belirtiliyor...
Ve sınır kenti Kilis... Türkiye'deki Suriyeli nüfusunun yarattığı belki de en çarpıcı tablo orada. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, geçen Aralık ayında Kilis'e yaptığı ziyareti twıtter mesajları ve fotoğraflarla kamuoyuna yansıtırken "İlin nüfusu 90 bin ama 80 bin Suriyeli'yi misafir ediyor" diye yazmıştı. Gaziantep ziyaretimizde de, "nüfusu kadar Suriyeli göçmen barındırıyor" diye anlatıldı Kilis. O göçmenlerin sınırlı bir kısmı 2 konteyner-kentte kalıyor, gerisi şehir nüfusuna karışmış durumda. Peki, Kilis birden ikiye katlanan bu nüfusu nasıl kaldıracak? Kente bir kent daha eklenmiş ama, katlanan nüfusa yönelik barınma, eğitim, sağlık gibi temel ihtiyaçları karşılayabilecek altyapı var mı orada? Bu tablonun ileride sıkıntı yaratmaması için bir şeyler yapılıyor mu?
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Şubat ayı başında Almanya'ya yaptığı ziyaret sırasında, Berlin'de açıkladı son rakamları; "7 milyona varan bir göç söz konusu. 700 bine yakın Suriyeli bizim ülkemizde, 220 bini çadır ve konteyner kentlerde kalıyor. Ama bakıyorsunuz, bırakın Suriye için adım atmayı, mülteciler için dahi çok kısıtlı yardımlar yapılıyor. Bizim 2 milyar doları aşkın yatırımımız oldu, ama bize dünyadan gelen yardıma baktığınızda maalesef 130 milyon dolar."
2 milyar dolar! Şimdilik...
Bu yazıya son noktayı koymaya hazırlanırken, Türkiye'nin Suriye sınırından gelen, artık kanıksadığımız bir haber daha geliyor önüme, CNN TÜRK Yurt Haberleri masamızdan... Aynen aktarıyorum;
"Suriye sınırında yine gergin anlar yaşandı. Telabyad bölgesindeki çatışmalardan kaçan suriyeliler, mayınlı bölgeyi aşarak Türkiye'ye geçmek istedi. Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesinde, izin verilmediği için duvarı aşarak Türkiye'ye geçmek isteyen Suriyeliler, havaya ateş açılarak dağıtıldı..." diye devam ediyor haber...
Yani, sınırın öte yakasında silahlar susmadıkça bu can derdiyle bu kaçış sürecek. Üstelik, orada silahlar sussa bile, yıkılıp yok olan, hayalet şehre dönen kentlerde, kasabalarda hayatın normale dönmesi kolay olmayacak. Evlerinden yurtlarından olan binlerce Suriyeli göçmen, uzun bir süre memleketlerinden uzakta hayata tutunacak. Kimileri dönecek, belki de kimileri gittikleri yerlerde kalacak.
AFAD'ın son açıklamasına göre, Hatay'da 4, Şanlıurfa'da 3, Gaziantep'te 3, Kahramanmaraş, Osmaniye, Adıyaman, Mardin ve Adana'da 1'er olmak üzere toplam 14 çadırkent ile Kilis'te 2, Şanlıurfa, Malatya, Hatay ve Gaziantep'te 1'er olmak üzere toplam 6 adet konteyner kent kurulmuş durumda. Bu noktada, Gaziantep Belediye Başkanı Asım Güzelbey'in basına yansıyan şu sözleri anlamlı;
"Kamplardakine devlet bakıyor. Sorun şehirlerde. Sayının ve sorunun bu boyuta geleceği belki tahmin edilmedi. Ama gerçek şu ki sorun daha da büyüyecek. Parası biten, aç ve açıkta kalan insanlar Gaziantep'in sosyal hayatı ve ekonomisi için ciddi bir tehdit arz ediyor. Ev sahipleri kendilerini garantiye almak için bir yıllık kirayı peşin aldı ve bazı fırsatçılar değerinin üstünde kiralar talep ederek rakamlarını artırdı. Başlangıçta bu durum kent ekonomisine olumlu yansıdı. Ekonomi birden canlandı. Oteller AVM, restoranlar Suriyeliler ile doldu taştı. Ancak şimdi paralar suyunu çekti. Sorunlar dağ gibi büyüyor..."
O dağ gibi büyüyen sorunlar, sivil toplum örgütlerini de harekete geçirmiş durumda...
TİM'in kentte düzenlediği ihracat konulu toplantısını izledikten birkaç gün sonra, Gaziantep Ticaret Odası önderliğinde 12 Sivil Toplum Kuruluşu ve 3 üniversitenin katılımıyla oluşan Suriye Çalışma Grubu'nun hazırladığı Ortak Akıl Raporu açıklandı. Bu raporda da, iç savaştan kaçan yaklaşık 150 bin Suriyelinin Gaziantep'te yaşadığı anlatılırken, alınması gereken önlemler sıralanıyor. Suriyelilere geçici çalışma izninin verilmesi ve kaçakçılığın önlenmesine yönelik sıkı takibin yapılması gerektiği vurgulanıyor. Raporda, Suriye'den gelenlere, yabancı statüleri saklı kalmak şartıyla iş kurma, çalışma, yatırım yapma, barınma, eğitim ve sağlık konularında geçici izin verilmesinin kentin yaşadığı sıkıntıları aşmada esnek fırsatlar ortaya çıkaracağı kaydediliyor. Suriyelilerin, şehrin sosyal ve ekonomik hayatına büyük yükler getirdiği ve bunun hafifletilmesi gerektiği de vurgulanıyor.
Son haberlere bakılırsa, bu Ortak Akıl Raporu Başbakan Yardımcıları Bülent Arınç ve Beşir Atalay ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'e sunulmuş, Bakanlar Kurulu'nun da gündemine gelmesi bekleniyor...
"Türkiye'deki Suriyeli" gerçeği daha uzun süre gündemde kalacağı benziyor...
SON DAKİKA
