Canlı Yayın
Seçim neden Perşembe günleri yapılıyor?
Piyasanın ve borsanın işleyişini aksatmamak için yıllardır Perşembe günü oy kullanır İngiltere halkı. Cuma günü resmi sonuçlar açıklanır, haftasonu hükümet kurulur, Pazartesi borsa açılmadan yeni hükümet görevine başlar. İşte bu döngüde 7 Mayıs'ta da bir kez daha sandık başındaydı İngilizler. O güne dek her seçimde olduğu gibi yine kamuoyu anketleri yağdı. Hatta öyle ki, İngiliz haber ajansı Reuters her anketin sonuçlarını son dakika olarak ekranlarımıza uyarı atmasından gına geldi.
Anket ve gerçek sonuçlar çok farklı çıktı
Her anket aşağı yukarı aynıydı ama. İktidardaki Muhafazakâr Parti'nin yüzde 34, İşçi Partisi'nin yüzde 33 oy alması bekleniyordu. İkisinin de tek başına iktidara gelme şansı yoktu. Bu yüzden de gözler geçen Eylül'de bağımsızlık için referanduma giden İskoçlardaydı. Dar bölge sistemi uygulanan İngiltere'de, İskoçya'ya ayrılan 59 milletvekilini hangi partinin alacağı koalisyon kurma çalışmalarında kilit rol oynayacaktı. Senaryo netti. Tüm anketler aynı yönde olunca, neredeyse emin hissediyorduk sonuçlardan. Ama olmadı. Cuma sabahına çok farklı bir tabloyla uyandık. Muhafazakâr Parti oyların yüzde 34'ünü değil yüzde 37'sini almıştı. 650 koltuklu parlamentoda da tahmin edildiği gibi 316 sandalye değil, 331. Yani çoğunluğu tek başına elde etmeyi başarmıştı Muhafazakârlar.
Anketler halkı oy kullanmaya mı itti?
Peki neden böyle olmuştu? İşte şimdi herkes bu sorunun yanıtı arıyor. İngiliz kamuoyunun sığındığı gerekçe "seçmen bizi kandırdı". Anketlerde kalplerinden geçeni dile getirdikleri, sandıkta statükoyu seçtikleri belirtiliyor. Ama gerçekten de böyle mi acaba? Yoksa anketler seçmen davranışlarını yönlendirmek için mi kullanıldı? Hemen akla gelen birkaç senaryo var. Onlardan birincisi seçime katılım oranıyla ilgili. 2001'de yüzde 59.4'e kadar düşen katılım oranı bu seçimlerde yüzde 66.1 oldu. İnsan düşünmeden edemiyor. Anketlerin bu kadar başa baş gitmesi, normalde sandığa gidip de oy kullanmayı düşünmeyenleri bile acaba sandığa mı götürdü? Ya da belki bir eğilimi olan ama kararsız olan kesimi, küçük partilere değil de statükodaki büyük partilere mi oy vermeye itti?
İskoçların koalisyona girme ihtimali mi korkuttu?
Bir etkisi daha olmuş olabilir anketlerin. O da İngilizlerin milliyetçi damarıyla ilgili. İskoçya geçen Eylül'de bağımsızlık için referanduma gittiğinde, İngiltere'de milliyetçi duygular iyiden iyiye artmıştı. Başbakan David Cameron gözü yaşlı kameraların karşısına geçip 'bizi bırakmayın' konuşmaları yapmıştı. Bu duygular henüz bu kadar tazeyken anketler stratejik bir noktayı daha serdi aslında gözler önüne. İskoçya'da oyların büyük kısmını alması beklenen ve de alan İskoçya Ulusal Partisi SNP lideri her fırsatta İşçi Partisi ile koalisyona yeşil ışık yakıyordu. İşçi Partisi'nin lideri Ed Miliband "Başbakanlık için bedel İskoçlarla koalisyonsa ben o koltuğa oturmamaya razıyım" diyordu. Ancak belki de bu koalisyon senaryoları İngiltere halkındaki korkuları artırdı. İngilizler de İskoçlar koalisyonda olmasın diye Muhafazakâr Parti için oy kullandı.
Öyle ya da böyle. Türkiye'de seçimlere bir aydan az bir süre kala, anketlerin seçimleri nasıl etkileyebileceğini gösterdi İngiltere'de yaşananlar. Belki de artık kamuoyu anketlerine kulak tıkamanın zamanı gelmiştir. Kim bilir...
Seçim neden Perşembe günleri yapılıyor?
Piyasanın ve borsanın işleyişini aksatmamak için yıllardır Perşembe günü oy kullanır İngiltere halkı. Cuma günü resmi sonuçlar açıklanır, haftasonu hükümet kurulur, Pazartesi borsa açılmadan yeni hükümet görevine başlar. İşte bu döngüde 7 Mayıs'ta da bir kez daha sandık başındaydı İngilizler. O güne dek her seçimde olduğu gibi yine kamuoyu anketleri yağdı. Hatta öyle ki, İngiliz haber ajansı Reuters her anketin sonuçlarını son dakika olarak ekranlarımıza uyarı atmasından gına geldi.
Anket ve gerçek sonuçlar çok farklı çıktı
Her anket aşağı yukarı aynıydı ama. İktidardaki Muhafazakâr Parti'nin yüzde 34, İşçi Partisi'nin yüzde 33 oy alması bekleniyordu. İkisinin de tek başına iktidara gelme şansı yoktu. Bu yüzden de gözler geçen Eylül'de bağımsızlık için referanduma giden İskoçlardaydı. Dar bölge sistemi uygulanan İngiltere'de, İskoçya'ya ayrılan 59 milletvekilini hangi partinin alacağı koalisyon kurma çalışmalarında kilit rol oynayacaktı. Senaryo netti. Tüm anketler aynı yönde olunca, neredeyse emin hissediyorduk sonuçlardan. Ama olmadı. Cuma sabahına çok farklı bir tabloyla uyandık. Muhafazakâr Parti oyların yüzde 34'ünü değil yüzde 37'sini almıştı. 650 koltuklu parlamentoda da tahmin edildiği gibi 316 sandalye değil, 331. Yani çoğunluğu tek başına elde etmeyi başarmıştı Muhafazakârlar.
Anketler halkı oy kullanmaya mı itti?
Peki neden böyle olmuştu? İşte şimdi herkes bu sorunun yanıtı arıyor. İngiliz kamuoyunun sığındığı gerekçe "seçmen bizi kandırdı". Anketlerde kalplerinden geçeni dile getirdikleri, sandıkta statükoyu seçtikleri belirtiliyor. Ama gerçekten de böyle mi acaba? Yoksa anketler seçmen davranışlarını yönlendirmek için mi kullanıldı? Hemen akla gelen birkaç senaryo var. Onlardan birincisi seçime katılım oranıyla ilgili. 2001'de yüzde 59.4'e kadar düşen katılım oranı bu seçimlerde yüzde 66.1 oldu. İnsan düşünmeden edemiyor. Anketlerin bu kadar başa baş gitmesi, normalde sandığa gidip de oy kullanmayı düşünmeyenleri bile acaba sandığa mı götürdü? Ya da belki bir eğilimi olan ama kararsız olan kesimi, küçük partilere değil de statükodaki büyük partilere mi oy vermeye itti?
İskoçların koalisyona girme ihtimali mi korkuttu?
Bir etkisi daha olmuş olabilir anketlerin. O da İngilizlerin milliyetçi damarıyla ilgili. İskoçya geçen Eylül'de bağımsızlık için referanduma gittiğinde, İngiltere'de milliyetçi duygular iyiden iyiye artmıştı. Başbakan David Cameron gözü yaşlı kameraların karşısına geçip 'bizi bırakmayın' konuşmaları yapmıştı. Bu duygular henüz bu kadar tazeyken anketler stratejik bir noktayı daha serdi aslında gözler önüne. İskoçya'da oyların büyük kısmını alması beklenen ve de alan İskoçya Ulusal Partisi SNP lideri her fırsatta İşçi Partisi ile koalisyona yeşil ışık yakıyordu. İşçi Partisi'nin lideri Ed Miliband "Başbakanlık için bedel İskoçlarla koalisyonsa ben o koltuğa oturmamaya razıyım" diyordu. Ancak belki de bu koalisyon senaryoları İngiltere halkındaki korkuları artırdı. İngilizler de İskoçlar koalisyonda olmasın diye Muhafazakâr Parti için oy kullandı.
Öyle ya da böyle. Türkiye'de seçimlere bir aydan az bir süre kala, anketlerin seçimleri nasıl etkileyebileceğini gösterdi İngiltere'de yaşananlar. Belki de artık kamuoyu anketlerine kulak tıkamanın zamanı gelmiştir. Kim bilir...
SON DAKİKA
