Yunanistan'da Ocak ayında iktidara geldi radikal sol Syriza. Seçim vaatleri netti: “Artık kemer sıkmayacağız, kreditörlere boyun eğmeyeceğiz.”Halk bunu istediğini gösterdi. En yakın rakibi iktidardaki muhafazakâr Yeni Demokrasi’ye yüzde 8.5 farkı attı Syriza. Yüzde 36.3 oranında oy aldı. Syriza lideri ve Yunanistan'ın yeni Başbakanı Alexis Tsipras her konuşmasında bu halk desteğini vurguladı. "Bu yüzden seçildim" dedi, dik durdu. Euro Bölgesi toplantılarında da bu tavrı sürdürdü. Ve işte o son gün geldi çattı...
Ödeme zamanı geldi, kasa bomboş
30 Haziran Yunanistan için tamam ya da devam günü. IMF'ye olan 1.6 milyar Euro'luk borcunu ödemesi lazım Yunanistan'ın. Ama kasalar tam takır. Değil borcu, emekli maaşlarını ya da kamu çalışanlarının maaşlarını da ödeyecek para kalmadı. Atina'nın o borcun ödenmesi için, AB ve IMF'nin söz verdiği 7.2 milyar Euro'luk kredinin son dilimini alması lazım. Ama bunun için de o ikili bazı şartlar talep ediyor. KDV uygulanan ürünlerin kapsamının genişletilmesi, memur ve emekli maaşlarının biraz daha kırpılması isteniyor. Syriza hükümeti ise buna karşı. "Artık yeter" diyor. Tehditleri de net: “IMF borcunu ödemeyiz, gerekirse AB'den de Euro'dan da çıkarız.”
Daha önce IMF borcunu ödemeyen ülke yok
İşte bu noktada tıkanıyor tüm tartışma. IMF Syriza hükümetinin çocuk gibi mızıkçılık yaptığı kanısında. Ama elden bir şey gelmiyor. Çünkü 2. Dünya Savaşı sonrası kurulan Bretton Woods sisteminde daha önce IMF'den borç alıp da ödememiş bir ülke yok. E haliyle de mevzuatta böyle bir durumda ne yapılır maddesi de yok. “Bankaya borcunu ödemedin, evine gelip haciz koyuyorum” gibi bir sistemi yok IMF’nin. Sonsuza kadar bekleyip borcu erteleyebilir. Ama bir sorun daha var. 30 Haziran'da vadesi dolan IMF'ye olan 1.6 milyar Euro'luk borç. Temmuz'da ve Ağustos'ta Avrupa Merkez Bankası'na olan toplam 6.6 milyar Euro'luk borç taksiti daha var. Hatta bu borçlar 2057 yılına kadar devam ediyor. Erteledin erteledin de hangisini nereye kadar? Borç katlanıp büyüyecek, olan Syriza'dan sonra gelen hükümetlere olacak...
İlk aşamada borcunu zamanında ödeyemeyen onlarca ülkeden biri olacak
Dedik ya sistem tamamen borcu erteleyip, ülkenin ödemesini beklemek üzerine kurulmuş durumda. IMF'de ay ayçizelge var yapılacaklar konusunda. Ama somut elle tutulur ne var derseniz kocaman bir hiç... Eğer Yunanistan 30 Haziran tarihini kaçırırsa, IMF protokolü kapsamında Atina'ya 30 günlük ek süre verilecek, "geç ödemesini yapması için". Resmi olarak ‘borcunu zamanında ödemeyen ülkeler' listesine girmiş olacak. İşte o liste zaten kabarık. Genellikle iç savaşlarla ekonomisi yerle bir olmuş ülkeler var listede. Somali, Sudan ve Zimbabve en başta...
IMF mevzuatında 2 yıl daha ödememe hakkı var
Bu aranın ardından eğer yine ödeme gelmezse işte o zaman Yunanistan resmen ‘ödemesi gecikmiş ülke’ statüsüne sokulacak. Ardından karşılıklı şikâyet ve istişare süreçleri başlayacak. 3 ayın sonunda IMF'nin fonlarına erişim hakkı kısıtlanacak, 12 ay sonra iletişim kesilecek, 15 ay sonra işbirliği durdurulacak. 18 ay sonra ise IMF'nin karar alma mekanizması içindeki oy verme ve temsil hakkı askıya alınacak. 24 ayda da zorunlu olarak üyelikten çekilmesi istenecek.
Ödeyemez ise yaptırım yok olan piyasalara olacak
Üyelikten çekilecek ama ne olacak derseniz yine bir boşluk. Olan bitenin bir yaptırımı yok. Ama en büyük etki piyasalara... Yunanistan IMF'ye borcunu ödeyemeyince, iflas etmiş sayılacak. Her şey alt üst olacak, borsa düşecek. Şimdiye kadar Yunan bankalarından bir haftada 4 milyar Euro mevduat çıktı. Bu noktada rakam daha da büyüyebilir. Bu arada IMF'nin o kutsal yapısı zaten büyük bir darbe almış olacak. Bundan sonra borcunu ödemeyen ülkelerin sayısı artarsa ne olacak, o zararı kim nasıl kapatacak o da riskli bir durum. Anlayacağınız, somut yaptırım olmasa da sistem ağır bir darbe almış olacak…
Yunanistan'da Ocak ayında iktidara geldi radikal sol Syriza. Seçim vaatleri netti: “Artık kemer sıkmayacağız, kreditörlere boyun eğmeyeceğiz.”Halk bunu istediğini gösterdi. En yakın rakibi iktidardaki muhafazakâr Yeni Demokrasi’ye yüzde 8.5 farkı attı Syriza. Yüzde 36.3 oranında oy aldı. Syriza lideri ve Yunanistan'ın yeni Başbakanı Alexis Tsipras her konuşmasında bu halk desteğini vurguladı. "Bu yüzden seçildim" dedi, dik durdu. Euro Bölgesi toplantılarında da bu tavrı sürdürdü. Ve işte o son gün geldi çattı...
Ödeme zamanı geldi, kasa bomboş
30 Haziran Yunanistan için tamam ya da devam günü. IMF'ye olan 1.6 milyar Euro'luk borcunu ödemesi lazım Yunanistan'ın. Ama kasalar tam takır. Değil borcu, emekli maaşlarını ya da kamu çalışanlarının maaşlarını da ödeyecek para kalmadı. Atina'nın o borcun ödenmesi için, AB ve IMF'nin söz verdiği 7.2 milyar Euro'luk kredinin son dilimini alması lazım. Ama bunun için de o ikili bazı şartlar talep ediyor. KDV uygulanan ürünlerin kapsamının genişletilmesi, memur ve emekli maaşlarının biraz daha kırpılması isteniyor. Syriza hükümeti ise buna karşı. "Artık yeter" diyor. Tehditleri de net: “IMF borcunu ödemeyiz, gerekirse AB'den de Euro'dan da çıkarız.”
Daha önce IMF borcunu ödemeyen ülke yok
İşte bu noktada tıkanıyor tüm tartışma. IMF Syriza hükümetinin çocuk gibi mızıkçılık yaptığı kanısında. Ama elden bir şey gelmiyor. Çünkü 2. Dünya Savaşı sonrası kurulan Bretton Woods sisteminde daha önce IMF'den borç alıp da ödememiş bir ülke yok. E haliyle de mevzuatta böyle bir durumda ne yapılır maddesi de yok. “Bankaya borcunu ödemedin, evine gelip haciz koyuyorum” gibi bir sistemi yok IMF’nin. Sonsuza kadar bekleyip borcu erteleyebilir. Ama bir sorun daha var. 30 Haziran'da vadesi dolan IMF'ye olan 1.6 milyar Euro'luk borç. Temmuz'da ve Ağustos'ta Avrupa Merkez Bankası'na olan toplam 6.6 milyar Euro'luk borç taksiti daha var. Hatta bu borçlar 2057 yılına kadar devam ediyor. Erteledin erteledin de hangisini nereye kadar? Borç katlanıp büyüyecek, olan Syriza'dan sonra gelen hükümetlere olacak...
İlk aşamada borcunu zamanında ödeyemeyen onlarca ülkeden biri olacak
Dedik ya sistem tamamen borcu erteleyip, ülkenin ödemesini beklemek üzerine kurulmuş durumda. IMF'de ay ayçizelge var yapılacaklar konusunda. Ama somut elle tutulur ne var derseniz kocaman bir hiç... Eğer Yunanistan 30 Haziran tarihini kaçırırsa, IMF protokolü kapsamında Atina'ya 30 günlük ek süre verilecek, "geç ödemesini yapması için". Resmi olarak ‘borcunu zamanında ödemeyen ülkeler' listesine girmiş olacak. İşte o liste zaten kabarık. Genellikle iç savaşlarla ekonomisi yerle bir olmuş ülkeler var listede. Somali, Sudan ve Zimbabve en başta...
IMF mevzuatında 2 yıl daha ödememe hakkı var
Bu aranın ardından eğer yine ödeme gelmezse işte o zaman Yunanistan resmen ‘ödemesi gecikmiş ülke’ statüsüne sokulacak. Ardından karşılıklı şikâyet ve istişare süreçleri başlayacak. 3 ayın sonunda IMF'nin fonlarına erişim hakkı kısıtlanacak, 12 ay sonra iletişim kesilecek, 15 ay sonra işbirliği durdurulacak. 18 ay sonra ise IMF'nin karar alma mekanizması içindeki oy verme ve temsil hakkı askıya alınacak. 24 ayda da zorunlu olarak üyelikten çekilmesi istenecek.
Ödeyemez ise yaptırım yok olan piyasalara olacak
Üyelikten çekilecek ama ne olacak derseniz yine bir boşluk. Olan bitenin bir yaptırımı yok. Ama en büyük etki piyasalara... Yunanistan IMF'ye borcunu ödeyemeyince, iflas etmiş sayılacak. Her şey alt üst olacak, borsa düşecek. Şimdiye kadar Yunan bankalarından bir haftada 4 milyar Euro mevduat çıktı. Bu noktada rakam daha da büyüyebilir. Bu arada IMF'nin o kutsal yapısı zaten büyük bir darbe almış olacak. Bundan sonra borcunu ödemeyen ülkelerin sayısı artarsa ne olacak, o zararı kim nasıl kapatacak o da riskli bir durum. Anlayacağınız, somut yaptırım olmasa da sistem ağır bir darbe almış olacak…