Canlı Yayın
Yrd.Doç.Dr. Mehmet Emin Güneş
Kalın bağırsağın ince bağırsak ile birleştiği kısmı çekum, devamı ise kabaca çıkan kolon, transvers kolon, inen kolon ve rektum diye isimlendirilir.
Sindirimin büyük bir kısmı ince bağırsakta olduğundan, kalın bağırsağa kısmen sindirilmiş gıdalar gelir. Burada en fazla su ve mineral emilimi yapılır.
Kalın bağırsak kanseri en sık görülen ilk 5 kanser arasında yer alır. Her yaşta görülmesine rağmen 50 yaşından sonra görülme sıklığı %90 lara varmaktadır.
Bağırsak kanseri açısından yüksek risk grupları bulunmaktadır.
-Bağırsaklarında polip adı verilen oluşumlar olan hastalar yüksek risk grubundadır. Kolon ve rektumun iç duvarından kaynaklanan bu polipler 5 ile 10 yıllık dönemde kanserleşebilmektedir. Bu nedenle kolonoskopi sırasında rastlanılan polipler çıkarılmalı ve patolojik tanıları konulmalıdır. Bağırsak duvarında polip saptanan hastalar düzenli olarak kolonskopi takibi yaptırmalıdır. Böylece erken dönemde kanserli doku teşhis edilip risk azaltılır.
-Ailede kalın bağırsak kanseri öyküsü olanlarda yüksek risk grubundadır. Böyle aile fertlerinin 30 yaşlarda kolonoskopi ile kontrolleri yapılmalıdır.
-Bazı genetik geçişli kolon hastalıklarında (Familial Poliposiz gibi) kalın bağırsak kanseri riski artmaktadır.
-Ülseratif kolit veya Crohn gibi iltihabi kolon hastalıklarının uzun dönemlerinde kalın bağırsak kanseri gelişebilmektedir.
-Daha önce bağırsak kanseri geçirmiş olanlarda tekrarlama veya kolonun başka kısımlarında kanser görülme riski artmaktadır.
Belirtileri;
-Bağırsak alışkanlığındaki değişiklikler, ishal, kabızlık ve tam boşalamama hissi
-Normalden daha ince dışkılama
-Dışkıda kan görülmesi
-Kilo kaybı, halsizlik
-İleri yaşta görülen kansızlık
-Bulantı, kusma
-Kanserin kalın bağırsakta yerleştiği bölgede büyüyüp gelişerek kolonu tam tıkaması durumuında ise hastada gaz çıkaramama ve dışkısını yapamama ile birlikte karnında şişme, bulantı ve kusma görülür ki bağırsak tıkanması denilen acil bir durumu gösterir. Böyle durumlarda hasta acil olarak operasyona alınır.
Erken tanı için ne yapabiliriz?
En basit tarama yöntemi dışkıda gizli kan testidir. Bu test pozitif çıkan hastalarda eğer hemoroid gibi bariz bir neden yoksa kolonoskopi ile tanıya gidilmelidir.
Artık tüm dünyada 50 yaşından sonra kolonoskopi tarama yöntemi olarak kullanılmaktadır. Şikayeti olmayan hastalara 5 yılda bir, daha önce kolonunda polip rastlanılmış hastalara ise 1-3 yıl ara ile kolonoskopi yapılması kalın bağırsak kanserinin erken dönemde teşhis edilmesine neden olacaktır. Anne, baba ve kardeşlerinde kolon kanseri olanlar ise bu taramayı daha erken yaşlarda (30 lu yaşlarda) yaptırmalıdır.
Bunun yanında hayvansal yağdan fakir, tahıl ve lif ağırlıklı beslenme, yeşil yapraklı sebze ve meyve tüketiminin artırılması, egzersizle birlikte kalın bağırsak kanserine yakalanma riskini azaltacaktır.
Kalın bağırsağın ince bağırsak ile birleştiği kısmı çekum, devamı ise kabaca çıkan kolon, transvers kolon, inen kolon ve rektum diye isimlendirilir.
Sindirimin büyük bir kısmı ince bağırsakta olduğundan, kalın bağırsağa kısmen sindirilmiş gıdalar gelir. Burada en fazla su ve mineral emilimi yapılır.
Kalın bağırsak kanseri en sık görülen ilk 5 kanser arasında yer alır. Her yaşta görülmesine rağmen 50 yaşından sonra görülme sıklığı %90 lara varmaktadır.
Bağırsak kanseri açısından yüksek risk grupları bulunmaktadır.
-Bağırsaklarında polip adı verilen oluşumlar olan hastalar yüksek risk grubundadır. Kolon ve rektumun iç duvarından kaynaklanan bu polipler 5 ile 10 yıllık dönemde kanserleşebilmektedir. Bu nedenle kolonoskopi sırasında rastlanılan polipler çıkarılmalı ve patolojik tanıları konulmalıdır. Bağırsak duvarında polip saptanan hastalar düzenli olarak kolonskopi takibi yaptırmalıdır. Böylece erken dönemde kanserli doku teşhis edilip risk azaltılır.
-Ailede kalın bağırsak kanseri öyküsü olanlarda yüksek risk grubundadır. Böyle aile fertlerinin 30 yaşlarda kolonoskopi ile kontrolleri yapılmalıdır.
-Bazı genetik geçişli kolon hastalıklarında (Familial Poliposiz gibi) kalın bağırsak kanseri riski artmaktadır.
-Ülseratif kolit veya Crohn gibi iltihabi kolon hastalıklarının uzun dönemlerinde kalın bağırsak kanseri gelişebilmektedir.
-Daha önce bağırsak kanseri geçirmiş olanlarda tekrarlama veya kolonun başka kısımlarında kanser görülme riski artmaktadır.
Belirtileri;
-Bağırsak alışkanlığındaki değişiklikler, ishal, kabızlık ve tam boşalamama hissi
-Normalden daha ince dışkılama
-Dışkıda kan görülmesi
-Kilo kaybı, halsizlik
-İleri yaşta görülen kansızlık
-Bulantı, kusma
-Kanserin kalın bağırsakta yerleştiği bölgede büyüyüp gelişerek kolonu tam tıkaması durumuında ise hastada gaz çıkaramama ve dışkısını yapamama ile birlikte karnında şişme, bulantı ve kusma görülür ki bağırsak tıkanması denilen acil bir durumu gösterir. Böyle durumlarda hasta acil olarak operasyona alınır.
Erken tanı için ne yapabiliriz?
En basit tarama yöntemi dışkıda gizli kan testidir. Bu test pozitif çıkan hastalarda eğer hemoroid gibi bariz bir neden yoksa kolonoskopi ile tanıya gidilmelidir.
Artık tüm dünyada 50 yaşından sonra kolonoskopi tarama yöntemi olarak kullanılmaktadır. Şikayeti olmayan hastalara 5 yılda bir, daha önce kolonunda polip rastlanılmış hastalara ise 1-3 yıl ara ile kolonoskopi yapılması kalın bağırsak kanserinin erken dönemde teşhis edilmesine neden olacaktır. Anne, baba ve kardeşlerinde kolon kanseri olanlar ise bu taramayı daha erken yaşlarda (30 lu yaşlarda) yaptırmalıdır.
Bunun yanında hayvansal yağdan fakir, tahıl ve lif ağırlıklı beslenme, yeşil yapraklı sebze ve meyve tüketiminin artırılması, egzersizle birlikte kalın bağırsak kanserine yakalanma riskini azaltacaktır.
SON DAKİKA
