hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    Sivrihisar Akbaş, Sivas Kangal'a rakip oldu

    Sivrihisar Akbaş, Sivas Kangala rakip oldu
    expand

    ABD'de 12 yıl önce en iyi "sürü bekçi köpeği" ödülünü alan ve gördüğü yoğun ilgi nedeniyle bu ülkede sayıları 5 bini bulan çoban köpeği "Akbaş"a anavatanı Eskişehir'in Sivrihisar ilçesinde sahip çıkıldı.

    Türkiye'de bin civarında bulunduğu tahmin edilen Akbaş çoban köpekleri için festival düzenlenmeye başlandı, ilçenin girişine heykeli dikildi, ırkın koruma altına alınması için üretim çiftliği kuruldu.

    Tarım İlçe Müdürü ve Sivrihisar Akbaş Çoban Köpeği Irkını Araştırma Koruma Geliştirme Tanıtma ve Yaygınlaştırma Derneği Başkanı Erhan Ulutürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ana vatanı Sivrihisar olan Türk çoban köpeği Akbaşların, Kangallar gibi kendine has bir ırk olduğunu söyledi.

    Kangallara rakip

    Tüylü, tazı ve mastitif olmak üzere 3 cinsi bulunan Akbaşların, "Kangallardan daha zeki ve şüpheci" olduğunu ifade eden Ulutürk, şöyle konuştu:

    "Bölgede hayvancılığın gerilemesiyle birlikte Akbaşların yeterince yetiştirilmemesi ve son 20 yılda Kangalların kazandığı popülerlik Akbaşları ikinci plana itti. Bu durum Akbaşların varlığı için büyük tehdit oluşturdu. Akbaşların sayıları giderek azaldı. Saf Akbaş ırkı melezleme nedeniyle özelliklerini yitirmeye başladı. Kaymakamlık ve İlçe Tarım Müdürlüğü Akbaş ırkını korumak ve geliştirmek için proje hazırladı. Çalışmayı 2-3 yıldır yürütüyoruz. Öncelikle Sivrihisar köylerindeki akbaşların tespitini yaptık. Birkaç yıl saf Akbaşları topladık. Akbaş ırkının korunması ve çoğaltılması için Sivrihisar'da üretim çiftliği kurduk. Burada 2 aydır üretim yapıyoruz. Şu anda çiftlikte 17 köpek var. Doğum yapmış ve yapacak yavrular var. 2 ay sonra 20-30 yavru olacak. Amacımız Akbaş neslini korumak, ırkı saflaştırmak."

    "Akbaşların değeri anlaşıldı"

    Ulutürk, çiftliğin ticari bir amacı olmadığını, doğan yavruları zimmet karşılığı kontrollü olarak sürü sahiplerine vereceklerini bildirdi. Akbaşların bu şekilde yaygınlaşmasının daha doğru olacağını anlatan Ulutürk, şöyle devam etti:

    "Gelişi güzel yavru dağıtımı yapmayacağız. Son zamanlarda Akbaşların değeri anlaşıldı. Karabaş köpekler yerini Akbaşlara bıraktı. İstanbul, Antalya, Isparta ve Kütahya'dan yoğun talep var. Projenin 4 yıl boyunca desteklenmesi gerekiyor. Bakımları zor. Bir mama 45 lira. Devlet desteği olmazsa zorluk çekeriz. Gelecekte Akbaş satışı olacak. 3 aya kadar yavrular 500 liradan satılacak. Daha büyükler cinslerine göre 1000-1500 liraya satılacak. Akbaşları tanıtmak için festival düzenliyoruz. İlçenin girişine Akbaş çoban köpeğinin heykeli bile dikildi."

    "Tescilli en akıllı köpek"

    Ulutürk, 1970'li yıllarda ABD Tarım Bakanlığının çok sayıda cins Akbaşları ülkesine getirttiğini belirterek, Türkiye ve diğer ülkelerden, farklı çoban köpeği ırklarının ABD'de toplandığını ifade etti.

    Türkiye'den Akbaşların yanı sıra Kangalların da götürüldüğünü anlatan Ulutürk, şöyle devam etti:

    "ABD'de çeşitli denemeler yapılmış. 1997 yılında Akbaş köpeklerinin en iyi sürü bekçi köpeği, en akıllı köpek olduğu tescillendi, düzenlenen yarışmada da birinci oldu. ABD'de sayıları 5 bini buluyor. Kendi köpeğimiz olmasına rağmen Türkiye'de sayıları azaldı. Türkiye'deki sayılarının bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Bunun için Akbaş köpeklerini koruma altına aldık. Projemiz sayesinde Akbaş sayısının eski seviyesine geleceğini düşünüyoruz. Devlet, zamanında Kangalları koruma altına almış. Bunun için Kangallar özelliklerini yitirmemiş. Akbaşlar korunmadığı için yavaş yavaş özelliklerini yitirmiş, melezleme olmuş. Bekçi özelliği çok yüksek bir köpek. Gece performansı mükemmel. Gece çiftliğe gelen biri buraya giremez."

    Melezlemelere dikkat


    Ulutürk, devletin Akbaş çoban köpeklerinin yurt dışına çıkarılması disiplin altına alması gerektiğine de değinerek, Kangallar için uygulanan vize ve benzeri işlemlerin Akbaşlar için de uygulanması gerektiğini bildirdi. Erhan Ulutürk, şöyle konuştu:

    "Tarım ve Köyişleri Bakanlığının denetiminde, üniversiteler, dernekler, araştırmacılardan oluşacak bir komisyon marifetiyle damızlık Akbaşların yurt içi ve yurt dışında kullanımı belli prensiplere bağlanmalı. Akbaş çoban köpeği üretimi yapan dernekler, düzenlenen festivaller desteklenmeli. TÜBİTAK tarafından Akbaşlara ait ırk belirleyici gen araştırmaları yapılarak standart belirleme çalışmaları geliştirilmeli. Akbaşların ırkını tehdit eden melezlemeler kontrol altına alınmalıdır."
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow