İşte AK Parti'nin Anayasa paketi!

AK Parti'nin Anayasa değişiklik paketi açıklandı. Toplam 23 maddeden oluşan taslakta, Anayasa'nın 10, 20, 23, 41, 53, 69, 74, 84, 94, 125, 128, 129, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 156 ve 159. maddelerinde değişiklik; Geçici 15. maddenin yürürlükten kaldırılması ile geçici üç madde eklenmesi öngörülüyor.

Anayasa paketinin tamamı için tıklayın (pdf)

Karşılaştırmalı tablo için tıklayın (pdf)

Teklif taslağının yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi ve halkoylamasına sunulması halinde ise tümüyle oylanması öngörülüyor.

En tartışmalı madde

- Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun yapısı değişiyor. Buna göre kurul 21 asıl, 10 yedek üyeden oluşacak. Kurul başkanı yine Adalet Bakanı olacak. Adalet Bakanı müşterarı da kurulun tabii üyesi olacak.

Kurulun 4 asıl üyesi hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri, üst kademe yöneticileri ile avukatlar arasından Cumhurbaşkanı'nca, 1 asıl ve 1 yedek üyesi Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından Anayasa Mahkemesi'nce, 3 asıl ve 2 yedek üyesi Yargıtay üyeleri arasından Yargıtay Genel Kurulu'nca, 1 asıl ve 1 yedek üyesi Danıştay üyeleri arasından Danıştay Genel Kurulu'nca, 7 asıl ve 4 yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adlî yargı hâkim ve savcıları arasından adlî yargı hâkim ve savcılarınca, 3 asıl ve 2 yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idarî yargı hâkim ve savcıları arasından idarî yargı hâkim ve savcılarınca 4 yıl için seçilecek. Süresi biten üyeler yeniden seçilebilecek.

Kurulun meslekten çıkarma cezasına ilişkin olanlar dışındaki kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamaz.

Parti kapatılması

- Siyasi partilerin kapatılması zorlaştırılıyor. Siyasî partilerin kapatılması, Yargıtay Cumhuriyet Bassavcısının talebi üzerine, Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan her bir siyasî partinin beşer üye ile temsil edildiği ve Meclis Başkanı başkanlığında oluşturulacak.

Komisyonun üye tam sayısının üçte iki çoğunlugu ve gizli oyla verecegi izin üzerine açılacak dava, Anayasa Mahkemesince kesin olarak karara bağlanacak. Komisyonun bu kararı, yargı denetimi dışında. Reddedilen izin basvurusunda ileri sürülen sebepler, hiçbir şekilde yeni bir başvuruya konu olamayacak. Siyasî parti gruplarında ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde izin konusunda görüşme yapılamayacak ve karar alınamayacak.

Anayasa Mahkemesi

- Anayasa Mahkemesi'nin yapısı değişiyor. Mahkeme 19 üyeden oluşacak. Yüce Divan kararlarına yeniden inceleme istenebilecek. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru da yapılabilecek.
- 16 üyeyi Cumhurbaşkanı, 3 üyeyi TBMM seçecek. (TBMM 2 üyeyi Sayıştay, 1 üye baro başkanlarının avukatlar arasından gösterecekleri adaylar içinden seçiyor) / (Cumhurbaskanı 3 üyeyi Yargıtay, 2 üyeyi Danıştay, 1 üyeyi Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, 3 üyeyi YÖK'ün göstereceği üyesi olmayan öğretim üyelerinden, 5 üyeyi üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar veya Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından; 2 üyeyi yüksek öğrenim görmüş Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları arasından seçer.)
- Üyeler, 12 yıl görev yapacak. Bir üye iki defa seçilemeyecek.

Diğer değişiklikler

- Geçici 15. madde yürürlükten kaldırılıyor, 12 Eylül'e yargı yolu açılıyor.
- Siyasi yasaklar 5 yıldan 3 yıla indiriliyor
- YAŞ kararları yargı denetimine açılıyor
- Kamu denetçiliği kavramı oluşturuluyor
- Memur ve kamu görevlisine toplu sözleşme hakkı tanınıyor
- Askere sivil yargı yolu açılıyor
- Yurtdışına çıkma hürriyeti ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlanabilecek
- Disiplin kararları yargı denetimi dışında değil.
- Siyasi partilerin mali denetimini Sayıştay yapacak.
- Partiler hakkında kapatma davası açılmasına TBMM'de oluşturulacak bir komisyon karar verecek.

Çiçek'ten tur öncesi açıklama

Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, muhalefet turuna başlamadan önce bu sabah Adalet Bakanı Sadullah Ergin ve AK Parti Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ ile Meclis'te basın toplantısı düzenledi. Çiçek, "Bu ay içinde teklifimizi Meclis'e vermiş olacağız. Makul olan her türlü teklifi olumlu karşılarız" dedi.

"Milletvekili" sıfatlarıyla basın toplantısını yaptıklarını söyleyen Çiçek, Anayasa değişikliğinin hükümet konusu olmadığını, bunu yapacak olan tek mercinin TBMM olduğunu belirtti.

Mevcut anayasanın Türkiye'ye yetmediği, dar geldiğini, anayasa değişikliğinin AB süreci açısından da gerekli olduğunu belirten Çiçek, değişikliği kendi iktidarlarını güçlendirmek için değil, iyi işleyen bir demokrasi için istediklerini söyledi.

Adalet Bakanı: "Uzlaşıyı zorlayacağız"

Adalet Bakanı Sadullah Ergin de, Anayasa değişikliği çalışmalarıyla ilgili olarak, "uzlaşıyı sonuna kadar zorlayacaklarını" söyledi. Sivil toplum örgütleriyle bu sürecin devam edeceğini bildiren Bakan Ergin, "Hoş bir zemin var, görüşüyoruz, karşılıklı fikir alışverişinde bulunuyoruz. Ama içerik değerlendirmesini şimdi yapmayacağım" dedi.

MUHALEFETLE GÖRÜŞME

Paket, randevulardan önce muhalefete elden verildi.

CHP: AK Parti heyetiyle görüşme sonrası bir açıklama yapan CHP Grup Başkanvekili Hakkı Süha Okay, "Henüz detaylı inceleme yapmadık ama bu pakete destek vermeme yönündeki irademiz devam ediyor. AK Parti ile böyle bir paket anlamında beraber olmayacağız. Geçici 15. madde tek başına gelirse, anayasa metninden çıkarılması için destek veririz" dedi.

Okay, "Taslak, Hükümet Sözcüsünce getiriliyorsa, Adalet Bakanı, Grup Başkanvekili bu işin içindeyse, Mecliste bir çalışma yapılmamışsa, buna Meclisin demek, haksızlık olur. Doğrudan doğruya AKP'nin yaptığı bir çalışma" dedi.

BDP: AK Parti heyetiyle yapılan görüşmenin ardından gazetecilere açıklama yapan BDP Grup Başkanvekilleri Ayla Akat Ata, gecikmeli de olsa Anayasa değişikliğinin gündeme gelmesini önemsediklerini belirterek, "Bundan sonra yapıcı bir muhalefetin parçası olacağız" dedi. "Kırmızı çizgilerinizde ısrarcı olacak mısınız?" sorusuna Ata, "Tabii ki arkadaşlar. Her siyasi partinin, toplumsal ihtiyaçtan kaynaklanan kırmızı çizgileri vardır. Bu da eşbaşkanlar tarafından ifade edilmiştir. Yapıcı bir muhalefetin parçası olduğumuzu, olacağımızı ifade ettik. Türkiye, hala bir darbe Anayasası ile yönetiliyor. Sivil, demokratik ve çoğulcu bir Anayasa ihtiyacı ülkemizin önündeki en büyük gerçekliktir. Bu konuda siyasi iktidarın atacağı adımda ülkemize en büyük hizmet olacaktır. Her ne kadar Anayasanın bir bütün olarak ele alınıp değiştirilmesinden yana isek de gelen metin üzerinde değerlendirmemizi yapacağız, görüş ve önerilerimizi ifade edeceğiz" dedi.

MHP: Heyeti, MHP Grup Başkanvekilleri Mehmet Şandır ve Oktay Vural, kapıda karşıladı. Şandır yaptığı açıklamada, "Gerekçesi AKP'ye ait olmak üzere bir anayasa değişikliği öngörülüyor. Biz MHP olarak İlk günkü tavrımızın arkasındayız. Komisyon kurulmalı, değişiklik oybirliğiyle konuşulmalı ve halka götürülmelidir. Gelen metni MHP kurulları, ilkeleri doğrultusunda inceleyecektir" dedi. MHP'li Vural da yenilenecek bir Meclis'in değişiklik yapması gerektiği yönünde görüş bildirdi.

DSP: DSP Genel Başkanı Masum Türker, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, metni partisinin ilgili kurullarında inceledikten sonra görüş ve düşüncelerini ifade edeceklerini söyledi. Demokratikleşme için seçim barajının mutlaka düşürülmesi gerektiğini kaydeden Türker, "Anayasa değişikliğinin Türkiye'de 12 Eylül'ün izlerini silmek bakımından yeterli olmadığını, 12 Eylül'ün dayattığı seçim barajının mutlaka ele alınarak, seçim kanunlarında da gerekli değişikliğin yapılması gerektiği yönündeki görüşümüzü belirttik" dedi.

Türker, HSYK'yla ilgili düzenlemeler konusunda ise, "Biz doğrudan doğruya seçimi öngörüyoruz. Cumhurbaşkanlığının bu işte faktör olmaması gerektiğini, HSYK'da da hakimlerin ve savcıların yani ilgili dairelerin dışında başka kimselerin bulunmasından yana değiliz. Bu doğru değil. Çünkü bu kurulda bütün hakimlerin özlük dosyaları açılacak, özlük dosyalarının yetkili kurulların dışında ele alınması biraz düşündürücü olur" dedi.

AK Parti heyeti saat 14.30'da DSP, 16.00'da da DP ile bir araya gelecek.

Heyet SP ile de perşembe günü bir araya gelecek.