‘Zırtgel’, ‘sürtünük', ‘çöpçül’…
Türk Dil Kurumu'nun ünlü isimlerin de içinde yer aldığı Yabancı Sözcüklere Türkçe Karşılık Bulunması Kurulu, gündelik hayatta kullanımda olan sözcüklere Türkçe karşılıklar buldu. Yeni sözcük önerileri: "Cınga", "sürtünük", "topbaş", "tezbak", "zırtgel", "çöpçül"…
Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Şükrü Haluk Akalın'ın girişimiyle oluşturulan kurul, birçok ünlü ismi bir araya getirdi. Sanatçılar Candan Erçetin ve Kıraç, AKUT Başkanı Nasuh Mahruki, ilk kadın hakem ve futbolcu Lale Orta, sinema eleştirmeni Sevin Okyay, felsefe profesörü Ahmet İnam da kurulda "gönüllü" üye olarak görev aldılar.TDK Başkanı Akalın, "Amacımız, Türkçemizi geliştirmek, zenginleştirmek ve özleştirmek. Davetimize sanatçılarımız ve sporcularımızın da aralarında olduğu çok sayıda kişi olumlu yanıt verdi. Kendilerine teşekkür ediyorum" dedi. Akşam gazetesinin haberine göre, bugüne kadar iki toplantı yapan kurul üyelerinin tartıştığı ve önerdikleri sözcükler özetle şöyle:
- Araba kapılarını uzaktan açan anahtar 'keyless-go' yerine 'açgeç', 'açar geçer', 'açam', 'e-anahtar', 'manahtar (manyetik anahtar)' karşılığını önerenler oldu. Toplantıda bu sözcük için, Mahruki'nin gündeme getirdiği 'AÇS' (araç çalıştırma sistemi) kabul edildi.
- Alıcılar tarafından "istenmeyen ileti" olarak bilinen "spam" sözcüğü için "i-posta", "çöpçül" seçenekleri sunuldu. "İstenmeyen ileti" tercih edildi. Yine "antispam" için de "defeder", "defeden" gibi sözcükler önerildi, ancak kurul, "iletisavar"da karar kıldı.
- Flaş haber için teklif edilen karşılıklar "cınga", "haberge", "mühim haber", "tezbak", "zırtgel" oldu. "Çarpıcı haber"de karar kılındı. Önemli gelişme, sıcak gelişme, sıcak haber ve son dakika ifadelerinin de yerine göre kullanılması benimsendi.
- Ter kokularını önlemek amacıyla koltuk altına sürülen "roll-on" için "bilyalı", "dön-dur", "döndürüklü", "kokusavar", "tere dön", "teriter", "tersavar", "topbaş", "yuvarla sür" Türkçe karşılıklar tartışıldı. Kabul edilen "Bilyeli" sözcüğü oldu.
- Bilgisayar faresinin altına konulan "mousepad" için üyeler, "fare çulu", "fare minderi", "fare kayıcı", "fare şiltesi", "sürtünük", "tık atar altlığı" önerilerinde bulundu. "Fare altlığı" ifadesi benimsendi.
Toplantılarda cıngıl/cıngıl yerine reklam müziği, "cover" yerine "yeniden yorum", "metadata" yerine "iz bilgi", "blog" yerine "e-günce", "multifonksiyonel" yerine "çok işlevli", "multipurpose" yerine "çok amaçlı", 5'er kişiyle oynanan "futsal" yerine salon futbolu, "ketıl" yerine "su ısıtıcı", "strapless" yerine "askısız", "receiver" yerine alıcı, "free" yerine de "serbest, bedava, ücretsiz, özgür" sözcüklerinin kullanılması kararlaştırıldı.
Hem sanal hem gerçek topluluk
Yeni kurulda, sanal ortamdaki katılımcılardan oluşan "Yazışma Topluluğu" ile TDK'daki toplantılara katılan "Tartışma Topluluğu" yer alıyor. "Yazışma Topluluğu"nda farklı bilim, sanat ve meslek dalından kişiler bulunuyor. "Tartışma Topluluğu" ise gündelik dilde daha yoğun kullanılan yabancı sözcüklerle ilgili sanatçı, sporcu, gazeteci ve meslek sahipleriyle dil uzmanlarından oluşuyor. Her iki topluluktaki üyeler de herhangi bir ücret almadan gönüllü olarak görev yapıyor.
Sıradaki Haber
SON DAKİKA
- 18.27
Yetiştirme yurdunda büyüdü, Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürü oldu: Nikah şahitliğini Bakan Göktaş yaptı
- 18.13
Son dakika: Cumhurbaşkanı Erdoğan Mısır Dışişleri Bakanı Shoukry'i kabul etti
- 18.06
KAYSERİSPOR TRABZONSPOR MAÇI CANLI İZLE! Kayserispor Trabzonspor maçı saat kaçta, ne zaman, hangi kanalda? İlk 11'ler!
- 18.00
Yağışlı hava etkisini ne zaman kaybedecek? MGM hava tahmini uzmanı Özdemirci tarih verdi
- 17.58
Detayları MHP Genel Başkan Yardımcısı Yıldırım anlattı: Cemevleri için önemli karar!
- 17.08
BUGÜNKÜ MAÇLAR 20 NİSAN 2024: Bu akşam hangi maçlar var, hangi kanalda?
EN ÇOK OKUNANLAR
45 kentte alarm! Meteoroloji uyardı: Kuvvetli geliyor
44 gün sürecek! Dünyanın en büyük seçimleri başladı: 970 milyon seçmen sandığa gidiyor
Yatırımcının kafasındaki soru: Borsa, döviz altın ve mevduattan hangisi daha cazip? Dikkat çeken sözler
İstanbullular dikkat! Yarın bu yollar kapalı olacak
SON DAKİKA... Türkiye'nin konuştuğu kadın Suphiye Orancı! Duygu Nebioğlu'ndan şaşırtan iddia: Bir de erkek kardeş çıktı