"Otonomi yetmez"

Kürtlerin kendi geleceklerine referandumla karar vermesi gerektiğini savunan Zana, iki kere bağımsızlık referandumu yapılan Kanada’nın Quebec bölgesini örnek gösterdi.

Haberin Devamı

BDP milletvekili Leyla Zana Almanya’da katıldığı bir konferans sırasında Kürt haber sitesi Rudaw’a verdiği röportajda, Türkiye Kürtlerinin beklentilerini anlattı. Kürtlerin kendi geleceklerine referandumla karar vermesi gerektiğini savunan Zana, Kanada’nın Quebec bölgesini örnek gösterdi. Zana’nın röportajından dikkat çeken bazı bölümler şöyle:
- İran, Türkiye, Suriye ve Irak Kürtlerin kendi otoriteleri altında kaldığından emin olmak istiyor. Bu ülkeler birbirleriyle birçok konuda anlaşmazlık yaşayabiliyor ama Kürtler konu olduğunda hep hemfikirler.
- Birleşmiş Milletler milletlere kendi geleceklerini tayin etme hakkı veriyor. Kürtlere karşı tehdit politikası artık bitmeli. Kendi topraklarında geleceklerine karar verebilmeliler. Özgürlük, otonomi, federalizm, bağımsızlık Kürtlerin de hakkı.
- Quebec bölgesi halkı her 4 yılda bir sandığa giderek kendi geleceklerine karar veriyorlar. Bazıları bağımsızlık bazıları otonomi ya da federalizm için oy kullanıyor. Quebec halkı kendi sesini oy kullanarak duyurabiliyor. Bu halkın sesi ve kimse buna saygısızlık etmemeli. Bence Kürtlerin de artık geleceklerine referandumla karar vermesinin zamanı geldi.
- Türkiye’deki Kürtlerden bazıları otonomi istiyor. Peki kaçı bunu istiyor? Bununla ilgili de tartışma olmalı. Başta otonomi istiyorduk ama artık Türkiye’deki kürtler bunun yeterli olduğuna inanmıyor.
- Türkiye, Almanya’daki gibi federal bir sistem kurabilir. Ankara federal konularda, Kürtler ise bölgesel konularda karar verebilir. Kürtler referanduma gitmeli ve tüm dünya bu referandumun sonucunu kabul etmeli.

Quebec süreci

Kanada’nın resmi dilin Fransızca olduğu tek eyaleti olan Quebec’in bu farklılığı, bağımsızlık taleplerini de beraberinde getirdi. Fransız kolonicilerinin 1608’de kurduğu Quebec şehri 1867’de Kanada devletinin kurulması ile eyalet oldu. Ancak kültürel değerlerini ve dillerini korumak isteyen Quebecliler bağımsızlık mücadelesine başladı.
1960’larda Quebec için Özgürlük Cephesi adlı grup, teröre başladı. Bu dönemde, bağımsızlık yanlıları Quebec Partisi (QP) altında birleşti ve 1976’daki seçimleri kazandı. 1980’de bağımsızlık için referandum yapıldı, yüzde 59.56 “hayır” çıktı. Ancak QP, Fransızca dilini resmi dil olarak ilan etirdi. 1995’te yine referandum yapıldı, bu sefer de 50.58 oranında “hayır” çıktı. Fakat Kanada Avam Kamarası Quebeclileri “Fransız Kanadalılar” yerine “Quebecliler” adıyla resmi bir ulus olarak tanıdı.