hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    İş yeri saldırganları

    İş yeri saldırganları
    expand

    Tüm hayvanlarda ve insanda da dürtüsel olarak var olan bir davranışın, modern yaşamda kendini göstermesi, son yıllarda gittikçe daha sık rastlanılan ve duyulan bir sorun. Mobbing... Saldırganlık dürtüsünün, geçtikleri eğitim süreçleri fark etmeksizin, high-tech çalışma ortamlarında ya da atölyelerde sergilenmesi. Derya Deniz'in Fam Yayınları'ndan çıkan "Mobbing - İş yerinde Yıldırma" adlı kitabında konu tüm yönleriyle ele alınıyor.

    İş hayatında karışık stratejilerle meydana gelen saldırganlık davranışının incelendiği kitapta, "İşyerlerinde, bir veya birden fazla çalışanın tek bir çalışan üzerinde uyguladıkları sinsi ve organize bir şekilde başlayıp şiddet derecesi zamanla artan saldırganlık davranışı" olarak tanımlanan mobbing olgusu; psikoloji, psikiyatri, fizyoloji, sosyoloji, antropoloji, kriminoloji, hukuk, etoloji, biyoloji, nöroloji, işletme, iktisadi ve idari bilimler gibi yönüyle inceleniyor. Kitapta mobbing yaşayanların anlatılarına da yer veriliyor. "Mobbing- İş yerinde Yıldırma"nın tanıtım metni şöyle:

    Tüm hayvanlarda dürtüsel olarak ortaya çıkan saldırganlık ve şiddet davranışı, insanlık tarihinin başlangıcından itibaren var olmuştur ve insan soyunun devamıyla birlikte varlığını sürdürecektir. Hayvanlarda saldırganlık daha çok hayatta kalmaya, türün devamını sağlamaya ve alan korumaya yönelikken insanoğlunun saldırganlık örüntüsü kimi durumlarda temel fizyolojik ihtiyaçları karşılama amacından uzak, karmaşık ve stratejik bir hal alabilmektedir. Yaşamın her alanında gözlenen ve araştırma ihtiyacı hissedilen bu olgu bireyin çalışma hayatında da kendisini hissettirmektedir.

    İşyerleri içerisinde uzak geçmişten beri varlığı bilinen ve deneyimlenen işyerinde saldırganlık davranımı üzerinde yapılan araştırmaların sayısı ise son senelerde hızla artmaktadır. Çalışma grubu içerisinde gözlenen birebir yaşanan baskı, zıtlaşma, çekişme ve tartışmaların yanı sıra meydana gelen bir olgu daha bulunmaktadır ki etkileri basit saldırganlık davranımından daha tehlikeli, hasar verici ve uzun sürelidir.

    Saldırganlık davranışının insan yaşamında çoğu kez gözlenebilir bir eylem olduğu bilinmektedir. Ancak iş hayatı içerisinde meydana gelen saldırganlık davranışı daha karışık stratejiler içerir. İşyerlerinde, bir veya birden fazla çalışanın tek bir çalışan üzerinde uyguladıkları sinsi ve organize bir şekilde başlayıp şiddet derecesi zamanla artan saldırganlık davranışı, mobbing (iş yerinde yıldırma) olarak tanımlanmıştır.

    Bu durumda mağdur sözel, sözel olmayan, psikolojik ya da fiziksel şiddete maruz kalmaktadır. Ne yazık ki çalışanlar kimi zaman içinde bulundukları kurum kültürüne ya da sadece içinde yaşadıkları döneme, çalışma arkadaşlarına, astlarının veya üstlerinin kişilik yapılarına has tutumlar sebebiyle bulundukları kurum içerisinde olumsuz davranımlara maruz kalabilmektedir. Şiddeti değişen ölçülerdeki bu yıldırma stratejileri kişinin görmekte olduğu iş, görev ve sorumlulukları başta olmak üzere bireysel özelliklerini, değer yargıları ve özel hayatını da içine alabilmektedir. Yöneltilen şiddet eyleminde amaç çalışanı güçsüzleştirerek çaresiz bırakma ve işten ayrılmaya teşvik etmektir. Bu anlamda mobbing, benliğe yönelik bir saldırı ve tehdit olması sebebiyle insan eliyle yaratılan travma türüne önemli bir örnek olarak gözükmektedir. Ayrıca,  ilk bakışta sadece mağdur aleyhine gibi gözüken bu durum aslında işletmenin kendisine de büyük maddi ve manevi zararları beraberinde getirir.

    Farklı sektörlere ve iş kollarına ait işyerleri içerisinde gözlenen ve hiç de seyrek rastlanmadığı düşünülen bu durum hem iş yerinde yıldırmaya maruz kalan hem de yıldırmayı gerçekleştiren kişilere yönelik gözlem yapma ihtiyacı doğurmuştur

    Tüm dünyada henüz yeni sayılabilecek bir araştırma alanı olan mobbing (iş yerinde yıldırma) konusu Türkiye'de son yıllarda bilimsel çalışma alanı olmuştur.  Dünya'daki örneklere baktığımızda başlangıç adımının son 30 yıl içerisinde atıldığı görülmekte, başta İskandinav ülkeleri olmak üzere Avrupa,  Amerika Birleşik Devletleri , Güney Afrika ve Avustralya'da  yapılmış çalışmalara rastlanmaktadır. Adı geçen ülkelerde yapılmış olan araştırmaların sonuçları birbirleriyle tutarlılık göstermekte iken dinsel ve kültürel farklılıklar arz eden Türkiye açısından yaşanan  yıldırma süreçlerinin içeriği, olası sebepleri ve psikolojik sonuçlarını öğrenmek Mobbing (İş yerinde Yıldırma) adlı kitabın hazırlanmasında hiç kuşkusuz  etkili bir itici gücü teşkil etmiştir.

    Bir saldırganlık türü olan mobbingi ve ortaya çıkmasına etken olan nedenleri açıklamakta multidisipliner bir yol tutmanın daha faydalı olacağı düşünülerek başta psikoloji, psikiyatri, nöroloji ve  etoloji olmak üzere çeşitli bilim dallarına ait bilgiler biraraya getirildi. Kitapta "İş yerinde Yıldırma ve Saldırganlığı Açıklayan Kuramlar", "Saldırganlık Hakkında Farklı Kuramsal Görüşler", "İş Yaşamında Öfke Saldırganlık ve Yıldırma", "İş yerinde Yıldırma Davranışları", "Organizasyonel Kültür ve İklim" , "Kişilik" faktörü, "İş yerinde Kişiliğin Önemi", "Nevrotik Kişilik", "Ego Savunma Mekanizmaları" ve "Araştırma Yöntemi" gibi konu ve bölümler örnek olarak gösterilebilir. Kitabın son bölümü ise vaka örnekleri içermekte.  Mobbing mağduru olup hukuki mücadelesine başlamış çalışanların öyküleri ayrıntılı olarak bu bölümde okuyucuya sunuluyor. Yazar, böylelikle mobbing olgusunun kavramsal çerçevesini çizerken gerçek hayat hikayeleri üzerinden okuyucularda farkındalık yaratmayı amaçlıyor.
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow