Nobel Edebiyat ödülü Kanadalı yazara

Nobel Edebiyat Ödülü, 82 yaşındaki Kanadalı yazar Alice Munro'ya verildi.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, ödülün bu yılki sahibinin "çağdaş hikayenin ustası" Munro olduğunu açıkladı.

Munro, Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görülen 13. kadın yazar oldu.

Kanadalı eleştirmenlerin "Bizim Çehovumuz" diye tanımladıkları ve günlük hayatın içinden yakaladığı büyüleyici detayları ustaca öyküleştiren Alice Munro, defalarca Nobel adayı ilan edilmişti.

81 yaşındaki Kanadalı yazar, çarpıcı yazarlık kariyeri boyunca, Kanada'da Governor General, Uluslararası Man Booker, Marian Engel, Trillium Edebiyat, Rea Öykü, PEN/Malamud, Giller, Libris ve O. Henry gibi birçok ödüle layık görüldü.

Alice Munro kimdir?1931'de Ontario'da doğdu.

Kanadalı eleştirmenlerin "Bizim Çehovumuz" diye tanımladıkları usta hikâyecinin "Dance of the Happy Shades (Mutlu Gölgelerin Dansı, 1968)"; "Something I've Been Meaning to Tell You (Sana Söylemek İstediğim Bir Şey, 1974)"; "The Beggar Maid (Fakir Hizmetçi, 1978)"; "The Moons of Jupiter (Jüpiter'in Ayları, 1982)"; "The Progress of Love (Aşkın Gelişimi, 1994)"; "Friend of My Youth (Gençlik Arkadaşım, 1990)"; "Open Secrets (Aleni Sırlar, 1994)"; "Selected Stories (Seçilmiş Hikâyeler, 1996)"; "Çocuklar Kalıyor" (1998); "Hateship, Friendship, Courtship, Loveship, Marriage (Nefret, Arkadaşlık, Flört, Aşk, Evlilik, 2001)"; "No Love Lost (Hiçbir Aşk Kayıp Değil, 2003)"; "Vintage Munro (Eski Munro, 2004)"; "Kaçak (2004)"; "The View from the Castle Rock (Castle Rock'tan Görünüş, 2006)"; "Bazı Kadınlar (2009)" dışında "Lives of Girls and Women (Genç Kızların ve Kadınların Yaşamı, 1971)" adlı bir romanı yayımlandı.

Munro, çarpıcı yazarlık kariyeri boyunca, Kanada'da Governor General, Uluslararası Man Booker, Marian Engel, Trillium Edebiyat, Rea Öykü, PEN/Malamud, Giller, Libris ve O. Henry gibi birçok ödüle layık görüldü.

Yeni kitabı Kasım'da yayımlanıyor

2011 yılında "Bazı Kadınlar" ve 2012 yılında "Çocuklar Kalıyor" adlı kitaplarıyla Can Yayınları tarafında Türk okuruyla tanıştırılan Alice Munro'nun yeni kitabı da Kasım ayında raflardaki yerini alacak.

"Nefret, Arkadaşlık, Flört, Aşk, Evlilik" adıyla dilimize kazandırılan kitapla Alice Munro, bu kitabındaki soluksuz okunan dokuz öyküsüyle de gerçekten günümüzün en usta öykü yazarlarından biri olduğunu kanıtlıyor.

Adını kâğıt tuzluk falına benzeyen bir oyundan alan kitapta, bu oyunu oynayanlar, beğendikleri kişiyle gelecekteki ilişkilerini bu sözcükleri sayarak tahmin ediyorlar.

Film uyarlaması 2013 Toronto Film Festivali'nde ilk kez izleyiciyle buluşan öyküdeki kişilerin yazgısı da bir bakıma benzer bir oyunla belirleniyor.

Bu öykülerdeki kadınlar kendilerini hep iki kutup arasında, hep bir ikilem içinde buluyorlar; evcillik ile bağımsızlık, aile bağları ile özgürlük, beraberlik içinde yürütülen bir ilişki ile yabancılaşmış bir yalnızlık arasında gidip gelen kadınların bazen hüzünlü bazen mizah yüklü yaşam kesitleri sürükleyici bir dille aktarılıyor.

Kitaptaki son öykü "Ayı, Dağı Aştı Geldi" yine bir halk şarkısına gönderme yapıyor.

Şarkıda dağın öte tarafında ne olduğunu merak eden ayı, iki taraf arasında aslında hiç fark olmadığını görür.

Öyküde de yaşamın bir evresinden bambaşka bir evresine geçen kişinin aslında birbirinden farksız ortamlarda olduğunu görüyoruz. "Ondan Uzakta" adıyla beyaz perdeye de aktarılmış olan öykü, müthiş bir duygu yükünü buruk gülümsemelere dönüştürüyor.

MUNRO'NUN TÜRKÇE YAYINLANAN KİTAPLARI...

Bazı Kadınlar

"Sonunda er geç ayrılık olsa bile, sevgi ve barış içinde geçirilen her an buna değer..." - Alice Munro

Alice Munro, "Bazı Kadınlar"da on hikayesini bir araya getiriyor. Öykülerin ortak noktası, hemen hemen tüm kahramanların kadın oluşu.

Farklı bir algı düzeyiyle yazıldığını hissettiren bu sıradışı öyküler, karakterleri somut biçimde gözümüzün önüne getiren bir ortama yerleştiriyor ve yanlışı da doğru kadar cesur, tarafsız bir dille aktarıyor.

Munro'nun okurla konuştuğunu düşünmek asla yanlış olmaz; yazılanları okurken aklınızdan geçen sorulara yanıt bulabiliyorsunuz. "Bazı Kadınlar", okuru öykü kahramanının kimliğine büründürüyor ve karakterin macerası okurla paylaşılan ortak bir deneyime dönüşüyor.

Kendilerine biçilmiş etiket ve tanımlamaları reddeden, yerleşik düzene ayak uydurması imkansız ve koşullanmaya ayak direyen kadınları anlatıyor Munro.

"Bazı Kadınlar", yaş ve cinsiyet gözetmeksizin okunması gereken sıradışı bir eser...

Çocuklar Kalıyor

"Çocuklar Kalıyor", Batı Kanada'da geçen ve Munro'nun bütün yapıtlarında olduğu gibi sırları, aşkı, ihaneti ve sıradan yaşamları anlatan sekiz öyküden oluşuyor.

Munro, Kanada taşrasının dünyasını aile çerçevesi içinde irdeliyor.

Dış dünya, dış dünyadaki olaylar ancak aile içindeki gelişmelerle ilgili yanlarıyla söz konusu ediliyor.

Bastırılmış anılar, karanlık geçmişler ve bir yana atılmış arzular tahammül edilmez gündelik yaşamı yıkıp yok edici bir tehdit oluşturuyor.

Yine de özellikle kadınların ve çocukların sınırlı ve rutin yaşamında hep bir kaçış umudu var. Aile yaşamının koşullarına karşı bireylerin doğal karşılanabilecek isyanı, bu öykülerde ailenin terk edilmesi ya da yıkılması biçiminde somutlaşıyor.