İngiltere'de başbakanlık için aday sayısı 6'ya düştü: Olasılıklar ne?

KAYNAKBBC Türkçe

İngiltere'de Başbakan Boris Johnson'ın Muhafazakar Parti liderliğinden istifa etmesi sonrası, partinin milletvekilleri arasında ilk oylama yapıldı ve liderlik yarışında geriye altı aday kaldı. Geriye kalan 6 aday kim? Bu aşamadan sonra neler olacak? İşte detaylar...

İngiltere'de yeni başbakanın açıklanacağı tarih belli oldu

Haberin Devamı

Eski Maliye Bakanı Rishi Sunak 88 oyla en çok milletvekilinden oy alan aday olurken, Penny Mordaunt 67, Liz Truss 50, Kemi Badenoch 40, Tom Tugendhat 37, Suella Braverman ise 32 oy aldı.

Parti liderliği için en az 20 milletvekilinin desteğini alan sekiz aday yarışıyordu. Ancak bu ilk oylamada 30 oy barajını geçemeyen Jeremy Hunt ve Nadhim Zahawi elendi. Jeremy Hunt, yarışta Sunak'ı destekleyeceğini açıkladı.

İngilterede başbakanlık için aday sayısı 6ya düştü: Olasılıklar ne

İkinci tur oylamanın Perşembe günü, ihtiyaç duyulursa üçüncü tur oylamanın da 18 Temmuz Pazartesi günü yapılması planlanıyor.

Son iki adayın 21 Temmuz Perşembe gününe kadar belirlenmesi hedefleniyor. Ardından yaklaşık 160 bin Muhafazakar Parti üyesi, iki isimden birinin parti lideri ve başbakan seçilmesi için oy kullanacak. Seçimin galibi 5 Eylül'de açıklanacak.

Haberin Devamı

ADAYLAR VE OLASILIKLAR

İlk aşamada 12 aday öne çıktı. Bunlardan kendilerini destekleyecek 20 milletvekili bulan 8 kişi, Çarşamba günü ilk gizli oylama aşamasına geçti, yarış fiilen başladı.

Kemi Badenoch, Suella Braverman, Jeremy Hunt, Penny Mordaunt, Rishi Sunak, Liz Truss, Tom Tugendhat and Nadhim Zahawi arasında yapılan ilk oylamada en az 30 milletvekilinin desteğini alabilenler yarışta kalmaya hak kazanacaklardı.

Zahawi ve Hunt ilk turda elenirken, Sunak, Mordaunt ve Liz Truss ilk üç sırada görünüyor.

Artık her oylamada en az oy alanlar, en sonunda iki aday kalana kadar elenecek. Son kalan iki aday, Muhafazakar Parti'nin 160 bin civarındaki üyesinin oyuna sunulacak.

Bu süreçte, elenenlerin taraftarlarını hangi adaya yönlendirecekleri sonucu belirleyici olacak.

Bu nedenle elenmiş olmak aslında sürecin dışına düşmek, etkisizleşmek anlamına gelmiyor.

ÖNE ÇIKAN İSİM

Aksine gelecekte kazanması olası adayların hükümetlerinde görev almayı güvenceye alma pazarlıkları için zemin sunuyor.

İngilterede başbakanlık için aday sayısı 6ya düştü: Olasılıklar ne

Haberin Devamı

Adayların birbirlerinden ilk anda vergi konusunda ayrıldıkları görülüyor.

Eski Maliye Bakanı Rishi Sunak, bu aşamada, enflasyon kontrol altına alınmadan faizlerin indirilmesinin gerçekçi olmayacağını, ayrıca hayat pahalılığı krizi içinde hazineyi bu krize karşı, sağlık sistemi gibi kamu kuruluşlarını desteklemek için kullanabileceği fonlardan mahrum bırakacağını savunuyor.

Financial Times ve Times gibi iki önemli, muhafazakar yayın bu yaklaşımı gerçekçi buluyor.

FT'ye göre "establishment"in (düzenin) adayı Sunak.

Boris Johnson çevresinin tüm enerjilerini Sunak'ı durdurmak üzerinde yoğunlaştırdığı söyleniyor.

Johnson'ın çevresinde Sunak ihanetle suçlanıyor. Johnson'a sadık bakanlardan James Cleverly'ye göre "Sunak, bir (ana muhalefet) İşçi Partili maliye bakanı gibi" davranıyor.

Sunak yarış başlamadan önce önde görünüyordu. Bu nedenle de partinin "vergileri hemen indirelim" görüşünde olan kanadının dikkati de en son aşamada, parti üyeleri oylamasında "Sunak'ı kim durdurabilir?" sorusu üzerinde yoğunlaşıyor.

Haberin Devamı

Muhafazakar Parti'nin en sağındaki kanat, yeni başkanın olası programı bağlamında, devletin küçültülmesini, kuralların özellikle, iklim krizi, petrol ve gaz çıkartma alanlarında azaltılmasını, "sıfır karbon" hedefinin kaldırılmasını, Brexit konusunda Kuzey İrlanda Protokolü'nün, uluslararası anlaşmaları ihlal emek pahasına yeniden düzenlenmesini istiyor.

İngilterede başbakanlık için aday sayısı 6ya düştü: Olasılıklar ne

Bu kampta etnik azınlıklardan, Johnson hükümetinin Başsavcısı Suella Braverman ve eski Eşitlikler Bakanı Kemi Badenach dikkat çekiyor.

Suella Braverman, sığınmacıları Ruanda'ya göndermenin uluslararası yasalara uygun olduğunu savunarak hükümete arzuladığı yasal kalkanı sunmuştu; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nden çıkmaya kararlı olduğunu söylüyor. Kemi Badenoch ise kendisi de siyah olmasına karşın "ülkede kurumsal ırkçılık yok" iddiasıyla dikkat çekmiş, tartışmalara yol açmıştı.

Haberin Devamı

SUNAK'TAN SONRA EN GÜÇLÜ ADAY

Sunak'tan sonra, şimdilik en güçlü aday, eski bir deniz kuvvetleri subayı olan ve Johnson hükümetinde ticaret politikalarından sorumlu bakan yardımcısı, daha önceki Theresa May hükümetinde de ilk kadın savunma bakanı olarak görev yapmış Penny Mordaunt.

İngilterede başbakanlık için aday sayısı 6ya düştü: Olasılıklar ne

Mordaunt, merkezde bir yer tutmaya çalışıyor. Ayrıca bir kadın hakları ve LGBT hakları savunucusu olarak algılanmak istiyor. Ancak yakın geçmişte trans-bireyler konusunda, bu kesimin haklarını tanımakla birlikte biyolojik kadın kimliğinin esas olduğuna ilişkin açıklamalarıyla yaygın bir tartışmanın konusu olmuştu.

Dışişleri Bakanı Liz Truss da vergi indirimi ve Brexit konularında aşırı sağın desteğini alıyor ve şansı oldukça yüksek bir aday olarak kabul ediliyor. Ancak Truss sağ içindeki çatlakları de sergileyen bir aday: Avrupa Araştırma Grubu olarak bilinen yapılanmanın liderlerinden Jacob-Rees Mogg ve Johnson'ın hararetli savunucularından Kültür Bakanı Nadine Dorries, Suella Braverman'ı desteklerken, AAG'nin yönetim kurulu başkanı Mark François'in, Dışişleri Bakanı Liz Truss'ı desteklemesi dikkat çekiyor.

Kabinede hiç görev almamış genç adaylardan Tom Tugendhat da vergi indirimlerini enerji sektörüyle sınırlı tutmaya çalışarak ortada yer almaya çalışıyor.

Bu manzaranın kısaca özeti olarak:

Birincisi, en sağı bile bölünmüş, çok parçalı bir yapıya dönüşmüş görünen Muhafazakar Parti'yi birleştirecek bir aday olup olmadığı sorusunun kolay bir yanıtı yok.

İkincisi, Muhafazakar Parti, yalnızca ekonomik modeli değil, egemen ideolojisi de bulanıklaşmış ama, sağa kaymaya devam eden bir parti görünümündedir.

Adayların Brexit, Kuzey İrlanda ve küresel ısınma konularından dikkatle kaçınmaya çalışmaları da bu konularda partide çok farklı görüşün var olmasından kaynaklanıyor.

Muhafazakar Parti'nin, karşılıklı suçlamalarla geçecek bu seçim sürecinden kendine yeni bir başkan çıkararak "yenilenmiş parti" görüntüsü verip veremeyeceği ülke siyasetinin önde gelen sorularından biri olacak.