ABD'nin İran'a yaptırımları devreye sokmasıyla gözler ABD ve İran'a çevrildi. ABD devamı gelecek dedi, İran ise "petrolümüzü satmaya ve yaptırımları kırmaya devam edeceğiz" diye yanıt verdi. Ancak İran ABD'nin yaptırım uyguladığı ne ilk ne de son ülke... İşte ABD'nin yaptırım uyguladığı ülkeler.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Devletlerin ve uluslararası örgütlerin başvurdukları 'zorlama yöntemi' olarak da tanımlan yaptırımları en çok kullanan ülkelerden biri kuşkusuz Amerika Birleşik Devletleri. Ülkeler başka ülkelere ticaret yasağı koyarak, hedef alınan ülkede yatırım yapılmasını engelleyerek ve söz konusu ülkenin uluslararası pazarlarda mal alıp satmasını durdurarak yaptırımlar uyguluyor.

Bunun en son örneği ise geçtiğimiz günlerde devreye sokulan ve ABD'nin İran'a uyguladığı yaptırım kararı. Bu karar ile ABD ülkelerin İran'dan petrol almasını engellemek ve bu yolla İran'ın en büyük gelir kaynağını kurutmayı hedefliyor. 

ABD bu yaptırımların kademeli olarak devam edeceğini vurguladı, İran ise sert tepki göstererek petrol satmaya devam edeceklerini belirtti. Trump döneminde yaptırımların daha sıklaştığı şüphesiz ancak bu yaptırıma maruz kalan İran ne ilk ne de son ülke... 

ABD'nin ülkeleri hedef alan yaptırımları şu anda beş ülke için uygulanıyor. 2018 yılındaki Başkanlık Kararnamesi ile Venezuela'ya yönelik yaptırımlar da artırıldı. İşte ABD'nin hükümetlere yönelik olan ve tüm ülkeyi kapsayan yaptırım uyguladığı ülkeler...

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

1. İran

İran'a uygulanan ilk yaptırım kararı 1979 yılına dayanıyor. 1979'da ABD'nin sürgün edilen İran Şahı'nın ABD'ye tıbbi tedavi için gelmesine izin vermesinin ardından, bir grup radikal öğrenci, Tahran'da Amerikan Büyükelçiliği'ne el koydu ve içerisindekileri rehin aldı. Büyükelçiliği işgal eden silahlı gruplar, gizlice kaçmayı başaranların ardından kalan 66 diplomattan hasta bir kadın ile 13 Afrika kökenli ABD'liyi serbest bıraktı ve 52 kişiyi 444 gün boyunca rehin tuttu. Bu olay daha sonra ABD - İran ilişkilerini bitiren gün olarak tarihe geçti.

Amerikan yönetimi, büyükelçilik çalışanlarının rehin alınmasını diplomatik dokunulmazlığın çiğnenmesi nedeniyle uluslararası hukuk kurallarının açık bir ihlali olarak değerlendirdi ve bu olaydan sonra iki ülke arasındaki tüm diplomatik ilişkiler kesildi. İran'dan petrol ithalatı sona erdi ve yaklaşık 8 milyar dolarlık İran varlığı 14 Kasım'da donduruldu. 

2006'da ise Bush döneminde İran'ın nükleer programı gerekçe gösterilerek, kritik enerji sektörünü de kapsayan bir ekonomik ambargo uygulaması başladı. 2015'te ise bu yaptırımlar varılan nükleer anlaşma uyarınca kademeli olarak kaldırılmıştı.

Ancak Trump dönemi ile ilişkiler tekrardan eskiye dönmeye başladı. Dün resmi olarak başlayan yaptırım kararı ile 50 İran bankası, 700'den fazla İranlı, İran Hava Yolları ve 65'ten fazla uçağı, İran Atom Enerjisi Kurumu, 23 yan kuruluş ve ilgili kişiler yaptırım listesine alındı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

2. Küba

Küba İran ile birlikte ABD'nin uzun zamandır yaptırım uyguladığı ülkeler arasında yer alıyor. ABD, Küba'nın 'kötü insan hakları sicili'ne sahip olduğu belirterek ülkeye 1958 yılından bu yana yaptırım ve ambargo uyguluyor.

Obama, başkanlığı döneminde Küba ile ilişkilerini normalleştirme kararı almış olsa da Trump dönemi ile bu ilişkiler de eski haline döndü.

3. Suriye

'İnsan hakları ihllaleri' ve devam eden savaşta Şam yönetiminin tutumu nedeniyle yaptırımlar uygulanıyor.

ABD ayrıca Suriye'yi 'terörizmin devlet sponsorları' olarak nitelendirirken, Şam Büyükelçiliği'ni 6 Şubat 2012'de kapatarak diplomatik ilişkilerini de sonlandırdı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

4. Kuzey Kore

ABD, yine 'Ağır insan hakları ihlalleri' ve nükleer silah programı gerekçesiyle 1950'den bu yana Kuzey Kore'ye ambargo niteliğinde yaptırımlar uygulanıyor.

Trump, Kuzey Kore lideri Kim Jong-Un ile görüşüp nükleer silahlardan arınma ve ilişkilerde normalleşme sürecine imza atsa da yaptırımlar hala devam ediyor.

Kuzey Kore geçtiğimiz günlerde buna yönelik tepkisini dile getirmiş ve ABD'nin ülkeye yönelik yaptırımları kaldırmaması durumunda nükleer cephaneliğini güçlendirmeyi hedefleyen devlet politikasını yeniden canlandırabileceği uyarısında bulunmuştu.

5. Sudan

Darfur Savaşı ve Sudan'ın tıpkı Suriye gibi 'terörizmin devlet sponsorları' listesinde yer alması nedeniyle yaptırımlar 1993 yılından bu yana yürürlükte.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Ancak ABD'nin Sudan'a uyguladığı çoğu yaptırım, Ekim 2017'de Amerika Birleşik Devletleri Başkanlık Kararnamesi ile kaldırıldı.

6. Venezuela

2018 yılında Beyaz Saray'ın internet sitesinde yayımlanan Başkanlık Kararnamesi'nde, ABD Hazine Bakanlığı'na Venezuela'nın altın sektörüne yaptırım getirilmesi talimatını verdi.

Ve böylelikle Venezuela, insan hakları sicili, yasa dışı uyuşturucu ticareti bağlantıları, yüksek düzeydeki yolsuzluk ve seçim hileleri nedeniyle yaptırım uygulanan ülkeler arasına girdi.