SON DAKİKA | 2025 Nobel Fizik Ödülü John Clarke, Michel Devoret ve John Martinis'e verildi

SON DAKİKA HABERLERİ... 2025 Nobel Fizik Ödülü sahiplerini buldu. Bilim insanları John Clarke, Michel Devoret ve John Martinis, ‘Elektrik devresinde makroskobik kuantum mekaniksel tünelleme ve enerji kuantizasyonunun keşfi’ ile ödülü alan isimler oldu.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 2025 Nobel Fizik Ödülü'nün sahibini açıkladı.

Bilim insanları John Clarke, Michel Devoret ve John Martinis, ‘Elektrik devresinde makroskobik kuantum mekaniksel tünelleme ve enerji kuantizasyonunun keşfi’ ile 2025 Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.

JOHN CLARKE KİMDİR?

Dünyaca ünlü fizikçi John Clarke, 2025 yılında Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldü. Clarke, ödülü Michel H. Devoret ve John M. Martinis ile paylaşarak, kuantum fiziği alanındaki öncü katkılarıyla tarihe geçti.

1942 yılında İngiltere’nin Cambridge kentinde doğan Clarke, eğitimini fizik alanında tamamladıktan sonra kariyerini süperiletkenlik ve kuantum mekaniği üzerine yoğunlaştırdı. Özellikle süperiletken kuantum girişim cihazları (SQUID) üzerindeki araştırmaları, bilim dünyasında çığır açıcı nitelikte oldu.

Nobel Komitesi, Clarke ve çalışma arkadaşlarını, “elektrik devrelerinde makroskopik kuantum mekanik tünelleme ve enerji kuantizasyonu”nun keşfine yaptıkları katkılardan dolayı ödüllendirdi. Bu buluş, yalnızca temel bilimlerde değil, aynı zamanda kuantum bilgisayarların gelişiminde de kritik bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

Akademik kariyerini büyük ölçüde Amerika Birleşik Devletleri’nde sürdüren Clarke, uzun yıllar Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’de görev yaptı. Çalışmalarıyla hem teorik hem de deneysel fiziğe yön veren Clarke, yüzlerce öğrenci yetiştirdi ve bilim dünyasında derin izler bıraktı.

MİCHEL DEVORET KİMDİR?

Paris doğumlu bilim insanı Michel H. Devoret, 1953 yılında dünyaya geldi. Fizik eğitimini Fransa’da tamamlayan Devoret, genç yaşlardan itibaren kuantum mekaniğine ve elektronik devrelere ilgi duydu.

Akademik kariyerini ilerleten Devoret, zamanla kuantum elektroniği ve süperiletken devreler üzerine yaptığı öncü çalışmalarla tanındı. “Quantronics” olarak adlandırılan yeni araştırma alanının öncülerinden biri oldu.

Daha sonra ABD’nin önde gelen üniversitelerinden Yale Üniversitesi’nde Uygulamalı Fizik profesörü olarak görev aldı. Burada, kuantum bilgisayar teknolojisinin gelişimine büyük katkı sağlayacak araştırmalara imza attı. Ayrıca Kaliforniya Üniversitesi Santa Barbara ile de akademik iş birlikleri yürüttü.

Devoret, 2025 yılında fizik dünyasının en prestijli ödülüne layık görüldü. Nobel Fizik Ödülü’nü John Clarke ve John M. Martinis ile birlikte kazandı. Üçlü, elektrik devrelerinde makroskopik kuantum tünelleme ve enerji kuantizasyonunu keşfederek kuantum teknolojilerinin temel taşlarını oluşturdu.

Bugün Michel Devoret, kuantum bilgisayarların geleceğini şekillendiren en önemli isimlerden biri olarak kabul ediliyor.

JOHN MARTİNİS KİMDİR?

ABD doğumlu fizikçi John M. Martinis, “makroskobik kuantum tünelleme ve elektrik devresinde enerji kuantizasyonunun keşfi” nedeniyle 2025 Nobel Fizik Ödülü’nü kazandı. 1958 yılında doğan Martinis, Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’den 1980 yılında lisans, 1987 yılında ise doktora derecesini aldı. Doktora çalışmaları sırasında Josephson bağlantılarında kuantum davranışlarını inceledi.

1980’li yıllarda John Clarke ve Michel Devoret ile birlikte yürüttüğü araştırmalar, kuantum mekaniğinin makroskobik ölçekte gözlemlenmesini sağladı ve kuantum bilgisayarlarının temellerini attı. 2014 yılında Google Quantum A.I. Laboratuvarı’na katılan Martinis ve ekibi, süperiletken qubitler kullanarak 2019’da kuantum üstünlüğü elde ettiklerini duyurdu.

Martinis, 2022 yılında Qolab şirketini kurarak teknoloji direktörü olarak çalışmalarına devam ediyor. Bilim dünyası, Martinis’in araştırmalarını kuantum bilgisayarlarının geliştirilmesinde bir dönüm noktası olarak değerlendiriyor.