Venezuela'daki kriz nasıl gelişti, son durum ne?

KAYNAKİrem Kuşoğlu / cnnturk.com

Maduro'nun meşruiyetini kabul etmeyen Ulusal Meclis Başkanı Juan Guiado ülkesindeki muhaliflerin bu hafta protesto yürüyüşleri ile sokağa çıkacaklarını açıklamıştı. Dün gerçekleşen yürüyüşte Ulusal Meclis'in Başkanı Guaido, mitingde yemin ederek, kendini ülkenin 'geçici devlet başkanı' ilan etti. Maduro ise bu durumu reddetti ve ABD ile tüm diplomatik ilişkileri kestiğini açıkladı. Peki bu duruma nasıl gelindi?

Haberin Devamı

Venezuela'da siyasi tansiyon zirve yaptı.

Dün gerçekleşen olaylarda Ulusal Meclis Başkanı Juan Guiado kendisini 'geçici devlet başkanı' ilan ederken, ABD ile birlikte Kanada, Brezilya, Peru, Arjantin, Kosta Rika, Paraguay, Kolombiya, Ekvator, Şili, Guetamala ve Hondueas muhalefet lideri Guaido’yu geçici başkan olarak tanıdıklarını ilan etti.

Maduro ise bunun bir darbe girişimi olduğunu belirterek halka sakinlik çağrısında bulundu. Bolivya, Küba ve Meksika, İran, Rusya ve Türkiye ise Maduro’yu Venezuela lideri olarak tanımaya devam ettiklerini açıkladı. Çin ise kısmen Maduro'ya destek verdi. Çıkan olaylarda ise 14 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi. Peki bu duruma nasıl gelindi ve ülkede son durum ne?

2017 olayları ve Guiado'nun ortaya çıkışı

Haberin Devamı

Maduro'nun ittifakının 2015'te gerçekleşen seçimlerde Ulusal Meclis'teki çoğunluğunu kaybetmesi üzerine Venezuelalı lider 2017 yılında meclisi lağvederek yeni bir anayasa için Kurucu Meclis kuracağını ilan etti. Muhalefet bu durumun ardından boykot kararı almaya karar verince de meclisteki bütün çoğunluk Madruo ve hükümet destekçilerinin oldu.

Bu durumu protesto için 2017 yılında Guaido'nun da aralarında bulunduğu muhalifler sokağa çıktı. 12 Ağustos 2017'ye kadar süren olaylarda toplam 165 kişi hayatını kaybetti, 15 binden fazla kişi yaralandı, 5 bine yakın kişi ise gözaltına alındı.

Muhalefet kurucu meclisi tanımadığını belirtirken, 28 Temmuz 1983 doğumlu, 35 yaşındaki Juan Guaido Ulusal Meclis Başkanı oldu. Ancak seçildikten kısa süre sonra gözaltına alındı, bir süre sonra ise salındı.

Venezueladaki kriz nasıl gelişti, son durum ne

Fotoğraf: Reuters

Ekonomik kriz ile gelen seçim

En son 2013'te yüzde 2 civarında büyüme gören Venezuela'da uzun zamandır ekonomik kriz yaşanıyor. Maduro, yeni 100 bin bolivar banknotunu 2017'de piyasaya sürmek gibi geçici önlemler alsa da kriz çözülememişti. Ülkede yüzde 1 milyona yaklaşan enflasyon oranıyla Venezuela'da 20 Mayıs 2018'de seçimler yapıldı.

Haberin Devamı

Ulusal Seçim Konseyi, oyların tamamına yakınının sayıldığını ve Maduro'nun 6,245,862 oy ile yüzde 67.8 oy oranına ulaşarak yeniden seçildiğini açıkladı. Ancak muhalefet bu kararın hile ile yapıldığını ve karşıt fikirden pek çok kişinin gözaltına alındığını açıklayarak sonucu kabul etmediklerini ifade etti.

Mayıs ayındaki seçimlerden bu yana ise protestolar ve eylemler zirve yaptı.

Maduro destekçileri ve muhalefeti karşı karşıya getiren eylem çağrısı

Maduro'nun başkanlığını kabul etmeyen Ulusal Meclis Başkanı Juan Guiado, liderliğindeki muhaliflerin ülkede düzenlenecek protesto yürüyüşleri sokağa çıkılacağını açıklamıştı.

Dün gerçekleşen olaylarda Ulusal Meclis'in Başkanı Juan Guaido, düzenlediği mitingde yemin ederek, kendini ülkenin geçici devlet başkanı ilan etti. Meydanda kendisini destekleyenlere seslenen Guaidio, "Yönetimin gasbedilmesine son vermek, geçici hükümeti kurmak ve özgür seçimler düzenlemek için resmi olarak Venezuela'dan sorumlu devlet başkanlığı görevini üstlenmeye yemin ediyorum" dedi.

Haberin Devamı

Venezueladaki kriz nasıl gelişti, son durum ne

Fotoğraf: Reuters

Trump'ın Maduro'nun liderliğini reddetmesi

Televizyon kanallarının son dakika olarak duyurduğu bu gelişmeden dakikalar sonra ise ABD Başkanı Donald Trump açıklama yaparak Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido'yu 'geçici devlet başkanı ilan ettiklerini açıkladı.

Trump, "Venezuela vatandaşları, gayri meşru Maduro rejimi altında çok uzun süre acı çekti. Bugün, Venezuela Ulusal Meclisi Başkanı Juan Guaido'yu Venezuela Geçici Başkanı olarak resmen tanıdım" ifadelerini kullandı. Trump 'her seçeneğin masada' olduğunu belirterek askeri müdahale olabileceği mesajını da verdi.

Haberin Devamı

The citizens of Venezuela have suffered for too long at the hands of the illegitimate Maduro regime. Today, I have officially recognized the President of the Venezuelan National Assembly, Juan Guaido, as the Interim President of Venezuela. https://t.co/WItWPiG9jK
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 23 Ocak 2019

ABD'nin açıklamasının ardından Kanada, Brezilya, Peru, Arjantin, Kosta Rika, Paraguay, Kolombiya, Ekvator, Şili, Guetamala, Honduras ve Panama muhalefet lideri Guaido’yu geçici başkan olarak tanıdıklarını ilan etti. Bolivya, Meksika, Küba ise Maduro'nun halen Venezuela lideri olduğunu ifade etti. Çin kısmi olarak Maduro'yu desktelediğini bildirirken Rusya ve Türkiye'den de Maduro'ya destek mesajı geldi.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Maduro kardeşim! Dik dur, yanındayız" dediğini Twitter hesabından açıkladı.

Cumhurbaşkanımız, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’yu arayarak Türkiye’nin desteğini ifade etti ve “Maduro kardeşim! Dik dur, yanındayız” dedi.
Türkiye, CB’mız Erdoğan’ın liderliğinde bütün darbe girişimlerine karşı ilkeli duruşunu koruyacaktır. #WeAreMADURO
— Ibrahim Kalin (@ikalin1) 23 Ocak 2019

Venezuela Savunma Bakanı Vladimir Padrino, kendini "geçici devlet başkanı" ilan eden Juan Guaido'nun başkanlığını ordunun kabul etmeyeceğini açıkladı.

Avrupalı liderlerden açıklama

Avrupalı liderlerden de ülkedeki krize ilişkin açıklama geldi. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Venezuela’daki olaylara ilişkin protestocularının 'cesaretini' takdir ettiğini belirtti ve "Avrupa, demokrasinin restorasyonunu destekliyor" dedi.

İspanya ise "Venezuela krizinden çıkmanın tek yolu seçimlerin tekrarlanmasıdır" açıklamasında bulundu.

Maduro diplomatik ilişkileri kesti, ABD ise reddetti

Venezuela'da Devlet Başkanı Nicolas Maduro, ABD Başkanı Donald Trump'ın muhalefetin kontrolündeki Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido'yu "geçici devlet başkanı" olarak tanımasının ardından bunun bir darbe girişimi olduğu belirterek ABD ile tüm ilişkileri kestiklerini açıkladı.

Maduro, Devlet Başkanlığı Sarayı önünde toplanan destekçilerine yaptığı konuşmada ABD'li tüm diplomatlara ülkeyi terk etmeleri için 72 saat süre tanıdığını açıkladı. Ancak bu talimatı ABD tarafından reddedildi.

ABD Dışişleri Bakanı Pompeo "Eski Başkan Nicolas Maduro rejiminin, ABD ile diplomatik ilişkileri koparma ya da diplomatlarımızı istenmeyen kişi ilan etme konusunda yasal yetkiye sahip olduğunu düşünmüyor" diyerek diplomatlarının ülkeyi terk etmeyeceklerini ifade etti. Pompeo ayrıca Maduro'ya görevi bırakması için çağrıda bulundu.

Maduro'dan seferberlik çağrısı

Amerikan İnsan Hakları Komisyonu, Venezuela'daki olaylarda 16 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro ise ülkedeki darbe tehlikesi karşısında uyanık ve seferber olmaya çağırdı.

Instagram hesabında video paylaşan Maduro "Şiddeti ve istikrarsızlığı reddediyoruz; Barış içinde yaşama hakkını savunmaya ve geleceğimizi sosyalizmde inşa etmeye kararlıyız" açıklamasında bulundu.

Venezueladaki kriz nasıl gelişti, son durum ne