Yeltsin’in dilinden siyasi varisi: Putin'i bir sır gibi sakladım

Eski Devlet Başkanı Boris Yeltsin’in günlükleri, bugün dünyanın en çok konuşulan ismi Putin’e dair dikkat çeken gözlem ve bilgiler içeriyor. Yeltsin, ‘sert, soğuk ve savaşçı’ olarak nitelediği ve ‘siyasi varisim’ dediği Putin’in önce başbakan sonra da devlet başkanı olması için nasıl plan yaptığını detaylarıyla anlatmış.

Haberin Devamı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna işgali nedeniyle bugün dünyanın en çok konuşulan ve tartışılan ismi. Onu siyaseten var eden ve bugünlere gelmesini sağlayan ise Rusya’nın eski devlet Başkanı Boris Yeltsin. 1991-1999 arasında Rusya’yı yöneten Yeltsin, Putin’i Ağustos 1999’da başbakan olarak atamış, 4 ay sonra da kendisi istifa ederek Putin’in vekâleten devlet başkanı olması sağlamıştı. Putin, birkaç ay sonraki seçimleri Yeltsin’in de desteğiyle kazanmış ve Rusya Devlet Başkanı olarak siyaset sahnesine çıkmıştı. Yeltsin bu süreci ve Putin hakkında ne düşündüğünü 22 yıl önce yayımlanan günlüklerinde detaylarıyla anlatmış. Günlüklerde oligarklardan Rus generallerine kadar birçok konuda detaylı bilgiler var.

Yeltsin’in dilinden siyasi varisi: Putini bir sır gibi sakladım

SİYASİ VARİSİM TACIN SAHİBİ

Yeltsin 1999’un mayıs ayında Primakov’un yerine yeni bir aday aramaya başlar. İçişleri Bakanı Stepaşin ile FSB Başkanı Putin listesindedir. Ancak Putin için özel planları vardır: “Putin gerekli irade ve kararlılığa sahipti. Ama sezgilerim onu siyasal ringe çıkarmanın erken olacağını söylüyordu. Daha sonra çıkmalıydı. Zamanlama çok önemliydi. Bu sır gizli kalmalıydı. Planımdan Putin’i bile haberdar edemezdim. Sürprizi saklamam gerekiyordu. Her şeyden önce ona salt bir terfi önermiyordum. Ona Manomakh tacını vermek istiyordum. Ona sahip en olduğum en aziz ve önemli şeyi, siyasi mirasımı da vermek istiyordum. Ve seçimlerde zafer kazanarak bunu yapmak, ülkenin demokratik özgürlüklerini kurmak ve normal bir piyasa ekonomisini sürdürmek istiyordum.

Haberin Devamı

Yeltsin’in dilinden siyasi varisi: Putini bir sır gibi sakladım

Yeltsin 22 yıl önce yayımlanan günlüklerinde Putin’i nasıl keşfettiğini anlatmış.

SERT, SOĞUK VE SAVAŞÇI...

“Vladimir’i yönetiminin başkontrol müdürlüğüne başkanlık ettiği sıra fark etmiştim. Mart 1997’de Kremlin’de göründü. Bazen nöbetçi kalırdı. Raporları bir açıklık modeliydi. Her zaman Rusya ve dünyaya dair görüşlerini açıklamaya çalışan diğer yardımcılardan farklı olarak benimle konuşmaya çalışmazdı. Aksine ilişkimizde her türlü şahsi ögeyi dışlamaya çalışıyor gibiydi. Hızlı tepkileri beni şoke ederdi. Bazen en sakin yorumlarım bile insanların paçalarını tutuştururdu. Kızarır ve kıvranırlardı. Fakat Putin, sakin ve doğal bir şekilde cevap veriyordu. Bu genç adamın hayattaki her şeye kesinlikle hazırlıklı olduğunu, her meydan okumaya açık ve kesin bir şekilde karşılık vereceğini hissettim. Başlangıçta Putin’in soğukluğu beni tereddüde düşürdü. Fakat sonra bunun doğasında olduğunu anladım.”

Haberin Devamı

‘ÖNCE BAŞBAKAN SONRA DEVLET BAŞKANI OLACAKSIN’

Putin’i başbakan olarak atamadan önceki 5 Ağustos 1999 tarihli son görüşmeleri ise şöyle: “Putin’e ‘Size başbakanlık görevini önermek istiyorum’ dedim. Dikkatle bana baktı, suskundu. ‘Bu seçimlerde kime yaslanacağız?’ diye sordu. Yeni parti kuracağımızı söyledim. Bir süre düşündü. ‘Seçim kampanyalarını sevmem. Ama beni görevlendireceğiniz her yerde çalışırım’ cevabını verdi. ‘Ya en yüksek görevde?...’ Putin tereddüt etti. ‘Bunu (devlet başkanlığı) düşünmemiştim. Hazır olup olmadığımı bilmiyorum’ dedi. ‘Düşünün, size inanıyorum’ dedim.”

SUÇA BULAŞAN İŞADAMLARI: OLİGARKLAR

Yeltsin, 1996 seçimleri öncesinde Boris Berezovsky ve Mihail Khodorovsky’nin de aralarında bulunduğu oligarklarla görüşür. Oligarklar kayıtsız şartsız onu desteklemeye hazırdır. Yeltsin, bugün de çok konuşulan oligarkları şöyle anlatıyor: “Rusya’da ve dünyada ‘Oligark’ sözcüğü suça bulaşan Rus işadamlarına işaret eder. Aslında soyguncu baronlar ve mafya babaları değildirler. Hükümetle yakın ve karmaşık ilişkilere giren büyük sermayenin temsilcileridirler.”

Haberin Devamı

Yeltsin’in dilinden siyasi varisi: Putini bir sır gibi sakladım

Kremlin Müzesi’ndeki Monomakh tacı.

MONOMAKH TACI NEDİR?

Vladimir Monomakh, Kiev Rus Knezliği’nin prensi. 1113 ile 1125 arasına Kiev’de hüküm sürmüş. Rus tarihi açısından mühim bir şahsiyet. Bugün de Rusya liderinin bir sembolü olan meşhur tacı Kremlin Müzesi’nde...