3+1 mi, 2+2 mi? Detaylar netleşiyor: Lise nasıl kısalacak?

Türkiye'de 12 yıl olan zorunlu eğitimin süresinin kısaltılması gündemde. Mevcut 4 yıllık lise eğitimi, 2 yıl zorunlu ve 2 yıl isteğe bağlı (2+2) ya da 3 yıl zorunlu ve 1 yıl isteğe bağlı (3+1) olacak şekilde yeni bir modele dönüştürülmesi için çalışmalar yürütülüyor. Peki lise nasıl kısalacak?

Milyonlarca öğrenci ve veliyi yakından ilgilendiren zorunlu eğitim süresi tartışmaları Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in son açıklamalarıyla yeniden gündeme geldi. Liselerde uygulanan 4 yıllık zorunlu eğitimin 2 yıl zorunlu, 2 yıl isteğe bağlı olmak üzere 2+2 veya 3 yıl zorunlu, 1 yıl isteğe bağlı olmak üzere 3+1 gibi esnek modellere dönüştürülmesi yönündeki öneriler artık daha fazla konuşulmaya başlandı.

KABİNE’YE SUNULACAK

Mevcut 4+4+4 sisteminde yapılan revizyon çalışmasının Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı’na sunulmak üzere hazır olduğunu söyleyen Bakan Tekin, “Eğer siyasi anlamda da bu konuda karar verilirse farklı alternatiflerimiz var. Bu yıl içerisinde karar verilirse önümüzdeki yıl eğitim öğretim takvimi ona göre dizayn edilecek demektir, ama bunun bir de parlamento boyutu var. Sonuçta hazırlığımızın yasalaşması gerekecek” dedi. Peki bu köklü değişikliğe neden ihtiyaç duyuluyor, masadaki alternatif sistemler hakkında eğitim uzmanları ne düşünüyor?

2 YILA ‘ÖN LİSE’ DİPLOMASI

Yusuf Alpaydın (Marmara Üniversitesi): Bazı çocuklar okumak istemiyorlar ya da kısmi zamanlı okula gitmesi daha uygun olacak çocuklar var. Ara eleman, teknik eleman eksiği de giderek yüksek sesle dile getirilen bir problem. Okul terkleri ve açık liselere geçişler de bize bu konuda bir düzenleme gerektiğini gösteriyor. Ben 2+2 şeklinde bir sistemi daha olası görüyorum. Örneğin öğrenci üniversiteyi hedeflemiyorsa 16 yaşında ‘ön lise’ diplomasını alıp hayata atılabilecek. Şüphesiz artı yıllara devam edenlerin diplomasıyla yalnızca zorunlu lise yıllarını tamamlayanın diplomaları da farklı olacaktır.

12 YIL OECD ORTALAMASI ÜZERİNDE

Onur Soğuk (Eğitim Uzmanı): Benim tahminim lisede ilk 2 yılı bitiren öğrencinin eğer 4 yıllık lisans eğitimine eğitime devam etmeyecekse üniversite sınavına giremeyeceği, ancak 2 yıllık bölümlere ve meslek yüksekokullarına girebileceği yönünde. Türkiye’de lise eğitimi 4 yıllık olsa da aslında reelde bu 3 yıl uygulanıyordu. 12’nci sınıf öğrencileri üniversite sınavına hazırlık için son seneyi mümkün olduğunca okuldan uzak geçiriyorlar. Çok iyi fen liselerinde okuyan öğrencilerin bile son sene açık liselere geçiş yaptıklarını, gölge liselere gitmeye başladıklarını görüyorduk.

ARA ELEMAN SORUNU VAR

Prof. Dr. Yavuz Erişen (Yıldız Teknik Üniversitesi): Küreselleşen dünyada uluslararası göstergeler zorunlu eğitim süresinin uzun olduğuna işaret ediyor. Diğer yandan insanları 12 yıl boyunca bir yere entegre ettiğimizde birçok mesleki, teknik, sosyal becerilerden yoksun kalıyorlar. Sanayicilerin çırak, kalfa bulamama problemi biliniyor. 12 yıllık zorunlu eğitim var ama açık liselere geçen de pek çok genç var. Teknoloji geliştikçe ve bilgiye erişim kolaylaştıkça artık okulların duvarları kalkıyor. Esnek öğrenme yaklaşımlarını hayata geçirmek zorundayız.

DÜNYA BUNU TARTIŞIYOR

Salim Ünsal (Eğitim Uzmanı): Bu çağda bu kadar uzun süreli bir eğitime ihtiyaç olup olmadığı bir tartışma konusu. Zorunlu eğitim süresini kısaltarak insanların hayatın içerisine katılımını sağlamak mümkün mü, öğrenme argümanları arttıkça çocuğu bu kadar uzun süre okulda tutmanın bir anlamı var mı sorusu önemli. Bütün dünya bunu tartışıyor. Ancak okuldan çıkardığın çocuğu ne yapacağın da burada önem kazanıyor. Eğitim süresi kısaldığında bunun içini nasıl dolduracağız, sonucundaki çıktıları nerede değerlendireceğimiz esas önemli olan durum.

KAYNAK: HÜRRİYET/ Beyazıt ŞENBÜK