Başta inşaat ve sanayi olmak üzere pek çok makine insanlar tarafından kullanılmaktadır. Günlük yaşantımızda, işlerimizi daha kolay bir şekilde halledebilmek için çok çeşitli makineler kullanmaktayız. Ağır bir nesneyi kaldırmak isterken, gücümüz yetersiz geldiğinde bir makineden yardım alabiliriz.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Genel olarak birkaç adet parçadan oluşan basit makineler iriş ve çıkış kuvveti olmak üzere iki kuvvetten oluşmaktadır. Bu makinelerin ortak özelliği ise hız kazandırarak, zamandan tasarruf etmemizi sağlamalarıdır.

Basit makineler elektrik ya da doğal gaz gibi enerji kaynakları ile çalışmazlar. Sadece insan kuvveti ile çalışan bu makineler günlük yaşantımızın bir parçasıdır. Örneğin; makas, pense ya da çakı gibi aletler, basit makinelere birer örnektir.

Basit Makineler

Basit makinelerin kısaca tanımını yaparsak, belli bir yerden kuvvet uygulandığında bir başka noktasının istediğimiz işlemi yapması olarak açıklayabiliriz. Basit makinelere uyguladığımız kuvvete Giriş Kuvveti ya da Uygulanan Kuvvet denir. Diğer yandan giriş kuvvetinden dolayı elde edilen kuvvete veya makinenin temas halinde olduğu cisme uygulanan kuvvete Çıkış Kuvveti denir. Ayrıca bu kuvvetin diğer adı Doğan Kuvvet’tir.

Uzun yıllardan beri kullanmakta olduğumuz basit makineler, bir ya da iki parçadan oluşmaktadır. Bu makineler tek bir kuvvetin etkisiyle çalışır. Kimi makineler sadece kuvvetin önünü değiştirirken kimisi hem yönünü hem de büyüklüğünü değiştirebilmektedir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Ahşap bir zemine kendi elinizle çivi çakmanız mümkün değildir. Bu yüzden bir çekiç yardımıyla çiviyi kolayca ahşaba çakabilirsiniz. Bir kağıdı ya da kartonu kolayca ikiye ayırmak istiyorsanız da basit bir makine olan makastan yardım alarak düzgün bir şekilde kesim yapabilirsiniz. Tüm bunlar basit makinelerin hayatımıza kazandırdığı ayrıcalıklardır.

Basit Makinelerin Sağladığı Avantajlar

Basit makinelerin öncelikli avantajı iş yapma kolaylığı sunmasıdır. Bütün basit makineler, çok zor yapılan hatta yapılamayan bir işin oldukça kolay bir şekilde yapılmasını sağlar.

Basit makineler sayesinde daha hızlı olup, zamandan tasarruf edilebilir. Örneğin; bıçakla bir meyveyi ya da sebzeyi hızlı bir şekilde kesebiliriz.

Basit makineler elektrik ya da doğal gaz ile çalışmadığından paradan tasarruf etmemizi de sağlar.

Yaygın Olarak Kullanılan Basit Makineler

Evde, okulda ya da iş yerinde basit makineleri kullanarak işimizi daha kolay bir şekilde halledebiliriz. Genel olarak kullanılan basit makineler palanga, eğik düzlem, makara, kaldıraç, çıkrık, vida, kasnak ve dişli çarklardır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Palanga: En az bir tane hareketli makara ve bir tane sabit makaradan ve tüm bu makaraların oluklarından geçen ipten oluşan sisteme palanga denmektedir. Palanga genel olarak basit makine olsa da aslında bileşik makine olarak adlandırılmaktadır.

Eğik Düzlem: Bir levha ya da kalas ile bir ucunun yükün çıkarılacağı yüksek yere dayandırılması sayesinde işlev gören basit makinelere deniz. Bu makinelerin diğer basit makinelerden farkı hareketsiz olmasıdır.

Makara: Nesneleri yükseğe kaldırmak için kullanılan, bir eksen etrafında dönen, oluğuna bir ip geçirilerek teker şeklindeki basit makinelere makara denir. Özelliklerine göre makaralar iki gruba ayrılır.

Sabit Makara; sabit bir noktaya bağlanarak ve bu noktadan dönerek cisimlerin hareket etmelerine kolaylık sağlayan makaralardır.

Hareketli Makara; yüklenen nesne ile birlikte hareket edebilen makaralardır.

Kaldıraç: Destek noktası bir çubuğun etrafında serbest bir şekilde dönebilen makinelere denir. Bu makinenin amacı nesnenin ağırlığından daha az kuvvet uygulayarak nesneyi kaldırmaktır. Kaldıraçlar üç farklı gruba ayrılmaktadır. Bunlar;

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Desteğin arada olduğu kaldıraçlar

Yükün arada olduğu kaldıraçlar

Kuvvetin arada olduğu kaldıraçlar olarak sınıflandırılır.

Çıkrık: Dönme eksenleri aynı, çapı birbirinden ayrı iki ya da daha fazla silindire sahip olan basit bir makinedir. Silindire bir ip yardımıyla bağlanan nesne, çapı daha büyük olan silindire kuvvet uygulanmasıyla oluşan sönme hareketi sayesinde asılı olduğu ipin silindire dolanmasıyla nesne yukarı çıkar.

 Vida: Basit bir makine olan vidalar, günlük hayatımızda oldukça büyük bir yere sahiptir. Metal ya da tahtadan yapılan cisimlerin birbirine tutturulmasını sağlar.

 Kasnak: Otomobillerin motorlarından elde edilen hareketin tüm sisteme aktarılmasında, dikiş makinelerinin neredeyse tamamında, tarım yapılan aletlerde ise kasnaklar kullanılmaktadır.

 Dişli Çark: Bir diğer basit makine olan dişli çarklar ise matkaplarda, analog saatlerde, otomobil motorlarında, robotlarda ve daha pek çok alanda kullanılmaktadır.