Hatay sarısı ipeği deprem sonrası hayata döndü

Hatay’ın Defne ilçesinde ipek böceği yetiştiricisi Emel Duman, 6 Şubat 2023 depremlerinde büyük zarar gören “Hatay sarısı” ipek böceklerini, dolapta sakladığı bir avuç yumurtayla yeniden üretime kazandırdı. Bu çabası, ipeğin coğrafi işaret tescil belgesi almasına öncülük etti.

Ninesinden öğrendiği ipekçilik geleneğini sürdüren 59 yaşındaki Duman, evinin bodrumunda sakladığı ipek böceği yumurtalarının yüzde 95’ini depremde kaybetti. “Ben ‘bitti’ diye düşünürken aklıma dolapta sakladıklarım geldi,” diyen Duman, az miktarda kalan yumurtalarla üretime yeniden başladı. Yumurtaları çiftliğine taşıyıp kuluçkaya yatıran Duman, böceklerin çoğalmasını sağlayarak türü hayatta tuttu.

AKADEMİSYEN DESTEĞİYLE ÜRETİM GÜÇLENDİ

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve İzmir Ekonomi Üniversitesi akademisyenleri, ipek böceğinin biyolojik ve morfolojik özelliklerini inceleyerek üretime destek sağladı. Larvalarda görülen hastalık etmenlerine karşı alınan önlemler, Duman’ın çalışmalarını güçlendirdi.

COĞRAFİ İŞARET TESCİLİYLE RESMİYET KAZANDI

Hatay Valiliği ve HMKÜ öncülüğünde hazırlanan proje, Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunuldu. Yapılan incelemeler sonucu başvuru kabul edildi ve “Hatay sarısı ipeği”, kentin coğrafi işaretle tescillenen ürünleri arasında yerini aldı. Duman, tescille birlikte sahte ürünlerin önüne geçileceğini ve pazar güvenilirliğinin artacağını belirtti.

KOZASI SARININ 20 TONUNU TAŞIYOR

HMKÜ Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Feza Can, Hatay sarısı ipek böceğinin Türkiye’deki üç yerel ırktan biri olduğunu vurguladı. Can, kozasının sarının 20 farklı tonunu taşımasının kumaşları özel ve ayrı bir yerde tutmayı gerektirdiğini belirterek, tescil sayesinde gerçek Hatay sarısı ipeğinin bandroller ve kontrollerle güvence altına alınacağını söyledi.