Kasları uyaran motor sinirlerinde oluşan hasardan ötürü gelişen ve kas zayıflığı ile bilinen ALS hastalığı, oldukça ciddi bir rahatsızlıktır. ALS'nin nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Fakat; çevresel ve genetik unsurlar, kimyasal toksinlere maruz kalma ve sigara kullanımı, hastalığa yakalanma riskini arttırmaktadır. ALS hastalarında bacak ve kol kasları zayıf olur, yutma ve konuşma güçlüğü çok sık görülür. Hasta birey, gün içerisindeki basit işleri bile yapmaz. Solunum kaslarının etkilenmesiyle solunum yetmezliği oluşabilir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

ALS Hastalığı Nedir?

ALS, omurilik hasarına ve kas erimesine sebep olan bir rahatsızlıktır. Kas ve beyin arasında bağlantı kuran alt motor ve üst sinirdeki hasarlardan ötürü gelişmektedir. Kaslara uyarı gitmez. Bununla beraber hasta gücünü kısmen veya tam anlamıyla kaybeder. Çok nadir görülen bir hastalık olmakla birlikte sebebi henüz tam bilinmemektedir. Erkeklerde kadınlara nazaran biraz daha sık görülür. Genel olarak 50 yaşlarında ortaya çıkar ancak çok genç ve ileri yaşlarda da görülme olasılığı vardır.

ALS Tedavisi Var mı?

ALS'nin kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. ALS’nin ilerlemesini yavaşlatacak bazı ilaçlar bulunmaktadır. Hasta bireyin mümkün olabildiğince rahat ettirilmesi, normal hayatını sürdürmesi açısından oldukça önemlidir. Günümüzde hasta bireylerin rehabilitasyonuna ilişkin birçok olanak bulunmaktadır.

ALS Hastalığı Belirtileri

ALS hastalığı belirtileri;

- Halsizlik,
- Yorgunluk,
- Yutma ve çiğneme zorluğu,
- Yürümede güçlük çekme, yürürken sendeleme, düşme,
- Bacak ve kol kasları başta, bütün kaslarda güçsüzlük,
- Gün içerisinde basit işler yapılırken güçlük çekme,
- Kontrolsüz güme ve ağlama atakları,
- Kas sertliğine belirgin bir azalma,
- Konuşma zorluğu,
- Nefes alıp vermede güçlük çekme,
- Kas krampları,
- Kaslarda seğirme şeklindeki belirtiler, ALS hastalığına işaret ediyor olabilir.

ALS Hastalığı Tedavi Yöntemleri

Riluzol: Bu ilaç, hastalığın ilerlemesini yavaşlatır. Hastalığa bağlı olarak gelişecek ek durumların önlenmesine, hastanın daha uzun zamanlı işlerini yapmasına katkı sağladığı ispatlanmıştır. Fakat, hastalığı kesin olarak tedavi etmez. Bu ilaç, ALS hastalarında yüksek olan glutamatın salgılanmasını önler. 50 miligram dozundaki haplar, gün içerisinde iki defa alınır. Baş dönmesi, kusma, halsizlik gibi yan etkilerle karşılaşmak mümkündür.

Edaravon: İlaç Amerika ve Japonya'da aktif şekilde kullanılmaktadır. Türkiye'de Sağlık Bakanlığı belli şartlara uyan hastalar için yurt dışından getirilerek kullanımına izin verilmiştir. Bu ilaç damar yolu ile verilip uygulanmaktadır. Alerji ve vücutta morarma gibi yan etkilerle karşılaşmak mümkündür.

Diğer tedavi yöntemleri: ALS'nin oluşmasında pek çok faktör etkilidir. Bu yüzden hastalığın kesin tedavisi için pek çok ilaç çalışması yapılmaktadır. Bunun dışında kök hücre ve gen terapilerine ilişkin araştırmalarda devam etmektedir.

ALS Hastalığı Sebepleri

ALS hastalığına neden olacak durumlar;

- Kalıtsal durum: ALS hastalarında 130'dan çok genetik farklılık kanıtlanmış olup en sık 21.kromozomda yer alan SOD enziminin kodlanmış olduğu genin yapısında bozukluk tespit edilmektedir.

- Oksidatif stres: Hücresel metabolizma esnasında oluşan türlü oksijen çeşitleri hücre içi yapısına zarar verir. Bu ise hücre zedelenmesi ve hücre ölümü gelişir.

- Glutamatın fazla olması: Beyindeki sinir iletiminde oldukça önemli bir role sahip olan glutamat adlı maddenin ALS hastalarında normal seviyeden yüksek olduğu saptanmıştır. Glutamatın aşırı üretilmesi ile sinir hücreleri zarar görmektedir.

- Hücre metabolizmasında bozuklukların oluşması: Her hücrede kimyasal bileşenleri ve besinleri, hücreye getiren ve aynı şekilde atıkları götüren taşıma sistemleri bulunur. Motor sinir hastalıklarında, bu atık taşıma sisteminin bozulması, fonksiyonların bozulmasına neden olur.

- Otoimmün sebepler: Bireyin bağışıklık sisteminin kendi sinir hücrelerine saldırmasından ötürü, sinir hücresi ölümleri gerçekleşebilir.

- Cinsiyet: Kadınlara nazaran erkeklerde daha fazla görülür.

- Yaş: Hastalığa yakalanma riski yaş ile beraber artar. En sık 50'li yaşlarda görülür.

- Çevresel faktörler: Kurşun, alüminyum, civa, gibi ağır metallere maruz kalma, sigara tüketimi, enfeksiyon, kafa travması gibi türlü sebeplerin hastalıkla alakalı olduğu düşünülmektedir. Fakat kesin bir şey bulunamamıştır.

ALS Hastalığında Bitkisel Bazlı Öneriler

ALS rahatsızlığının oluşmasındaki unsurlardan birisi de serbest oksijen radikallerdir. Bundan ötürü antioksidan etkisi bulunan gıdalar üstünde daha fazla durulur. Antioksidan etkisi bulunan A, C ve E vitamini, yeşil yapraklı sebzelerin tüketimi, omega 3 içeren gıdalar, yeşil çay, havuç gibi besinlerin tüketilmesi ALS hastaları için faydalı olacaktır.