Bebeğin ateşi nasıl düşürülür?

Anne ve babalar en çok, bebeklerinde görülen yüksek ateş nedeniyle endişeleniyor. Oysa ateş, vücudun bağışıklık sisteminin çalıştığı anlamına geliyor ve bu nedenle de bebeklerde ateş sırasında, panik yapılmadan en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve ateş sebebinin araştırılması gerekiyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Hatice Bulut, bebeklerde ateş sebepleri ve ateşin nasıl düşürülmesi gerektiği hakkında bilgi verdi.

Haberin Devamı

Vücut ısımız organ sistemlerinin düzgün çalışabilmesi için belirli sınır dereceler içerisinde olmalıdır. Vücut ısımızı kontrol eden yer; beyinde hipotalamus olarak adlandırılan bölümdür. İnsanlarda ortalama vücut ısısı 36,5 derecedir. Vücut ısısının normal sınırların üzerine çıkması ateş olarak tanımlanır. Ateş vücudun, vücuda giren enfeksiyon ajanlarına verdiği biyolojik bir yanıttır. Ateş ile birlikte bağışıklık sistemi, vücuda giren enfeksiyon yapan mikroorganizmalarla savaşmaya başlar. Bu anlamda ateş vücudun savunma mekanizmalarından biridir. Fakat hem ateşin getirdiği huzursuzluk, halsizlik ve bitkinliğin giderilerek çocuğun rahatlatılması hem de ailelerin en korktukları durumlardan biri olan ateşli havalelerin önlenmesi için ateşin belirli bir sınırdan sonra düşürülmesi gerekmektedir. Günün saatine göre de bu sıcaklık değişir. Bu sıcaklık yükselince bağışıklık sisteminin elemanları aktive olur. Bu noktada bağışıklık sistemi enfeksiyona neden olan virüs, bakteri, parazit veya mantar gibi mikroorganizmalarla savaşmaktadır. Yani ateş vücudun verdiği sağlıklı bir tepkidir. Ateşin vücuda faydalı olduğu bilinmelidir.

Ancak 38 derece ve üzerindeki ateşin önemli olduğu da unutulmamalıdır.

BEBEKLERDE ATEŞ BELİRTİLERİ NELERDİR? BEBEKTE ATEŞ NASIL ANLAŞILIR?

Genel anlamda bebekte ateşin belirtileri şöyle sıralanabilmektedir: Halsizlik gelişmesi Uyku düzeninde bozulma Beslenmenin azalması Oyuna ilginin azalması Avuç içi bebek veya çocuğun cildine dokunulduğunda normalden daha sıcak hissedilmesi. Bebekte ateşin nedenleri nelerdir? Ateş bir hastalık değildir - bir semptom olarak kabul edilir. Ateş genellikle vücudun bir hastalıkla savaştığı ve bağışıklık sisteminin çalıştığı anlamına gelir. Bebeğinizin ateşi varsa, çoğu durumda muhtemelen soğuk algınlığı veya başka bir viral enfeksiyon kapmış demektir. Bebeklerde daha az görülmekle birlikte, pnömoni, idrar yolu enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları veya kan bakteriyel enfeksiyonu veya menenjit gibi daha ciddi bir enfeksiyon ateşe neden olabilir. Bebeklerde ateş; enfeksiyonlar dışında da olabilir. Başlıca neden ise hafif ve kısa süreli ateş ile seyirli diş çıkarma dönemleridir. Ayrıca belli başlı aşılarda aşı sonrası yine kısa süreli ateş olması normaldir. Çok kalın giyinmek veya sıcak bir günde dışarıda çok fazla zaman geçirerek aşırı ısınmak da vücut ısısının normalden yüksek ölçülmesine neden olacaktır.

Haberin Devamı

BEBEKTE ATEŞ NASIL ÖLÇÜLÜR?

Vücut ısısını ölçerken, teknolojik gelişmelerle birlikte, farklı yöntemlerle çalışan ve farklı yerlerden ölçüm yapan termometreler kullanılabilmektedir. Ağızdan, alından, kulak yolundan, koltuk altından, makattan ateş ölçülebilir. Bu ölçümler için cıvalı- cam, elektronik, dijital, trans membranik ve termal kamera ile ölçüm yapılabilir. Ölçümlerde tercih edilecek termometrelerin doğru ve hızlı ölçüm yapmaları, çevre ısısı ile etkileşmemeleri, güvenilir olmaları gerekmektedir. Ateş ölçüm türleri şöyle sıralanabilmektedir: Ağızdan ateş ölçümü: Ölçüm öncesi cıvalı termometre sallanarak cıva düzeyi 36 °C altına inene kadar sallanmalıdır. Dijital termometrelerde de açma düğmesine bastıktan sonra ölçüme hazır olduğuna dair ekran görüntüsü beklenmelidir. Termometre ağız içi yanağın iç tarafına yerleştirilir. Cıvalı termometre 3 dakika, dijital termometre ise sinyal sesi duyulana kadar ağız içinde tutulur. Ekrandaki ölçüm değeri okunur. Şuuru kapalı hastalarda ve küçük çocuklarda termometreyi ısırıp kendilerine zarar verebilecekleri için olabildiğinde ağız içi ölçüm tercih edilmemelidir. Koltuk altından ateş ölçümü: Koltukaltı kurulandıktan sonra termometre yerleştirilmelidir. Cıvalı termometrelerde, termometre kalım süresi 5 dakika, dijital termometrelerde ise yine sinyal sesi duyulana kadardır. Kolay ve güvenlidir. Kulak yolundan ateş ölçümü: Timpanik zar kulak zarıdır. Vücudun ısı merkezinin kanlanmasını sağlayan damarlar bu bölgeye de yakın olduğu için vücut sıcaklığının ölçümünde ideal bölgedir. Kulak salgısı tıkaç oluşturmuş hastalarda, dış kulak yolu travması olan hastalarda kulaktan ölçüm yapılması önerilmez. Rektal ateş ölçümü: Bu bölgeden ısı ölçümü genelde cıvalı cam termometreler ile gerçekleşir. Cıvalı cam termometrelerle 3 dakika ölçüm için beklenir. Termometrenin işlem sırasında kırılabileceği ve rektum yaralanmalarına neden olabileceği göz önünde tutularak yenidoğanlarda ve küçük çocuklarda uygulama pek önerilmez. Ayrıca ishal gelişen hastalarda, bağışıklık sistemi bozulmuş hastalarda, bu bölge ile ilgili cerrahi işlem geçirmiş hastalarda da bu yöntem ile ölçüm yapılmamalıdır. Eğer ağız, kulak yolu veya koltuk altından yapılan ölçümlerde ateş 38 derecenin üstünde ve rektal ölçümde de ateş 38.5 derecenin üzerindeyse çocuğun ateşi var demektir. Zaman içerisinde tecrübeli anneler, termometronin o an için bulunamadığı zamanlarda, dudaklarını çocuklarının alınlarına dayayarak ateşleri olup olmadığı hakkında ön görüye sahip olabilirler.

Haberin Devamı

ATEŞ TEHLİKELİ MİDİR?

Haberin Devamı

Eğer bebek 3 aylıktan küçükse ve ateşi varsa bu acil durum anlamına gelebilir.

Bebeğin aktif olup olmadığı, nefes almada veya yemek yemede zorlanıp zorlanmadığı, çok huysuz olup olmadığı, vücudunda döküntü olup olmadığı önemli kriterlerdir. Eğer bebek tepkisizse, nefes alırken sorun yaşıyorsa, çok huysuzsa, vücudunda döküntü ya da kızarıklıklar varsa, daha az bez ıslatıyorsa, ağlarken göz yaşı yoksa, nöbet gibi durumlar geçirdiyse ateş acil durum olarak kabul edilir ve bu tehlikeli bir durumdur. Böyle durumlarda mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna ve çocuk doktoruna başvurulmalıdır. Özellikle bebek ve süt çocuğu dönemindeki hastalarda, ateşin nedenini belirmek sadece ebeveynlerin anlattığı hastalığa dair şikayetleri dinlemek ve bebeği muayene etmekle mümkün olmayabilir. Bu nedenle doktorlar bazen bebeğin ateşinin nedenini tam olarak belirlemek için özel testler (kan veya idrar testleri ve ek tetkikler) isteyecektir. Bebeğimin ateşi varsa ne yapmalıyım? Bebeğiniz 3 aylıktan küçükse ve ateşi varsa hemen çocuğunuzun doktoruna başvurun. Daha büyük bebekler için şu ipuçlarını deneyin: Çocuğunuzu ılık suyla yıkayın. Bebeğinizi yıkamadan önce daima bileğinizdeki suyun sıcaklığını kontrol edin. Bebeğinize hafif, bir kat giysi giydirin. Ateşle birlikte vücudun su ihtiyacı artar. Vücut su kaybını önlemek için bebeğinize yeterince sıvı verin. Bu sıvılar suyun yanı sıra bebeğin yaşına bağlı olarak anne sütü, formül mama, hekim önerisi ile alınabilecek elektrolit solüsyonu olabilir. Susuz kalmış bir bebeğin daha az ıslak bezi olabilir, ağlarken gözyaşı olmayabilir veya ağız kuruluğu olabilir. Çocuklarda ateş olduğunda; genelde içeriği “parasetamol “ veya “ibuprofen” olan ilaçlar kullanılmaktadır. Farklı ilaç firmalarının piyasaya sürdükleri ilaçlarda bir ölçek içinde mevcut olan “paracetamol” veya “ibuprofen” konsantrasyonları birbirinden farklı olabilir. Çocukların yaşına veya ayına göre ayrıca kilosuna göre farklı içerikli ateş düşürücü ilaçlar farklı dozlarda verilir. Bu nedenle ateş görüldüğü takdirde kullanılacak ilaç çeşidi ve miktarı hekime danışılmalıdır. Bebekte ateş nasıl düşer? Bebeğin ateşi nasıl düşürülür? Yenidoğan ilk bir ay içerisinde ateş enfeksiyon kaynaklı olabileceği gibi beslenme azlığı ve vücudun sussuz kalması gibi başka bir nedenle de olabilir. Sebep her ne olursa olsun yenidoğan ateşi ciddidir. Zaman kaybetmeden acilen hekime başvurmak gerekir.

Haberin Devamı

Aynı zamanda 3 aylık dönem ve altı diğer bebeklerde de aynı hassasiyet gösterilmelidir. Bu yaş gurubunda hayatı tehdit eden enfeksiyonlarda zaman kaybı yaşanmamalı ve hemen hastaneye başvurulmalıdır. 3 aylıktan büyük çocuklarda ateş fiziksel olarak ılık uygulama yapılarak veya çocuk doktorunuzun çocuğunuzun kilosu doğrultusunda vereceği dozlarda, ilaçlarla sağlanabilir. Ilık uygulama çocuğu zorla duş altına sokmak yerine, beline kadar ılık su dolu banyo leğenine oturtarak ve eğer ateş nedeni ile çok halsiz düşmemiş ise içine oyuncaklarını atarak 15-20 dakika kadar su içinde kalmasını sağlayarak yapılabilir. Bu sırada maşrapa veya sünger ile suyu omuzlarından tekrar tekrar akıtmak uygundur. Başından aşağı su dökmeniz durumunda ağlayıp sudan çıkmak isteyebileceği için omuzlardan itibaren su ile ılık uygulama yeterli olacaktır. Ilık uygulama yapıp hekiminiz ile irtibat sağlayarak verdiğiniz ilaçlardan sonra ateş düşse de düşmese de en kısa sürede muayene için sağlık kuruluşuna başvurmanız, ateşin nedenini saptayıp esas hastalık etkenini tedavi etmek için gerekmektedir.