Yaşam boyunca herhangi bir dönemde ortaya çıkan bel ağrıları, hareket etmeyi kısıtlayarak hayat kalitesini olumsuz etkiliyor. Peki, bel ağrısını neler tetikler? Bel fıtığının sebepleri nelerdir? Uzun boylularda bel fıtığı daha mı sık görülüyor? Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof.dr. Semih Akı anlattı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Bel bölgemizde omurgayı oluşturan 5 tane omur var. Her omurun arasında içi sıvı dolu küçük diskler bulunur. Diskler tıpkı arabaların süspansiyonları gibi gelen darbeleri, sarsıntıyı, titreşimleri azaltmaya yarar. Bu diskler zamanla özelliklerini kaybeder. Diskin etrafını saran kapsül yırtılır ve içindeki sıvı dışarı taşar. .Buna bel fıtığı diyoruz.

Bel bölgesindeki her ağrı fıtık sanılıyor. Fakat bel fıtığı, bel ağlarının yalnızca yüzde 20’sinden sorumlu. Yüzde 80’i bel bölgesi kaslarının, bağlarının, eklemlerinin zorlanmasıyla ilgili problemlerden kaynaklanıyor. Bunun da en büyük nedeni belimizi ve omurgamızı yanlış kullanmak. Enfeksiyonlar, tümörler, romatizmal hastalıklar, kemik erimesi de bel ağrısı yapabiliyor ama bunların oranı çok düşük, yüzde 5 civarında.

Belin normalde karşılayabileceğinden fazla yük taşıması, hareketsizlik, ters hareketler sebepler arasında. Ama bu etkenler de bel fıtıklarının çok az bir kısmını açıklayabilir. En büyük neden günlük yaşamdaki küçük küçük travmaların birikimidir.

Belimizi yanlış kullanmak, uzun süre oturmak, hep aynı pozisyonda kalmak, titreşime maruz kalmak gibi sebepler yıllar içinde diskin içeriğindeki sıvıya hasar veriyor. Son aşamada da hapşırma, eğilme gibi basit bir hareket, birden fıtığı ortaya çıkarıyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Masa başında uzun süre oturarak çalışanları sayabiliriz. Bu kişilerde kaslar zayıflar ve diske yeterince destek vermez. Kasların alması gereken yükün bir kısmı diske yüklendiği için disk daha fazla hasar görür. Yine TIR ya da kamyon şoförlerinde disklerin sürekli titreşime maruz kalması diskin özelliğini kaybetmesine yol açıyor. Özellikle hasta bakıcılar ve hemşireler gibi sağlık personelinde çok sık görülüyor. Bu da yaşlı hastaların ya da kendine bakamayacak kişilerin kaldırılması, pozisyonlarının değiştirilmesiyle ilgili.

Ağır yük taşıması gerekenlerde de bel fıtığı sık görülüyor. Aslında ağırlıktan ziyade bel sağlığına uygun kaldırıp kaldırmadığınız önemli. ‘Öne eğildim, kilitlendim kaldım, belime ağrı girdi’ cümlesini belki duymuşsunuzdur. Burada ağırlık kaldırmamasına rağmen kişinin beli yanlış kullanımı neticesinde fıtık ortaya çıkıyor.

Basketbol, futbol gibi çarpışmalı sporlar riskli. Yine belin etrafında dönmeyi gerektiren tenis, golf gibi sporlarda da bel fıtığı riski yüksek. Ancak bunları usulüne uygun yapar, spora başlamadan önce ısınma ve germe egzersizlerini yaparsanız riski en aza indirirsiniz.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Her türlü spor aktivitesinden önce mutlaka ısınma ve germe egzersizi yapmak, yükün diskin üzerine binmesini önler, bel bölgesindeki yükün eşit miktarda dağılmasını sağlar.

Bel ağrıları yaşlılarda daha fazla görülür. Ama yaşlılarda ağrının sorumlusu bel fıtığı değil, genellikle kireçlenme gibi hastalıklardır. Bel fıtığı daha genç yaşların hastalığı. Çünkü yaş ilerledikçe diskin dışarı taşan muhteviyatı azalır, sıvı oranı düştüğü için etrafındaki kapsülün patlama riski düşer. Genç yaşlarda ise diskin içindeki sıvı, canlılığını ve miktarını koruduğu için dışarıya taşma potansiyeli daha yüksek.

Çalışmalarda böyle bir ilişki gösterilmedi. Ama kilonun riski artırdığı kesin. Şöyle bir mekanizma var: Aşırı kilo, beli öne doğru çekmeye başlıyor. Karın kaslarınız zayıfsa bele bağlı organlar ön tarafa doğru yer değiştiriyor. Bu da bel çukurunu artırıyor. Beldeki çukurun artması demek, bel bölgesinin normal çalışmaması demek. Bir de fazla kiloluysanız yeterince hareketsiz olduğunuz, spor yapmadığınız, zayıf kaslara sahip olduğunuz anlamına geliyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Aile ya da iş yaşantısından mutlu olmayanlarda bel ağrısının sık görüldüğünü gösteren araştırmalar var. Hatta yurt dışında bel ağrısının iş yerindeki gerilim nedeniyle ortaya çıktığını söyleyip yüklü tazminat alanlar var. Bir de ağrıya 1-2 yıl içinde müdahale edilmezse kronik ağrı sendromu ortaya çıkabilir. Bu da belden bağımsız, kişinin ağrıyı algılamasıyla ilgili, tamamen psikolojik kökenli bir sorun. Tedavisi çok daha farklı ve zor. Bu arada, sigara damarların beslenmesini bozarak fıtığa zemin hazırlıyor.

● Doktora götüren en önemli şikayet ağrı. Genellikle ağır kaldırmak, ters bir hareket yapmak gibi nedenlerle ortaya çıkar. Hasta, ‘Birdenbire kilitlendim kaldım, tutuldum’ diye tarif eder.

 ● Ağrı genellikle ayağa kalkıldığında artar.

 ● Fıtık sağ ya da sola yakınsa bu bölgeden geçen sinirlerin sıkıştırabilir. Bu durumda kalçaya ya da bacağa yayılan ağrı, uyuşma, karıncalanma ve yanma görülür.

 ● Sağ kalça ile sol kalça veya sağ bacakla sol bacak arasında his farkı olur.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

 ● Ayak parmağında, topukta veya ayakta uyuşma ortaya çıkabilir.

 ● Bel fıtığı ağrısı, öksürmek, hapşırmak ve ıkınmakla şiddetlenir.

 ● Bacaklarda güç kaybı görülebilir.

 ● Etkilenen sinirlerin etrafında kaslar zayıflar. Bu, eşyaları kaldırma veya tutma becerisini bozar.

 ● Fıtık ilerlemişse kas kuvvetinde kayıp olur ve hasta ayağını sürüyerek yürür.