Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Yılmaz, dışkı nakli olarak bilinen fekal mikrobiyata transplantasyonu hakkında merak edilenleri tüm ayrıntılarıyla sizler için anlattı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Son 10 yıldır halk arasında gaita nakli olarak bilinen fekal mikrobiyata transplantasyonu hakkında ülkemizde çalışmalar yapılmaktadır, ancak şu an için çok yaygın değildir. Bu nedenle ülkemizde yeterli veri bulunmamaktadır. Dünyada da henüz istenilen noktada değildir.

Dışkı nakli, (fekal mikrobiyota transplantasyonu), terminolojideki diğer isimleriyle fekal bakteriyoterapi, fekal transfüzyon ve gaita transplantasyonu, sağlıklı bir donörden alınan gaitanın, alıcının gastrointestinal sistemine (GİS) yerleştirilmesi işlemidir.

Kimler dışkı nakilcisi olabilir?

Mikrobiyota hastanın akrabasından temin edilebilir ama şart değil; önemli olan vericinin bağırsaklarında C. difficile ve diğer patojen bakteri ve parazitlerin bulunmaması. Sağlıklı verici seçilirse naklin hiçbir riski yoktur. Yöntemde verici muayene edilir; kan ve gaita tetkikleri yapılır.
Verici viral hepatit veya HIV hastası ve taşıyıcısı olmaması, son 3 ay içerisinde antibiyotik kullanmamış olması, dövme, piercing yaptırmaması, şüpheli ve riskli cinsel ilişkisi olmaması gerekiyor. Vericide ülseratif kolit, Crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu, kronik kabızlık, kronik ishal, kronik yorgunluk sendromu, obezite, metabolik sendrom, kalıtsal alerji öyküsü olmaması ve immünoterapi almamış olması gerekiyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sağlıklı vericiden alınan gaita, anaerob bakteri oranının ve dengesinin bozulmaması için uzun süre bekletilmeden ve hava ile temas ettirmeden, havasız ortamda, bakteri öldürücü özelliği olduğu için metal malzeme kullanmadan, özel serum ve solusyonlarla işlemden geçirilerek, filtreleniyor; hazırlanan dengeli mikrobiyata alındıktan kısa süre sonra endoskopi yoluyla mide asitine temas ettirmeden, oniki parmak bağırsağından geçilip, ince bağırsağa veya kolonoskop ile kalın bağırsağın sağ tarafına püskürtülerek, mikrobiyatanın bağırsak duvarına ekimi gerçekleştiriliyor.

Dışkı nakli hangi durumlarda tercih edilebilir?

Dışkı nakli, en sık görülen endikasyonları psödomembranöz enterokolit, irritabl bağırsak sendromu, inflamatuar bağırsak hastalığı, kronik ishal, kronik kabızlık, kronik yorgunluk sendromudur. FMT immün düşkün, antineoplastik alan kronik lösemi ve lenfomalı hastalarda kısa dönemde, hastaların genel durumunda iyileşme sağlamaktadır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda mikrobiyotanın kemoterapi ve immünoterapiye verilen yanıtı etkilediği gösterilmiştir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sağlıklı bir dışkının alıcıya nakli nasıl yapılır?

Sağlıklı bir donörden alınan gaita, alıcının gastrointestinal sistemine (GİS) yerleştirilir. Bu operasyonel bir işlemdir. Uygulamada, hastalığa bağlı olarak seans sayısı belirleniyor, bazı hastalıklarda tek seans, bazılarında 3-4 seans uygulanırken, bazı hastalıklarda birkaç ay aralıklarla tekrarlanan nakillere ihtiyaç duyuluyor. Nakil, tamamen sağlıksız bağırsak florasını iyileştirerek flora bozukluğundan kaynaklanan hastalıkların iyileşmesini ve şikayetlerin yok olmasını sağlıyor.

Daha çeşitli bağırsak mikroplarına sahip olmak tedaviye daha iyi yanıtlar vermeyi sağlar mı?

Gastrointestinal sistemde doğal olarak bulunan mikrobiyal organizmaların tamamına bağırsak mikrobiyotası denmektedir. Bağırsak mikrobiyotası, konağın fizyolojik gelişimi ve savunmasında yer almakta olduğu için gizli bir organ olarak düşünülmektedir. Mikrobiyotanın en önemli özelliğinden biri, bileşiminde konağa spesifik türlerin bulunmasıdır. Bağırsak mikrobiyotası karmaşık bir ekosistem olup, konağın fizyolojik çevresi ile ilişkilidir. Yaşamın ilk yıllarında olgunlaşıp, sabit kalmaktadır. Memeliler; kommensal ve patojen bakterilere ev sahipliği yapmaktadır. Yetişkin bağırsağında 10 trilyona yakın mikroorganizma bulunduğu tahmin edilmektedir. Toplam ağırlığının yaklaşık iki kilogram olduğu ve vücut hücrelerinin tamamından daha fazla olduğu bilinmektedir. BM, moleküler düzeyde bağırsağı, karaciğeri, beyni ve diğer organları etkilemektedir. Aynı zamanda bariyer görevi görmekte, emilim, sindirim, bağırsak motilitesi ve mukozal immüniteyi düzenleyerek metabolizmayı etkileyebilmektedir

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Mikrobiyota, aynı organın farklı segmentlerinde de çeşitlilik göstermektedir

Organların bölümlerine göre mikrobiyotanın değişmesi, fonksiyonlarının da değişmesine yol açmaktadır. Gastrointestinal sistem, bağırsak içinde (enterik) ve bağırsak dışında bulunan nöronlar tarafından yoğun olarak innerve edilmektedir. Bu nedenle BM, vücuttaki birçok fonksiyonu regüle etmekte ve merkezi sinir sistemi ile birlikte çalışmaktadır. 1,2 BM, çeşitli metabolitler üreterek enterik nöronlar üzerinden santral sinir sistemindeki nöronları etkilemekte, konağın fizyolojisini ve metabolizmasını düzenlemektedir. Bu iki taraflı nöral akım, aynı zamanda otonom fonksiyonları, beynin işlevini, motor koordinasyonu, duygulanımı, ısı regülasyonunu, davranış ve bilişi etkilemekte; bağırsak-beyin aksı aracılığıyla işlev görmektedir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Başlarda kronik diyare (ishal) ve yaralı dokuların iyileşmesi için kullanılan dışkı nakli, günümüzde kanser ve sistemik kronik hastalıkların tedavisi için kullanılmaktadır. Vücut kitle indeksi, bulaşıcı hastalık ve kronik hastalık seyahat öyküsü gibi kriterlere göre donörler seçilip, kanda mikroorganizma antijen antikor testleri yapıldıktan sonra kolonoskopi, endoskopi veya retansiyon enema yöntemleriyle fekal transplant enjekte edilmektedir.

Nakil gerekmeden de mikrobiyomumuzu değiştirebilir miyiz?

Dışkı nakli gerekmeden de bağırsak mikrobiyotamızı sağlıklı beslenerek, probiyotik ve/veya prebiyotik tüketerek, karbonhidrat (şeker) veya tatlandırıcı tüketimini azaltarak, stresten uzak durarak, alkol ve sigara tüketiminden uzak durarak, kaliteli uyku, düzenli egzersiz ve gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınarak değiştirebilir ve düzelmesine yardımcı olabiliriz.