İnsan sağlığı korunabilen ve sürdürülebilen bir özelliktir. Yaş, çevre ve genetik gibi özellikler sporcu sağlığını etkilemektedir. Sporda yüksek performansa ulaşmak için yapılan antrenman, hem sağlığı tehdit eden hem de geliştiren bir etkendir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Spor yaralanmaları sporun kaçınılmaz bir parçasıdır. Spor yaralanmalarının risk faktörleri, engellenmesi mümkün olabilen ve çoğu zaman çok yönlü bir şekilde birkaç gruba ayrılabilir. Fiziksel deformiteler, kondisyon, kişinin motivasyonu, yaş, cinsiyet, seçilen sporun ve ortamın yaşa korelasyonu (spor dalı, zemin, ekipman) ve hava koşulları belli başlı etmenlerdir.

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Muaffak Bağdatlı konuyla ilgili önemli bilgiler verdi.

Kişisel önlemler

Kişisel önlemlerde; tıbbi kontrolden geçmek, uygun ekipman kullanımı, yeterli kondisyona efor kapasitesi, denge, hız, spor öncesi ısınma ve germe egzersizlerinin yapılması, bilinmeyen ve uygun olmayan takviye ilaç ve destek ürünlerinin kullanılmaması, yeterli dinlenme, uyku, gerekli durumlarda rehabilitasyon, düzenli ve uygun beslenme, belli başlı başlıklardır.

Spor grubunda ise; ilgili spor ve sportmenlik kurallarına uyulması, grup bilgilendirilmesi önemli etkenlerdir.

Ayrıca, spor ekipmanlarını kirli ve nemli bırakmamak, kişisel hijyen, duş, soyunma odası ve duşlarda ıslak zemine çıplak ayakla basmamak, kaza ve hijyen açısından önemlidir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Genel kurallar

Spor dalıyla ilgili planlama, yeterli mali kaynak, yasal zeminin oluşturulması, malzeme standardizasyonu, tesis şartları ve düzenli kontrol, önemli başlıklardır.

Yaralanmaları en aza indirmek için;

- Spora özel muayeneler yapılmalıdır.
- Olası fiziksel handikaplar saptanmalıdır.
- Kişisel faktörlere (boy, kilo, fiziksel yapı, yaş, cinsiyet) ve spora özgü risk faktörlerine göre aktivite tipi ve spor ekipmanları dikkatli seçilmelidir.
- Ek hastalıklar (diyabet, obezite, tansiyon), KOAH, sigara kullanımı ve alkol yaz kazalarının ek sebeplerindendir.
- Tatil döneminde spor alışkanlığı olmayan birçok insan için tenis, sörf, su sporları gibi vücudun alışık olmadığı sporları yapmak ve sporda aşırıya kaçmak da farklı sağlık sorunlarının oluşmasına sebebiyet vermektedir. Özellikle çocuklarda düşmeye, travmaya bağlı olarak kırıklar meydana gelmektedir. Bu yüzden, antrenmansız kişilerin kendilerini aşırı zorlamaması gerekir.

Spor öncesi ısınma hareketleri

- Fazla kilo, kas-iskelet sistemi sorunları, artroz, osteoporoz, kıkırdak sorunları, fiziki sorunlar, vertebral kolon problemleri, skolyoz, kifoz gibi ayak ve dizin anatomik patolojileri, aşırı esneklik, ekstremite uzunluk farkı, kas zayıflığı, kardiyak sorunlar gibi durumlarda ilgili spora uygun önlemler alınmalıdır.
- Performansın devamı için ısınma hareketleri, kas, tendon, bağ ve diğer yumuşak doku yaralanmalarına karşı etkin önlemler oluşturur. Isınma hareketleri kas aktivitesini artırır, bu da iyi performans sağlar ve sakatlık riskini azaltır.
- Soğuma, spor sonrası kas, iskelet ve kardiyak sistemin toparlanmasını sağlayan egzersizlerdir. Spor sonrası egzersizlerde kastaki metabolitler elimine edilir, yeni spor zamanına kadar geçen süre verimli olur ve daha kısa zaman dilimi içerir. Isınma süresi ve egzersizin kalitesi sınırsal aktiviteyi artırarak koruyucu reflekslerin daha aktif olmasını sağlar.
- Yaralanmaların önlenmesinde zemin/yer faktörü de önemli bir yer tutmaktadır. Ayrıca, sporun yapıldığı zemin için uygun ayakkabı seçilmeli ve bilinen bir zeminde yapılmalıdır. Zemin değişiklikleri uyumu zorlaştırabilir.
- Yetersiz rehabilitasyon, spor sakatlıklarının tekrarı için bir sebep oluşturur. Daha önce sakatlanmış birisi daha fazla sakatlık riski taşımaktadır. Uygun rehabilitasyon, spora erken ve uygun şekilde dönmenin en temel kuralıdır.
- Kişinin yaptığı spor açısından bilgili ve bilinçli olması gerekir.