Stres, çocuklarda DNA haritasını değiştiriyor
Kaliforniya'daki Salk Enstitüsü'nden genetikbilimci Fred Gage ve arkadaşları tarafından yapılan araştırmaya göre erken çocukluk dönemindeki stresin DNA haritasını değiştirdiği sonucuna ulaşıldı. Haliç Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burcu Irmak Yazıcıoğlu, stres faktörlerine maruz kalan bütün canlıların risk altında olduğunu ifade etti.
Kaliforniya'daki Salk Enstitüsü genetikbilimcisi Fred Gage ve arkadaşlarının fareler üzerinde yaptıkları çalışmada doğum sonrasında anne ilgisinin yavruların DNA'sını değiştirdiğini ortaya koydu.
'Genlerimiz doğuştan geldiği şekliyle mi etki gösterir? Yoksa doğum sonrasındaki tecrübelerin genler üzerinde bir etkisi olabilir mi?" sorularına yanıt arayan Gage ve ekibi, bu çalışma ile erken çocukluk dönemindeki stresin DNA haritasını değiştirdiği sonucuna ulaştı.
Erken çocukluk döneminde hücrelerin hızlıca bölündüğünü ifade eden Haliç Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burcu Irmak Yazıcıoğlu, "Çocuklar stres altında olduğu zaman DNA'ların mutasyonel mekanizmalarca bozulmaları ve ayrıca epigenetik mekanizmalarca da düzenlenmeleri söz konusu. Bu yönde çalışmalar var. Tabii ki stresi çeşitlendirebiliriz. Deneyde gösterildiği gibi anne ilgisi veya ilgisizliği bir stres yaratabilir. Bunun yanında çevresel koşullar, beslenme şekli, yaşama tarzı da çeşitli stresler yaratabilir" dedi.
Birçok hastalığa sebebiyet veriyor
Bu stres faktörlerine maruz kalan bütün canlıların risk altında olduğunu söyleyen Prof. Dr. Burcu Irmak Yazıcıoğlu, "Kısa süreye kadar DNA’mızın stabil olduğu düşünülüyordu. Ancak görüldü ki DNA'mız stabil değil, dinamik bir yapıya sahip. Aslında yapılan çalışmalar gösteriyor ki epigenetik düzenlemeler, kanser, metabolik hastalıklar ve nörorelatif hastalıklara sebep oluyor. Bunun yanında hareketli genler dediğimiz çalışmada da örneği verilen L1 geni ile benzer genlerin, aslında kanser riskini arttırdığı, hemofili hastalığına sebep olduğu, kas hastalıklarını tetiklediği, psikolojik ve nörodejeneratif hastalıklardan olan alzheimer, parkinson gibi hastalıkları da tetiklediği bilinmekte" diye açıklamada bulundu.
"Ruhsal bozukluklar ortaya çıkabilir"
Çocukluk çağı travmalarının vücutta biyolojik olarak bir stres tepkisine sebep olduğunun altını çizen Haliç Üniversitesi Psikoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Atilla Tekin ise, "Bu sebeple de DNA hasarına sebep olarak ruhsal bozuklukların ortaya çıkışını kolaylaştırdığı biliniyor" diye konuştu.
"Aileler bilgilendirilmeli"
Bu konuda ebeveynlere tavsiyelerde bulunan Dr. Atilla Tekin şunları söyledi:
"Ailelerin bu konuda özellikle ihmal ve istismar kavramlarının ne olduğunu, hangi yaşantıların ya da hangi durumların çocuklar için travma niteliğinde olduğunu bilmeleri gerekir. Ülkemizde bu anlamda pedagojik olarak çok yeterli bir eğitim sistemi yok. Bu yüzden ailelerin çocukların temel duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarının ne olduğuna dair bilgilendirilmeleri uygun olacaktır. Şüpheler söz konusu olduğunda ya da çocukların ruhsal gelişimi ile ilgili olumsuzluklar gözlemlendiğinde bizlere, yani ruh sağlığı çalışanlarına, profesyonellere başvurmalarını tavsiye ederim."
SON DAKİKA
- 07.16
Son dakika: İsrail'den İran'a füze saldırısı! İsfahan Havalimanı'nda patlama sesleri
- 00.27
Türk havacılığının altın çağı! Bayraktar AKINCI, TEBER'le tam isabet!
- 00.26
Erdoğan ile Özel ne zaman görüşecek?
- 00.19
Son dakika haberi: Filistin'in BM üyeliğini ABD veto etti
- 23.43
Türkiye ile Tanzanya arasında 6 anlaşma imzalandı
- 23.07
Mehmet Uçum’dan yüzde 50+1 iddialarına yanıt
EN ÇOK OKUNANLAR
16 milyon emekliyi ilgilendiriyor: Zam oranları ve taban maaş ne olacak? 'Masada 3 formül var...'
Tatiliniz zehir olmasın! Ev sahipleri ve kiracılar dikkat! '100 bin TL cezası var'
Duygu Nebioğlu, Metin Akpınar, Uğur Dündar, Suphiye Orancı! Türkiye konuşuyor: 'İbrahim Tatlıses'in filminde oynamış'
Altında rekor tazelenecek mi? Uzman isimden dikkat çeken yanıt
Listenin zirvesindeki model belli oldu! İkinci el otomobil piyasasında son durum