Zeytinyağının mucizevi 6 faydası

Zeytinyağı uzun yıllardır sağlık ve güzellik sektörünün baş tacı oldu. Faydaları saymakla bitmeyen zeytinyağı uzmanlar tarafından sürekli tavsiye edilen bir besin maddesi. Peki zeytinyağı tüketirken nelere dikkat edilmeli? Zeytinyağının sağlığa faydaları neler? Medipol Esenler Üniversite Hastanesi’nden Uzman Diyetisyen Canel Öner Sayar, mucizevi besin zeytinyağının sayısız faydalarını anlatırken nasıl ve ne kadar kullanılması gerektiği hakkında da uyarılarda bulundu.

Haberin Devamı

Her mevsim tüketilmesi gereken mucizevi besin zeytinyağı yazın hafif yemekler tüketildiği için daha sık sofralarımızda yer almaya başladı. Son yıllarda kronik hastalıklar ve kanser dâhil pek çok hastalıkta diyete zeytinyağının önemi vurgulanıyor. Zeytinyağının antioksidan, antienflamatuvar, antiatherojenik, anti-ülser, antikanserojen, antimikrobiyal, antidiyabetik, sinir sistemini koruyucu, deriyi koruyucu ve yaşlanmaya karşı etkileri bulunuyor.

Zeytinin yetiştirildiği Akdeniz'i kuşatan ülkelerde sıklıkla “Akdeniz diyeti” olarak bilinen ve düşük kronik dejeneratif hastalık insidansına sahip olma eğiliminden sorumlu diyet yağının esas kaynağıdır. Zeytinyağı zeytinin çekirdeğiyle birlikte sıkılarak, hiçbir kimyasal işlem görmeden elde edilen şeffaf, yeşilimsi/sarımtırak ve aromatik bir sıvıdır.

Sızma zeytinyağı, rafine zeytinyağı, zeytinyağı ve prina zeytinyağı şeklinde sınıflandırılmaktadır. Sızma zeytinyağı, diğer zeytinyağları ile karşılaştırıldığında; çevresel strese cevapta meyveyi koruyan bileşenlerin oluşturduğu fenolik yapılara sahip bileşikleri tutma bakımından eşsiz bir diyet yağı olarak kabul edilir.

Haberin Devamı

Zeytinyağının temel bileşenleri yağ asitleri olup, yüzde 55-83’ü tekli doymamış yağ asitleri özellikle oleik asit, yüzde 4- 20’si çoklu doymamaış yağ asitleri ve yüzde 8-14’ü doymuş yağ asitlerinden meydana gelir.

Genel terapötik özelliklerine katkı yapabilen değişik bileşenleri ile adeta fonksiyonel besin olarak değerlendirilen zeytinyağı yüksek oranda tekli doymamış yağ asitlerinin yanı sıra, polifenolik bileşikler, E vitamini gibi fitokimyasallar için önemli bir kaynak olup kalsiyum, fosfor, potasyum, kükürt, magnezyum, demir, bakır gibi mineralleri de bolca içerir.

1-Kalbi sağlıklı tutar
Kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyucu, hipertansiyonu düzenleyici ve etkilere sahip olan zeytinyağ hakkında son 20 yılda yapılan çalışmalar, ekstra sızma zeytinyağından zengin diyetin, kardiyovasküler risk faktörleri ve aterogenez ile ilişkili mekanizmalardan olan TG ve LDL düzeylerini azaltırken, HDL kolesterol düzeylerini artırdığı, LDL’nin oksidasyona direncini artırdığı ve diyabette glukoz metabolizmasını düzenlediği gösterilmiştir.

Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), zeytinyağı etiketlerinin üzerine iki yemek kaşığı (23g) günlük zeytinyağı tüketilmesinin içerdiği tekli doymamış yağ asitlerinden dolayı koroner kalp hastalıkları riskini azaltacağını bildirmiştir. Dünya Sağlık Örgütü(WHO), kalp krizi ve kalp hastalıkları riskinin en alt düzeyde bulunan bölgeyi, kullanılan temel yağın zeytinyağ olduğu Girit adası olarak rapor etmiştir.

Haberin Devamı

Zeytinyağı, tekli doymamış yağ asidi olan oleik asit (w-9) bakımından zengin bir kaynaktır ama içerdiği w-6 ve w-3 yağ asitleri bakımından da önemli bir kaynaktır. Oleik asit, damarlarda plak oluşumuna neden olan kötü düşük yoğunluklu kolesterol miktarını azaltırken (LDL kolesterol) iyi kolesterol olarak bilinen yüksek yoğunluklu kolesterol (HDL kolesterol) seviyesini de arttırmaktadır. Oleik asit, toplam kolesterol (LDL-kolesterolü) seviyesini de düşürme yönünde etki göstermektedir.

Süperoksit radikallerin güçlü temizleyicileri olan sızma zeytinyağındaki polifenol bileşenler sayesinde Akdeniz diyeti ve ayrılmaz bir parçası olan zeytinyağının bazı kanser tipleri riskini azaltmada potansiyel rolü olabileceği bulunmuştur. Özellikle zeytinyağındaki fenolik bileşiklerin kolorektal kanser hücre tiplerinde karşı olumlu etkileri olduğu bildirilmiştir. Ayrıca göğüs ve sindirim sistemi, akciğer, prostat kanserleri gelişim riski ile ters ilişkili olduğu, meme kanserine karşı koruyucu etkisi olduğunu gösterilmiştir.

Haberin Devamı

Akdeniz ülkelerinde 15 kg kadar kişi başına yıllık zeytinyağı tüketimi olduğu tahmin edilmekle birlikte, meme kanseri açısında ele alındığında, kadınlarda günlük 30,5 g tüketim miktarında zeytinyağının koruyucu etkisinin en yüksek olduğu bulundu.

Yemeklik yağ olarak ayçiçeği yağı tüketenlerde, 6 yıl içinde obezite gelişme riski zeytinyağı tüketenlerden yaklaşık 2 kat daha fazla bulunurken, insülin direnci olan obez kadınlar üzerinde yapılan bir diğer çalışmada ekstra sızma zeytinyağında pişen yemeklerin hem insülin direncini hem de insülin düzeylerini anlamlı olarak azalttığı rapor edilmiştir. Böylece bilimsel bir çalışmalarda, zeytinyağı açısından zengin bir Akdeniz tarzı diyetin, tip II diyabet riskini azaltıldığı gösterilmiştir.

5-Yaşlanmayı önler

Zeytinyağı yüksek oranda E vitamini içerir ve bu vitamin cildi güneş ışınları, rüzgar gibi dış etkenlerden korur. Antioksidanlar bakımından zengin olan zeytinyağı, insan vücudunun doğal yaşlanma sürecini yavaşlatır ve cilde doğal bir parlaklık verir. Saç sağlığı için de çok faydalıdır.

Haberin Devamı

6-Kabızlığa iyi gelir

Kabızlık problemlerine iyi bir çözüm olan zeytinyağı, sindirim ve boşaltım sistemlerinin rahat çalışmasını sağlamaktadır. İçinde bulundurduğu antioksidanlar sayesinde bağırsakların temizlenmesini sağlayan zeytinyağı, kişinin sindirim sisteminin daha hızlı çalışmasına yardımcı olmaktadır.

Zeytinyağı nasıl tüketilmeli?

Zeytinyağının uzun süreli fazlaca kullanımı faydadan çok zarar verebilir. Özellikle aşırı şekilde içilerek tüketilmesi sindirim sisteminde ishal gibi olumsuz sonuçlara neden olur. Günlük tüketimi belli bir limit altında yapmak, zaman zaman göz kararı yerine kaşık ölçüleri kullanmakta fayda vardır. Günlük enerjinin yüzde 30’u yağdan ve bununda 1/3’ü tekli doymamış yağ asitleri gelmesi gerektiğini düşünürsek ortalama 2000 kalori alması gereken bir kişinin 200-300 kalori (yaklaşık 2 yemek kaşığı) tüketmesi yeterli olacaktır.

En güzel tüketim şekli olan ve soğuk olarak tüketilmesi tavsiye edilen zeytinyağı, salatalara ya da haşlama sebzeler, meze gibi yemeklerin üzerine ilave edilebilir. Sıcak yemeklerde de kullanılacaksa fazla yakmadan zeytinyağı kullanılmaya özen gösterilmelidir.

Zeytinyağı doğrudan güneş ışığı görmeyen serin yerde en uygun 14-15 derecede saklanmalıdır. Renkli cam şişelerde, porselen ya da çelik kaplarda saklanmalıdır. Zeytinyağı, ağzı açık olursa hava ile temastan dolayı bozulmaya başlar, zeytinyağlarının ağzı muhakkak sıkı kapalı tutulmalı.