Lirik şair Sappho’nun ve Barbaros Hayreddin’in adası
Antik Yunan’ın ünlü kadın şairi Sappho’nun ve aynı zamanda Barbaros Hayreddin Paşa’nın da doğum yeri olan Midilli’de bizden izler bulmak şaşırtıcı değil. Ada, Fatih Sultan Mehmed döneminde Osmanlı topraklarına katılmış. Bugün Alibey (Cunda) adası olarak bildiğimiz Ayvalık’ın güzel beldesi o dönemde Midilli sancağına bağlanmış. Balkan Savaşları sonunda Yunanistan’a bırakılan adada yaşayan Türkler 1922 mübadelesi ile Rumlar yer değiştirmiş. Molivos’ta tanıştığımız, köyün neredeyse tüm lokantalarının sahibi olan ‘’Tom Amca’’, nemli gözlerle bize mübadil olduğunu anlatmış ve asıl memleketinin Ezine olduğunu söylemişti. Adada benzer hikayesi olan pek çok yaşlı var. Dil engeli maalesef o hikayelerin üstünü örtüyor. Ancak Türkiye’den geldiğimizi anladıklarında o yaşlı insanlar daha bir sıcak davranıyorlar bize.Midilli, 2.Dünya Savaşı’nda ise yaklaşık dört yıl boyunca Nazi işgalinde yaşamış. Hatta o dönemde adadan çok sayıda insanın Türkiye’ye kaçtığı söyleniyor.
Uzo’nun vatanı
Midilli aynı zamanda Ouzo ya da Uzo’nun memleketi. İlk defa Midilli’de üretilmeye başlana uzo buradan dünyaya yayılmış. Uzo’nun adı hakkında yaygın bir anlatıya göre Osmanlı döneminde içki yasağı süresinde rakı ihracına izin veriliyormuş. Rakının ihraç edildiği en önemli yer Marsilya imiş. Ancak gümrük kontrolüne ilişkin nedenlerden dolayı ambalajlara, Marsilya’da kullanılmak üzere anlamına gelen “Uso Marseille” yazılırmış. Uzo isminin buradan geldiği söyleniyor. Onlarca Uzo markasına sahip olan Midilli’nin en eski üreticisi Barbayanni aynı zamanda en meşhuru. 150 yıllık aile geleneğini devam ettiriyorlar. Bu köklü geleneği daha iyi tanımak ve uzo üretimine tanık olmak isteyenlerin adanın kuzeyindeki Plomari köyünde bulunan Barbayanni Müzesi’ni gezmeleri tavsiye olunur.