Avukat Serpil Çınar: Çekişmeli Boşanma ve Mal Paylaşımı Davaları Emek İster

Boşanmaya dair sorularımızı uzman boşanma avukatı Serpil Çınar’a yönelttik. Boşanma davasının açılması, süreci, nafakaya dair merak edilen soruların cevabını detaylarıyla bizlere aktardı.

Haberin Devamı

Çekişmeli ya da anlaşmalı boşanma davasını yürüten tarafları neler bekliyor, dava açmadan önce nelere dikkat edilmeli tek tek sorduk. Kendisi İstanbul’da ağırlıklı olarak boşanma davalarına bakan ve samimi, çalışkan, özgüvenli ve bilgili… Kadın girişimcilere örnek bir hukukçu…

Öncelikle çekişmeli boşanma davası nedir, çekişmeli boşanma dışında başka bir dava türü var mıdır?

Hukuk düzenimizde iki boşanma dava türü bulunmaktadır: Anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davasıdır. Anlaşmalı boşanma, diğer adıyla tek celsede boşanma davası olarak bilinir. Taraflar duruşmada hazır olur ve protokolün kabul edilip edilmediği sorularak tarafların kabulü halinde boşanmasına karar verilir. Ancak diğer boşanma davası türü olan çekişmeli boşanma davasının tek celsede sona ermesi mümkün değildir, birden fazla duruşma sonucunda mahkeme tarafların evlilik birliğinin sona erdiğine dair delilleri değerlendirerek boşanmalarına karar verir.

O zaman anlaşmalı boşanma davası tek celsede sona erdiği için çiftler çekişmeliyi tercih etmeyebilir, doğru mudur?

Haberin Devamı

Her evliliğin hikayesi farklıdır, bu nedenle bir çift biran evvel boşanmak uğruna hemen bir protokol hazırlayıp tek celsede boşanmayı tercih etmesi yasal haklarının kaybı açısından doğru olmayabilir. Adından da anlaşıldığı üzere ortak bir karara varması gereken bir boşanmadır, taraflar boşanma ve boşanmaya bağlı olan unsurlarda mutabık olmalı ve sırf biran evvel boşanmak için yasal haklarından feragat etmemelidir. Bir eşin protokolde istemediği nafakayı ya da mal paylaşımına ilişkin taleplerini tekrardan dava açıp açamayacağı yönünde çok fazla sorular ve başvurular almaktayız. Anlaşmalı boşanma ile boşanılması halinde tekrardan talepleri sunma adına dava açma hakkı da ortadan kalkmaktadır. Tek celse tek protokolde sona eriyor o nedenle anlaşmalı boşanma avukatı ihtiyacımız yok denilse de her detayı önemlidir. Yasal haklar bilinmeden dava açmak, boşanmak son derece mantıklı bir davranış değildir.

Neden çekişmeli boşanma davası açılmalıdır?

Boşanmak istiyorsun ve eşin boşanmak istemiyor ya da boşanmak istiyor ama yasal haklarınız konusunda ortak bir noktaya varamadığınızda çekişmeli olarak açılmalıdır. Çünkü sadece resmi birlikteliği sona erdirme değil, boşanmaya bağlı olan unsurlarda da mutabık olmalıdır. Misal, eşiniz sizin hakkınız olan yoksulluk nafakasını ya da çocuk adına ödenecek olan iştirak nafakasını ödemeyi kabul etmiyor. Veyahut da ödemek istiyor ancak miktarında anlaşılamıyor, işte o zaman çekişmeliden ilerlenebilir.

Haberin Devamı

Müvekkiliniz size çekişmeli olarak mı boşanmalıyım diye sorsa ne dersiniz?

Evlilik hikayesini bilmeden direkt bir cevap vermem. Evlilik hikayesini, tarihini, yasal haklarını, durumunu bilmek lazım. Bizler insanların hayatına dokunuyor, hikayelerini dinliyor ve yasal süreçlerinde onları temsil ediyoruz. Bu nedenle hayatlarını değiştirecek olan bir meselede doğrudan asla yönlendirmeyiz. Önce dinler, hukuki durumunu öğrenir ve olaya ilişkin sorular yöneltiriz. Evlilik hikayesini dinledikten sonra yasal haklarına dair bir çerçeve çizer, nelerde hakkı olduğu, bu hakları nasıl alabileceği, kendisinin nasıl bir süreç beklediğini tek tek anlatırız. Zaten kendi hikayesine göre yasal haklarını öğrenen kişi, makul kararını haklarını öğrenmesi sonrasında veriyor. Yol haritamızı müvekkili bilinçlendirdikten sonra çiziyoruz.

Haberin Devamı

Peki çekişmeli boşanma davasında süreç nasıldır?

Çekişmeli boşanma süreci öncelikle dilekçeler aşaması, dilekçeler aşamasının tamamlanması halinde de ön inceleme duruşması, ön inceleme aşaması sonrasında ise tahkikat aşamasına geçilmesi ile devam eder. Tahkikat aşamasında deliller toplanacak, tanıklar dinlenecektir. Tahkikatın sonlanması ile karar duruşması gerçekleştirilerek mahkeme kararını açıklayacaktır.

Avukat olarak çekişmeli boşanma davasında çok fazla iş yükü var o zaman. Değil mi?

Her davada olduğu gibi çekişmeli emek ister. Dava dilekçesini hazırlamak, delilleri bildirmek, müvekkil görüşmeleri, dava aşamalarının tamamlanması, delillerin sunulması, dosyaya gelen giden evrakın kontrolü, duruşmalara girme gibi birçok işi barındırır.

Dava dilekçesini hazırlamak dahi günleri alabiliyor. Herkesin evliliği bir değil, her evliliğin içerisinde farklı olaylar ve evliliğin bitimine neden olan farklı sebepler bulunuyor. Bu nedenle her çiftin durumuna göre ayrı bir dava açılması gerekiyor.

Haberin Devamı

Tanıklar aileden olabilir mi? Anne ya da babanın tanık olması yasak değil mi?

Tanık konusunda çok yanlış bilgiler duyuyorum genelde. Açıkçası sorduğunuz bu soruyu da çok duydum. Tanık anne ve baba, akraba ya da aileden birisi mahkemede tanık olamaz diye kirli bir bilgi mevcut. Hayır, bu doğru değil. Evlilikte yaşanan ve davaya konu olan kimseler birebir şahit ise tanıklık edebilir.

Aldatmalara dayalı olarak açılan davalar arttı mı? Bu konudaki yorumunuz nedir?

Açıkçası bildiğim yasal bir veri yok; fakat çoğu dava evliliğin bitim nedeni zina ya da güven sarsıcı hareketlere dayanıyor diyebilirim. Eskiden bu kadar fazla aldatma konuşulmuyor ya da açığa çıkmıyordu; fakat şimdi teknoloji çağındayız. Bu nedenle aldatmaya ilişkin iddianın ispatı artık imkansız değil. Telefon kayıtları, otel kayıtları ya da sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımlara dayanılarak ispat yoluna gidilebiliyor. Bu nedenle aldatma dosyaları çok fazla konuşuluyor, teknolojik imkanlar nedeniyle birçok aldatma ortaya çıkıyor ve tabii ki gündem konusu olabiliyor.

Boşanma davası açıldıktan sonra artık eşler başka birileriyle görüşebilir ya da flörtleşebilir mi?

Hayır, boşanma davası açıldığı zaman resmi olarak evlilik devam ediyor. Ortada hala resmi bir evlilik var. Bu nedenle tarafların birbirlerine sadakat yükümlülükleri de devam ediyor. Boşanma devam ederken başka birisiyle imam nikahı yapar, yaşar veya sevgili olur ise diğer eş yeniden bir dava açarak sadakatsizliğe ilişkin boşanma talebi sunabilir.

Boşanma Avukatı Başka Hangi Davalara Bakar?

Şimdi bu soruya yanıt vermeden önce şunu açıklamak isterim: Türkiye’de avukat, her alandan dava alabilir ve alan sınırlaması yoktur. Kendisini de belli bir alanın avukatı olarak tanıtması, misal boşanma avukatı olarak tanıtması, meslek kuralları gereği yasal değildir. Bu nedenle sadece bu tür davalara bakar diyemeyiz, ceza davası ya da icra takibi gibi almak istediği, üzerinde çalıştığı alanlardan da tercih edebilecektir.

Çekişmeli Boşanmada Mal Paylaşımı ile Birlikte Görülüyor Değil Mi?

Hayır, mal paylaşımı davası ayrı dosya üzerinden görülmektedir. Mal paylaşımı davası, boşanma devam ederken sonuçlanamaz. Öncelikle tarafların resmi evliliklerinin boşanma ile sona ermesi, bu kararın da kesinleşmesi gerekmektedir.

Mal Paylaşımı Ne Kadar Sürer?

Mal paylaşımı davası, aynı zamanda açılmış ise boşanma davasının bitmesini bekleyecek, bitimi sonrasında gerekli işlemler yapılacak ve deliller toplanacaktır. Delillerin toplanılması, mahkemenin yoğunluğu gibi süreci daha hızlandıran ya da daha yavaşlatan durumların olması da mümkündür, o nedenle 1-1,5 yıl kadar sürmektedir denilebilir. Boşanma davasında mal kaçırma sık olduğundan mutlaka tedbir konulması gerekmektedir.

Anlaşmalı boşanmada mal paylaşımı ise tarafların anlaşması halinde daha çabuk sona ermektedir. Boşanmada ev paylaşımı, araba paylaşımı, kredili ev paylaşımı, ev eşyası ya da eşya paylaşımı gibi hususlar önemlidir. Eşler tüm bu detayları kendi arasında konuşup bir mutabakata varmalıdır.

Evlendikten Sonra Alınan Mallar Ortak Mı?

Yasal mal rejimi edinilmiş mallara katılma rejimi olup bu da eşler evlilik sonrası edindikleri malları yarı yarıya paylaşacağı anlamına gelir. Ancak mal paylaşımı davasında mal paylaşımı nasıl olur detaylı bilmek gerekir. Her evlilik içerisinde edinilen mal, elde ettiği mal paylaşımı davasına konu edilemez. Evlilik tarihinin mal rejiminin durumu adına da önemi bulunmaktadır. 01.01.2002 yılı öncesinde evlenen ve o tarih öncesi edinilen mallar, edinilmiş mallar değildir. Eşlerden birinin hakkı, mal üzerine kayıtlı olan eşin hakkıdır. 01.01.2002 tarih sonrası edinilen bir mal, yarı yarıya paylaştırılabilir. Ancak paylaşımı nasıl oluyor, nasıl elde etti, evlilik öncesinden gelen bir mal mı sorusunun cevabı önemli. Diyelim ki; evlilik öncesinde eşlerden birisi birikim yaptı ve evlendikten sonra biriktirmiş olduğu bu parayla kendisine araç aldı. Evlenmeden önce edinilen mallar kişisel maldır ve diğer eşin talep etme hakkı bulunmamaktadır. Boşanma davalarında mal paylaşımı hususu, evlilik içerisinde emek ile elde edinilen mal olup olmadığı, miras yoluyla edinilen mal olup olmadığına göre farklılık göstermektedir.

Aldatma Sonucu Mal Paylaşımı Nasıl Oluyor? Aldatma, Paylaşıma Etki Eder Mi?

Şimdi aldatma diye tabir ettiğimiz her durum için geçerli değildir. Evet, genel anlamda aldatma eşinden başkası ile flört etme, gönül bağı kurma gibi her türlü sadakatsizlik eylemini içermektedir. Mal paylaşımında artık değer alacağının azaltımı ya da tamamen kaldırılması eşin zinada bulunması, eşinden başka bir üçüncü kişiyle cinsel ilişkiye girmesi halinde karar verilmektedir. Güven sarsıcı hareketler dediğimiz el ele dolaşma, samimi konuşmalar halinde mal paylaşımında pay azaltımı ya da kaldırılması söz konusu olmamaktadır.

Boşanmada Hangi Mallar Paylaşılmaz?

Evlendikten sonra edinilen mallar boşanma halinde yasal paylar ile taraflara paylaştırılır. Ancak her evlilik sonrası edinilen mal, paylaşıma dahil edilmez.

Türk Medeni Kanunu'nda belirtilmiş olduğu üzere

1-) Kişisel kullanımına yarayan eşya,

2-) Evlilik öncesi edinilen eşyalar,

3-) Emek yoluyla kazanılmadan alınan eşyalar,

4-) Manevi tazminat alacakları,

5-) Kişisel mal yerine geçen değerler,

6-) Sosyal güvenlik kurullarınca yapılan ya da çalışma gücünün kaybı nedeniyle toptan ödemedir.

Evlenmeden Önce Alınan Evde Eşin Hakkı Var Mıdır?

Evlilik öncesi alınan malda diğer eşin hakkı bulunmamaktadır. Ancak evlilik öncesi alınan bir konut ya da aracın kredi ödemesi evlilik içerisinde hala devam ediyor ise ödenen kredi bedelinde diğer eşin hakkı olmaktadır. Bir diğer husus da kişisel maldan elde edilen gelirdir. Eş, evlilik öncesi almış olduğu aracı kiraya veriyor ya da konutu kiraya veriyor ise edinmiş olduğu kira geliri edinilmiş mallara girmektedir.

Boşandıktan Sonra Mal Paylaşımı Davası Açılabilir Mi?

Dava sonrasında mal paylaşımı talebiyle dava açılması mümkündür. Kaldı ki; boşanma davası ile birlikte görülmeyecek ve davanın sona ermesi halinde mal paylaşımı davası devam edebilecektir. Mal paylaşımı davasının görülebilmesi için boşanma davasının karara çıkması ve bu kararın kesinleşmesi gerekmektedir. Boşanmada mal kaçırma olayları çok fazla olduğundan tedbir konulması ve gelecekteki alacağının tehlikeye düşmemesi adına dava devam ederken bir yandan mal rejimi davası açılmasında yarar vardır.