F-35’ler gelir mi? Gözler 25 Eylül'deki Erdoğan-Trump zirvesinde: Sıcak bakıyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 25 Eylül'de Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelecek. Görüşme her iki liderin de sosyal medya hesaplarından duyuruldu. Beyaz Saray’da gerçekleşecek görüşmenin bir diğer ana maddesi ise F-35'ler olacak. Peki F-35’ler gelir mi? CNN TÜRK ABD Temsilcisi Yunus Paksoy merak edilen tüm detayları kaleme aldı...

Trump’ın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Beyaz Saray’da ağırlaması sırasında masadaki büyük meselelerden biri de Ankara’nın F-35 programına dönüşü olacak.

Ziyareti duyurduğu sosyal medya mesajında konuya dikkat çeken ABD Başkanı Donald Trump, sürecin olumlu sonuçlanmasını beklediğini söyledi. Fakat sürecin tamamlanması için sadece Beyaz Saray’ın onayı yetmezken, işin Kongre yönü de mevcut. Açıklamayı Truth Social isimli platformda yayınlayan ABD Başkanı, “Cumhurbaşkanı ile, Boeing uçaklarının büyük ölçekli satışı, önemli bir F-16 anlaşması ve olumlu sonuçlanmasını beklediğimiz F-35 görüşmelerinin devamı dâhil olmak üzere birçok Ticaret ve Askeri anlaşma üzerinde çalışıyoruz” dedi. Trump’ın Ankara’nın F-35 programına dönmesinden bizzat kendisinin bahsetmesi, “F-35’ler geliyor mu?” sorusunun sorulmasına sebep oldu.

BARRACK DA DEĞİNMİŞTİ

Trump’ın Türkiye Büyükelçisi Tom Barrack, haziran ayında yaptığı bir açıklamada, Başkan Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Dışişleri Bakanı Rubio ile Dışişleri Bakanı Fidan’a, “Bir yolunu bulun” diyeceğini ve F-35 konusunun yıl sonuna kadar çözümleneceğini şu sözlerle öne sürmüştü: “ABD Kongresi meseleye yeniden bakmaya hazır. …. Kongre mantıklı bir sonucu destekleyecek. Dolayısıyla, yıl sonuna kadar bir çözüme kavuşma imkanına sahip olduğumuza inanıyorum.”

YASANIN DEĞİŞMESİ LAZIM

Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasından sonra 2020 Savunma Bütçe Tasarısı’nda Türkiye’ye yeniden F-35 satılması şartlara bağlanarak yasalaşmıştı. Bu şartlar arasında Türkiye’nin “elindeki S-400 veya bu sistemle ilgili başka hiçbir ekipmana, malzemeye ya da personele artık sahip olmaması, gelecekte S-400 veya benzeri sistemler almayacağına dair teminat vermesi ve Türkiye’nin S-400’lerden bu yana Rusya’dan herhangi bir savunma malzemesi satın almamış veya kabul etmemiş olmaması” bulunuyor. Şayet ABD Başkanı onay verse dahi Kongre’nin yasada değişikliğe gitmesi ya da yeni yasa çıkarması gerekiyor.

İSRAİL VE YUNAN LOBİSİ KARŞI

Kongre’de Türkiye’ye F-35 satışına karşı İsrail ve Yunan lobisinden ciddi muhalefet mevcut. Trump’ın satışa sıcak bakması durumunda Kongre’deki en güçlü lobiler arasında gösterilen bu iki grubun ikna edilmesi gerekecek. Bu ay içinde Türkiye karşıtlığıyla bilinen İsrail ve Yunanistan’a yakın Kongre üyeleri, 2026 Savunma Bütçe Yasa Tasarısı’na (NDAA) ilave maddeler önererek Türkiye’ye yönelik F-35 satışının engellenmesini amaçlamıştı.

PARASI ÖDENEN UÇAKLAR KALDI

Haziran ayında Hollanda’daki NATO zirvesinde mevkidaşı Trump ile görüşen Erdoğan, zirve sonrası yaptığı açıklamada Türkiye’nin parasını ödediği ancak ABD tarafından el konulan F-35’leri hatırlatmıştı. Erdoğan, “F-35 konusunu görüştük. F-35 konusunda 1 milyar 300-400 milyon dolar ödeme yaptık ve uçakları alma noktasında Sayın Trump’ın da iyi niyetli olduğunu gördük” demişti. Bloomberg’in cuma günü ortaya attığı iddiaya göre Türk yetkililer, Türkiye’nin 250 adet Boeing uçağı, 40 adet F-35 savaş uçağı, 40 adet F-16 Viper uçağı ve bombalar ile füzeler dahil mühimmat satın almayı planladığını söyledi.