SON DAKİKA
Nadir Toprak Elementleri: Teknolojinin Gizli Kahramanları! Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan "694 Milyon Tonluk Nadir Toprak Barit, Florit Bulundu" Açıklaması...
Türkiye, nadir toprak elementleri alanında küresel bir oyuncu olmaya hazırlanıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamasına göre, Eskişehir’in Beylikova ilçesindeki çalışma sahasında barit ve florit başta olmak üzere tam 694 milyon tonluk kaynak bulundu. Bu keşif, Türkiye'nin stratejik maden rezervlerini güçlendirirken, savunma sanayinden uzay teknolojilerine kadar birçok sektöre doğrudan katkı sağlayacak. Özellikle bu konuda dünya devi konumunda olan Çin, nadir toprak elementleriyle birçok yüksek teknolojili cihazın önemli bileşenlerini elinde bulundurmuş oluyor. Nadir toprak elementleri cep telefonları, sabit diskler, monitörler, elektrikli ve hibrit otomobiller de dahil olmak üzere 200'den fazla üründe kullanılıyor. Savunma sanayinde ise mıknatıslar, lazerler, radar ve sonar sistemlerinde de kullanılan bu elementler önemli bir yer tutuyor. Peki nadir toprak elementleri nedir, ne işe yarar? Nadir toprak elementleri barit ve florit nerelerde kullanılır?
Nadir toprak elementleri gündemdeki yerini aldı. Beylikova sahasında bugüne kadar 310 ayrı lokasyonda yaklaşık 125 bin metre sondaj yapıldı. Sahada, 17 nadir toprak elementinden 10’u tespit edildi ve yaklaşık 12,5 milyon ton nadir toprak oksiti bulundu. Bu miktar, sahayı dünyanın ikinci en büyük nadir toprak elementi rezervi haline getiriyor. Teknolojiden savunma sanayiine birçok alanda kullanılan nadir toprak elementleri barit ve florit, Eskişehir Beylikova'da bulundu. Dünyanın en büyük 5 nadir toprak elementi üreticisinden biri olmak istendiğini açıklayan Erdoğan, bu konuda çalışmaların hızlandırıldığını ve Eskişehir Beylikova'da bulunan rezervin Türkiye adına çok önem arz ettiğini belirtti.
📌 Türkiye, stratejik maden rezervlerinde tarihi bir keşfe imza attı. Eskişehir’in Beylikova ilçesinde yapılan detaylı sondaj çalışmaları sonucunda, barit ve florit başta olmak üzere tam 694 milyon tonluk nadir toprak elementi kaynağı tespit edildi. Savunma sanayinden elektrikli araçlara, uzay teknolojilerinden yenilenebilir enerji sistemlerine kadar birçok kritik alanda kullanılan bu elementler, Türkiye’nin küresel teknoloji yarışında stratejik gücünü artıracak. Beylikova sahasında bulunan 17 nadir toprak elementinden 10’u, yaklaşık 12,5 milyon ton nadir toprak oksiti ile ülkenin ekonomik ve teknolojik bağımsızlığına katkı sunmaya hazırlanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan Eskişehir'de bulunan nadir elementli topraklarla ilgili şu açıklamalarda bulundu:
"Enerji politikamızın bir diğer önceliği sahip olduğumuz madenlerin katma değerli bir şekilde uluslararası pazarlara sunulmasıdır. Özellikle pek çok alanda nadir elementleri, savunma sanayinden yenilenebilir enerji sistemlerine, elektrikli araçlardan haberleşme ve uzay teknolojilerine pek çok alanda kritik rol oynuyor. Eskişehir'in Beylikova ilçesindeki nadir toprak elementleri sahasında bugüne kadar 310 ayrı lokasyonda yaklaşık 125 bin metre sondaj yapıldı. Çalışma sahasında nadir toprak elementleri, barit ve florit başta olmak üzere tam 694 milyon ton kaynak olduğu tespit edildi.
Bu saha, dünyanın yaklaşık ikinci büyük nadir toprak kaynak sahasıdır. 17 nadir toprak elementinin 10'unun bulunduğu Beylikova sahasında yaklaşık 12,5 milyon ton nadir toprak oksitleri yer alıyor. Nadir toprak elementlerinde dünyanın en büyük 5 üreticisinden birisi olmak istiyoruz. Bu doğrultudaki çalışmalarımızı sürdürüyoruz. İlk etapta yıllık 1200 ton cevher işleyeceğimiz Eti Maden Pilot Üretim Tesisini devreye aldık. Pilot tesisin, endüstriyel tesise dönüştürülmesi için saflaştırma teknolojisi de dahil çalışmalarımıza devam ediyoruz. Şunu da altını çizerek ifade etmek durumundayım, nadir toprak elementleri teknolojisine sahip ülke ve firmalar bu alandaki üretim süreçlerine ilişkin tecrübelerini maalesef paylaşmaktan kaçınıyor. Bu engelin aşılması ve mevcut sahaların daha kısa sürede ekonomiye kazandırılması, uluslararası işbirliklerini zorunlu kılıyor."
Türkiye, bu dev rezervle birlikte nadir toprak elementlerinde dünyanın en büyük 5 üreticisinden biri olmayı hedefliyor. Bu stratejik adım, hem ekonomik hem de teknolojik bağımsızlık açısından önemli bir dönüm noktası olabilir.
Nadir toprak elementleri;
Savunma sanayi,
Yenilenebilir enerji sistemleri,
Elektrikli araçlar,
Haberleşme altyapıları,
Uzay teknolojileri gibi alanlarda kritik rol oynuyor.
Bu nedenle Beylikova’daki rezerv, sadece Türkiye için değil, küresel teknoloji ve enerji dönüşümü açısından da büyük önem taşıyor.
Barit (BaSO4) baryum sülfattan oluşan bir mineraldir. Genellikle beyaz ya da renksizdir, bazen de sarı ve gri olabilir. Baryumun ana kaynağıdır. Işıma yapan şekline bazen Bologna Taşı da denir.
Barit genellikle kireçtaşlarındaki kurşun - çinko damarlarında, sıcak kaynak yataklarında ve hematit cevheriyle birlikte oluşur. Sıklıkla anglesit ve selestit mineralleriyle birlikte bulunur.
Barit ismi Yunanca βαρύς (ağır) sözcüğünden türetilmiştir. Mohs sertliği 3. Kırılma indeksi 1,63. Özgül ağırlığı 4,3-5. Kristal yapısı ortorombiktir. Barit kullanımı genel olarak üçe ayrılarak incelenir: Sondajlık (%90), kimyasal (%7) ve dolgu malzemesi (%3).
Kaba haliyle ya da sadece yıkama, sudan geçirme, eleme, yüzdürme ve manyetik ayırma gibi basit işlemlerden geçirilen barit ilk ürün olarak alıcı bulur. Kaba hâldeki baritin çoğunluğu minimum bir saflığa ve yoğunluğa ulaşana kadar işlemden geçirilir. Ağır çimento olarak kullanılan barit ezildikten sonra elenerek aynı büyüklüğe getirilir. Baritin çoğu öğütülerek sanayi ürünlerinde katkı malzemesi olarak ya da petrol veya doğalgaz kuyularını açarken ağırlık yapan katkı malzemesi olarak kullanılır. Dünya üzerinde sondajda kullanılan barit, API 13A uluslararası standardına göre, Türkiye'de ise TS 919 standardına göre üretilmektedir.
Barit boya ve kâğıt yapımında da kullanılır. Her ne kadar baritin içinde ağır metal olan baryum bulunsa da, baryumun düşük çözünürlüğü nedeniyle birçok hükûmet tarafında toksik maddeler arasında sayılmaz.
Türkiye'de [Adana] Feke ilçesi Belenköy Mahallesınde, Konya iline bağlı Hüyük ilçesi İlmen Mahallesinde, Antalya iline bağlı Alanya - Gazipaşa ilçeleri çevresinde, Giresun ilinde, Muş ilinde, Çanakkale ilinde, Kocaeli ilinde, Karaman ilinde, Gümüşhane ilinde, Bayburt ilinde, Isparta ilinde, Sivas ili Koyulhisar ilçesi Yenice Köyü'nde, Ereğli ilçesinde barit yatakları bulunmaktadır.
Dünya'da şu anda tanımlanmış ve bilinen barit rezerv miktarının 550 milyon ton olduğu, ancak tüm dünya rezervinin ise 2 milyar ton olduğu tahmin edilmektedir.
1997' dünya barit üretimi 6,826 milyon ton, 1999'da ise 5,660 milyon ton olmuştur. Petrol üretimindeki azalmalar barit talebini doğrudan düşürmektedir.