Orta Asya ülkesi Kırgızistan'da 4 Ekim Pazar günü yapılan seçimler sonrasında ülke karıştı. Muhalefet seçimlerin iptal edilmesi için sokaklara döküldü. 48 saat geçmeden seçimler geçersiz sayıldı. Protestolar sona erdi ama kaos devam ediyor. Kırgızistan'da neler oluyor? Emekli Kurmay Albay Gürsel Tokmakoğlu ve gazeteci Güngör Yavuzarslan CNN TÜRK'e yorumladı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Kırgızistan’da 4 Ekim Pazar günü yapılan 120 sandalyeli parlamento seçimlerine 16 parti katıldı. Yapılan oylama sonucunda 4 parti seçim barajını geçerek milletvekili çıkarma hakkını elde etti.

Seçim barajını geçen 4 partiden 3’ü iktidar yanlısı olup sadece 1 muhalefet partisi % 7 barajını geçti.

12 muhalefet partisi hemen açıklama yaptı ve seçim sonuçlarını tanımayacaklarını açıkladı.

İktidar mensuplarının para dağıtarak insanların oylarını satın aldıklarını, tehdit ve şantajla oyların iktidar partisine yönelmesini teşvik ettiklerini öne sürerek seçim sonuçlarına itiraz etti ve seçimin yenilenmesini talep için Alatov Meydanı'nda toplandı.

Seçimin ertesi günü akşama kadar, seçimin yenileneceğine dair açıklama yapması için Cumhurbaşkanına süre verdiler.

Cumhurbaşkanı açıklama yapmayınca bir grup gösterici bir kısmı yönetimi ele geçirdiklerini ilan etmek için Parlamento ve Cumhurbaşkanlığı Sarayına girdi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Polis göstericilere müdahale etti. Bu süreçte kısa bir süre internet bağlantıları kesildi.

Yolsuzluk suçlamasıyla tutuklu bulunan önceki Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev tutuklu olduğu Ulusal Güvenlik Binası’na giren göstericiler tarafından serbest bırakıldı.

Gösterilerde bir kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 600 kişi de yaralandı.

Saatler sonra Kırgız Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov halka seslendi. Hükümeti devirmek isteyen grupları hedef aldı, "Sevgili yurttaşlarım, dün gece bazı siyasi güçler yasadışı bir şekilde hükümeti devirmek istedi. Seçimleri bir bahane olarak kullandılar ve kamu düzenini ihlal ettiler. Halkın huzurunu bozdular."

Ardından seçim komisyonuna gerekirse seçimlerin iptal edin çağrısı yaptı:

"Devlette ve toplumda istikrar, milletvekili mazbatasından daha üstündür. Merkezi seçim komisyonundan seçim sürecinde bir ihlal olup olmadığını soruşturmasını ve gerekirse seçim sonuçlarını iptal etmesini istedim. Siyasi parti liderlerine destekçilerini sakinleştirmelerini ve gösterilerde yer almamalarını istiyorum."

Cumhurbaşkanı Ceenbekov'un bu açıklamasından kısa bir süre sonra Merkezi Seçim Komisyonu sonuçları iptal ettiğini duyurdu.

Seçimlerin iptal edildiğinin açıklanmasının ardından protesto gösterilerine son verildi. Ancak muhaliflerin tepkisi son bulmadı.

"Hapishaneden çıkartılan eski Cumhurbaşkanı Atambayev'in taraftarları, eski Cumhurbaşkanı Adayı Babanıv'un taraftarları, diğer muhalif partilerin taraftarları, gençler bir tarafta mevcut iktidar bir tarafta, mevcut iktidarla hareket eden diğer partiler bir tarafta dolayısıyla çok bölünmüş bir siyasi yelpazeden bahsediyoruz."

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Muhalif partiler kendi aralarında anlaşarak, güçlü oldukları yerlerde yerel yönetimlerin idaresini ele geçirdi. Maliye ve İçişleri Bakanlıkları, Sayıştay, Yargıtay gibi kurumlar da paylaşıldı."

Cumhurbaşkanı Ceenbekov bu karmaşaya müdahale etti. Başbakan ve kabineyi görevden aldı. Bişkek'te OHAL ilan etti.

"Benim anladığım aslına bakarsanız Kırgızistan'ın stratejik konumundan kaynaklı ve ülkede taşların bir türlü yerine oturmamasından meydana gelen politik konular kırgız halkını üzer ve yorar bir hal almıştır."

Kırgızistan yaklaşık 6.5 milyon nüfusu ve yaklaşık 200 bin kilometrekarelik toprakları olan orta asya’da önemli bir ülke. Nüfusunun yüzde 67’sini Kırgızlar, yüzde 30’unu Ruslar ve yüzde 10’unu Özbekler oluşturuyor. Kırgızistan’da Rusya’nın bir hava üssü var.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

ABD ile Rusya'nın Kırgızistan'da karşılıklı olarak üs açmasıyla ilgili gerginlikleri kapsıyor. Yani gelgit yaşanan birçok olayın içinde bu iki güçlü ülkenin rekabetinin olduğunu görmemiz gerekiyor. Muhalefet iktidarı Rus yanlısı olmakla eleştiriyor. Tepkilerde bunun da etkisi var.

"Seçimlerden sonra bu olaylar neden alevlendi? bunun aslında iki ana nedeni var. Bölgede Çin ile Amerika arasındaki rekabetin, Rusya'nın eski Sovyetler Birliği Cumhuriyeti olarak Kırgızistan'ı bırakmaması ve bir de alanda ülkede güney arasındaki ayrım. Sosyolojik olarak bu iki bölge uyuşmazlık içinde."

Ayaklanan muhalefetin içinde çeşitli görüşler bulunuyor. Bunların arasında FETÖ’cülerin etkin rol aldıkları yönünde haberler var.

"Burada dikkat edilmesi gereken konu FETÖ'cülerin sokağa inerek iktidarın üzerinde oluşturdukları baskı ve seçimlerin iptal edilmesi."

Gazeteci Güngör Yavuzarslan Ankara'nın daha önce Kırgız yönetimini uyardığını hatırlatıp FETÖ'nün ülkedeki gücüne vurgu yapıyor:

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Kırgızistan'da ne olduğunu anlamak için 2010 yılının Nisan ayına gitmek gerekir. 2010 yılının Nisan ayında Kırgızistan'da başlayan olaylar ülkede bulunan FETÖcü grupların etkisiyle Cumhurbaşkanı Bakıyev'in düşmesine ve Atambayev'in göreve gelmesine neden odu. Atambayevin döneminde eğitimden ticarete birçok bürokrasiye kadar yapılanan FETÖcü gruplara sempatik politikaları görmezden gelemeyiz. 2016'daki darbe girişiminden sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan özellikle dış ülkelerden Kırgızistan'ın adını vererek buradaki FETÖcü yapının güçlü olduğu uyarısı yapmıştı.

Yavuzarslan'a göre Kırgızistan FETÖ ile ilgili yine kritik bir süreçte:

Ülke Fethullahçı yapılara ve onun okullarından yetişen ve onun idaresine inanmış yapılara mı emanet edilecek. Yani Kırgızistan FETÖcü bir devlet haline mi gelecek yoksa ülkeyi yönetenler güvenlik ve beka meselesine dikkat ederek Fethullahçı yapıyla bir mücadeleye mi girecek? Gerçekten kritik bir zaman eşiğindeyiz. Alanda Rusya, Amerika ve Soros'un etkisinden daha çok ülkeyi güvenli bir liman olarak gören güçlü yapıların olduğunu düşünen FETÖcüler şu an Kırgızistan'ı ele geçirmeye çalışıyor.