Dünyanın gözü kulağı Azerbaycan-Ermenistan sınırında yaşanan çatışmalarda. Peki, Dağlık Karabağ olarak bilinen bölgede ne oluyor? Ermenistan ordusu neden Azerbaycan'ı hedef alıyor? Çatışmanın tarihsel arka planında ne yatıyor? Detaylar inceleme haberimizde...

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Dağlık Karabağ... Azerbaycan sınırları içerisinde Ermenistan sınırında yer alan, Azerbaycan ile Ermenistan’ı savaşa sürükleyen bölge. Dağlık Karabağ bölgesi Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye 400 kilometre uzaklıkta. 4 bin 400 km kare yüzölçümüne sahip. Dağlık Karabağ ve çevresi 7 bölgeden oluşuyor. Doğal kaynaklar yönünden zengin olan bölge, yaklaşık 30 yıldır Ermenistan işgali altında.

Dağlık Karabağ 1923'te Sovyetler Birliği'nde Azerbaycan'a bağlı özerk bir bölge haline geldi. Ancak ilerleyen yıllarda Rusya, bölgeye Ermeni nüfus taşımaya başladı. AK Parti Şanlıurfa Milletvekili Doç. Dr. Halil Özşavlı'nın Rus arşivlerinden elde ettiği belgelere göre, süreç Stalin döneminde başladı. Buna karşın Sovyetler Birliği dağılana kadar Karabağ, Azerbaycan'a bağlı kalmaya devam etti. Sovyetler Birliği'nin çökmesiyle Azerbaycan da Ermenistan da bağımsızlıklarını ilan etti. Azerbaycan, Karabağın kendisine bağlanması gerektiğini savundu. Ermenistan ise bölgede hak iddia etti. Ermenistan burada bağımsız bir devlet oluşturulmasını hedefliyordu ve Dağlık Karabağ'da işgal harekatını başlattı. Azerbaycan'ın bağımsızlığını ilan etmesinin hemen ardından 28 Aralık 1991'de sözde Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ni ilan ettiğini duyurdu.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

ERMENİSTAN 600'DEN FAZLA AZERBAYCANLIYI KATLETTİ

1992 yılında Ermenistan, Dağlık Karabağ'da yer alan Hocalı kasabasında katliam yaptı. Yüzlerce Azerbaycanlı sivil, Ermeniler tarafından öldürüldü. Kasaba ise yerle bir edildi. İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre Hocalı, Azerbaycan-Ermenistan arasındaki gerilimde en kanlı dönem. Azerbaycan makamları verilerine göre 7 bin nüfuslu Hocalı'da 106'sı kadın, 83'ü çocuk 613 Azerbaycanlı yaşamını yitirdi.

KARABAĞ İŞGALİNDEKİ EN BÜYÜK KATLİAM

Hocalı katliamı bu işgalin en büyük simgelerinden biri oldu. Sadece işgalle yetinmeyen Ermenistan ordusu, sivilleri toplu şekilde katlederek, esirlere acımasızsa işkence yaparak 20. yüzyılın en kanlı katliamlarından birine imza attı. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Hocalı katliamını Dağlık Karabağ'ın işgalinden bu yana gerçekleşen en kapsamlı sivil katliamı olarak nitelendirdi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin 22 Nisan 2010 tarihli kararında da Hocalı'da yaşananlar savaş suçları veya insanlık aleyhine suçlarla eşdeğer eylemler olarak görülüyor.

Ermenistan Hocalı katliamı sonrasında saldırılarına devam etti. Dağlık Karabağ ve çevresindeki 7 bölgeyi işgali altına aldı. İşgal ettiği alan Azerbaycan topraklarının yüzde 20'sine karşılık geliyordu. İşgal süresince 20 bin Azerbaycanlı şehit edildi. 1 milyona yakın Azerbaycanlı yerinden edildi, bölgede kalanlar da mülteci konumuna düştü.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

1994'TE ATEŞKES İLAN EDİLDİ ANCAK İHLALLER DURMADI

1994 yılına gelindiğinde Azerbaycan ile Ermenistan arasında Rusya’nın ara buluculuğunda kapsamlı bir ateşkes anlaşması imzalandı. Ateşkes ilan edilse de hiçbir zaman barış anlaşması imzalanmadı. Çatışmaların durması için askerden arındırılmış alan belirlendi ancak bu anlaşma birçok kez ihlal edildi.

6 Aralık 1994 günü, Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı kapsamında Dağlık Karabağ sorununun çözülmesi amacıyla Minsk grubu adında bir eşbaşkanlık oluşturuldu. Fransa, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri önderliğinde kurulan grubun üyeleri arasında Azerbaycan ve Ermenistan’ın yanı sıra Türkiye, Almanya, İtalya, Belarus, İsveç ve Finlandiya da bulunuyor.

Peki, Azerbaycan hem yüzölçümü hem nüfusu hem de askeri gücü bakımından Ermenistan'dan üç kat daha büyük ve daha güçlü olmasına rağmen Ermenistan nasıl oldu da Azerbaycan'a ait toprakların yüzde 20'sini işgal edebildi? CNN TÜRK'e konuşan AK Parti Milletvekili Doç. Dr. Halil Özşavlı, "Rusya'nın taraf değiştirmesi söz konusu. Aralık 1991'e kadar 'Karabağ Azerbaycanındır.' diyen SSCB, bir yıl sonra tanklar eşliğinde Ermenilere yardım ediyor, Hocalı soykırımına iştirak ediyor. SSCB, Azerbaycan topraklarının işgal edilmesinde bilfiil Ermenistan'a yardım ediyor" dedi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

"RUSYA TARAF DEĞİŞTİRİP ASKERİ DESTEK VERDİ"

Peki, Rusya neden taraf değiştirdi? Doç. Dr. Özşavlı, "Türkiye yanlısı olan Ebulfez Elçibey devlet başkanı olunca taraf değiştirerek Ermenilere yardım etmeye başladı. Rusya'nın taraf değiştirmesi, o dönem Azerbaycan'da ihtilal yaşanması gibi sıkıntılar ve dünyadan Ermenistan'a maddi ve ayni yardımlar yapılması nedeniyle, Azerbaycan topraklarının yüzde 20'si işgal ediliyor. Kuruluşları, devlet olmaları ve masumlara, sivillere uyguladıkları terör yöntemleri benzerlik gösteriyor" bilgilerini paylaştı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

2014'TE 20 YILIN EN KANLI ÇATIŞMALARI YAŞANDI

2014'ün Ağustos ayında, 20 yılın en kanlı çatışmaları yaşandı. Dağlık Karabağ sınırında iki gün süren çatışmalarda 13 Azerbaycan askeri Şehit oldu. Ermenistan Savunma Bakanlığı da 20 askerinin öldüğünü açıkladı. Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı ve Minsk grubu, artan çatışmalar üzerine Azerbaycan ve Ermenistan arasında kalıcı çözüm için müzakerelerin yeniden başlatılması çağrısı yaptı.

2016'DA ERMENİSTAN YENİDEN AZERBAYCAN'A SALDIRDI

Tüm çağrılara rağmen Ermenistan, Azerbaycan'ı ve sivillleri hedef almaktan vazgeçmedi. 2016 yılının 1 Nisan’ı 2 Nisan’a bağlayan gece ve 27-28 Nisan günlerinde Ermenistan Silahlı Kuvvetleri, Azerbaycan birliklerine ve sivil halka saldırdı. Saldırı sonunda Ermeni birlikleri önce geri püskürtüldü. Daha sonra da Azerbaycan birlikleri 25 yıl aradan sonra ilk kez toprak kazanımı elde etti.

2018 yılında Ermenistan'da gerçekleşen 'Kadife Devrim' sonrası Nikol Paşinyan'ın Başbakan olması ve Dağlık Karabağ sorununu barışçıl yollarla çözme eğiliminde olduklarını belirtmesi, ilk etapta umut verici olsa da Ermenistan’ın saldırgan tavrında bir değişiklik olmadı.

TARAFLAR İLK KEZ MÜNİH'TE KARŞI KARŞIYA GELDİ

Tarihte ilk kez Azerbaycan lideri ile Ermenistan Başbakanı kamuoyu önünde açık tartışma gerçekleştirdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, 16 Şubat 2020'de 56. Münih Güvenlik konferansı kapsamında düzenlenen panelde karşı karşıya geldi. Panelin üzerinden henüz 4 ay geçmişken Ermenistan ordusu 12 Temmuz günü sınırın Tovuz bölgesinde Azerbaycan mevzilerine top atışları dahil saldırı girişiminde bulundu. Azerbaycan ordusunun karşılık vermesi üzerine kayıp vererek geri çekildi.

TEMMUZ SALDIRISINDA 13 AZERBAYCAN ASKERİ ŞEHİT OLDU

Ermenistan ordusu 4 gün sonra 16 Temmuz’da yeniden Tovuz’a saldırdı. Azerbaycan tarafının karşılık vermesiyle çatışma yaşanan bölgede, 13 Azerbaycan askeri şehit oldu. Onlarca Ermenistan askeri de öldü.