Artık dünyanın her yerindeler. Özellikle hibrit savaşlarda, vekalet savaşlarında ön saftalar. Dünyada son yıllarda insan hakları ihlalleri ve katliamlarla birçok kez gündeme geldiler. Paralı askerler, savaş bölgelerinde ne yapıyor? Terör örgütleriyle, özellikle PKK ile ilişkileri ne düzeyde?

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sıcak bir Irak günü, başkent Bağdat'ta hava yaklaşık 40 derece. 2003'teki Amerikan müdahalesi sonrası Irak ordusu dağıtılmış durumda. Güç el değiştiriyor. Yeni bir ordu kurma çalışması var.

Yüzlerce Iraklı orduya yazılmak için sırada, gerginlik had safhada. Siyah güneş gözlüklü bir paralı asker, elindeki silahla kontrol noktalarında ön safta. Sıradakilere küfrediyor. Iraklılardan çıt yok. Bir gazetecinin anlattıkları böyle. Bu ifadeler, bir anlamda artık dünyada paralı asker döneminin yaşandığının kanıtı.

Paralı askerler artık tüm coğrafyalarda faaliyet gösteriyor. Özellikle hibrit savaşın, vekalet savaşlarının asli aktörü konumunda. Görünürde arkalarında resmen bir devlet yok ama, genelde bir devletin dolaylı kontrollündeler.

Aslında paralı askerlik kavramı antik çağlardan beri var. Antik Yunan'da, Roma İmparatorluğunda, hatta İstanbul'un fethi sırasındaki Bizans güçleri arasında paralı askerler vardı. İstanbul'da Osmanlı'ya karşı savaşan en önemli güçlerden biri Cenevizli paralı askerlerden oluşuyordu. Ancak Fransız İhtilali sonrası ulus devlet kavramıyla birlikte milli askerlik kavramı gelişti. Ta ki son döneme kadar. Özellikle 11 Eylül sonrası paralı askerlik kavramı yeniden ön plana çıktı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Şimdi, Private Military Company yani özel askeri şirket dönemi. Birçok uzmana göre, ülkelerin istihbarat örgütleriyle bağlantılılar. Kimi onları "Profesyonel katil" olarak nitelendirse de, aslında devletler onları uluslararası hukuktan kaçmak için kullanıyor.

ABD, Soğuk Savaş’tan sonra hem kendi askerini kullandı. Hem de modern paralı asker şirketlerini devreye soktu. 2010'lu yılların başında 150'nin üzerinde uluslararası paralı asker şirketi dünyada faaliyet gösteriyordu. Irak'ta ABD'ye çalışan 100 bin paralı asker vardı. Bu dönemde dikkat çeken en önemli organizasyon DynCorp oldu ama, en çok tartışılan grup Black Water yani Karasu idi. Amerikan Merkezi İstihbarat Örgütü CİA ile bağlantısı hep tartışıldı. Black Water, birçok savaş suçuyla gündeme geldi.

Black Water askerleri, önce Afganistan sonra Irak'ta görüldü. 2004'te BlackWater ABD güçlerinin Felluce operasyonunda aktif şekilde yer aldı. Özellikle Irak'ta 14 sivilin açılan ateşle öldürüldüğü olay sonrası gündeme geldi. 16 Eylül 2007 tarihinde, Bağdat Nissur Meydanı'nda Iraklı siviller Black Water askerleri tarafından katledildi. Saldırı Irak kamuoyunda, büyük infiale yol açtı. Irak, Black Water'ı ülkeden çıkardı. Ama şirket başka isimle bölgede faaliyetlerine devam etti. 14 sivilin öldüğü saldırı için Black Water üyelerine savaş sonrası yargılama sürecinde de ciddi bir ceza verilmedi. Zaten yargılamalar saldırının yaşandığı Irak'ta değil ABD'deydi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Son olarak Prens Muhammed Bin Selman kontrolünde olan Suudi Arabistan'da diğer prenslere işkence yapıldığı yönündeki haberlerde BlackWater'in adı geçti. Şimdi ise, BlackWater gibi Amerikan merkezli paralı askerler, Ortadoğu'dan Afrika'ya Güney Amerika'dan Asya'ya birçok bölgede yerel güçlere karşı savaşıyor.

Amerikan yönetimi için asıl önemli olan saldırı gücü ve yargılama süreciydi. Washington yönetimin askeri baskı altında tutttuğu yerlerde paralı asker ölümleri gerçekleşse bile Amerikan kaybı olarak görülmedi. Savaş suçları için doğru düzgün bir yargılama süreci işlemedi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Soğuk savaş sonrası yıkılan SSCB'nin ardından kurulan Rusya da, kendini toparlar toparlamaz paralı askerlerini sahaya sürmüş durumda. Onların ön plana çıkan paralı askeri şirketi ise Wagner. Önce Suriye'deki operasyon ve katliamlarda adı duyulan Wagner, sonra Ukrayna ve şu sıralarda ise Libya'da da kendini gösterdi. Wagner'in de Rus İstihbaratı ile yakın ilişkileri gündemde. Wagner'in sadece Libya'da 2 binin üzerinde paralı askeri olduğu bilgisi medyaya yansıdı.

Amerikan yönetiminin yaptığı gibi Rusya da, Wagner'in aktif olarak yer aldığı bölgelerde "Bizim askerimiz yok" diyor. Olası savaş suçlarını görmezden geliyor ve ölümler de Rus askeri kaybı olarak sayılmıyor.

Sadece büyük güçlerin değil. Diğer devletlerin de paralı askeri kartı hazır durumda. Örneğin Libya'daki Rus Wagner grubunun ücretlerinin Birleşik Arap Emirlikleri tarafından karşılandığı basında yer aldı.

Fransız lejyonları da Sahra Altı Afrikasında etkin durumda. Çinli paralı asker gruplarının da deniz ötesi operasyonlarda kullanıldığı bir gerçek.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Peki askerler, savaş sahasında en çok hangi konularda etkin olarak kullanılıyorlar?

Liste burada da uzun. Mayın, patlayıcı temizleme ve dökme, istihbarat, suikast, koruma, ayaklanma çıkarma, provokasyon, siber faaliyetler, örtülü operasyonlar, gayri nizami harp.

Cephe savaşına uygun standartta hareket eden resmi ordulara göre, paralı askerler çok daha kullanışlı. Ayrıca, bölgedeki terör gruplarıyla da işbirliği içinde oldukları gündeme gelmiş durumda.

Bu gruplardan biri de, Suriye'de faaliyet gösteren terör örgütü PKK'nın uzantısı PYD.

Uzmanlar, terör örgütlerine lojistik, eğitim, istihbarat ve en önemlisi gayri nizami harp konusunda paralı askerlerin destek verdiğini söylüyor.

Aslında uluslararası sistem ve hukuk düzeni, devletlerin resmi ordularla savaşmasından yana. Terör örgütleri ise maşa olarak kullanılıyor. Paralı askerler ise, savaş ve çatışma hukuku açısından devletlere bir kaçış yolu veriyor.

NeoMediEval yani çok kutuplu dünya düzeni savaşının ortaya çıktığı bu mücadele döneminde paralı askerler, hedef ülkeyi veya bölgeyi fetih değil, içini kemirmek, bozmak, sistemi zehirlemek, suçlamak, baskılamak, istismar etmek.

Toplumsal algıda çarpıklıkların, çirkinliklerin, çatışmanın kabul edilebilir marjını geliştirmek. Anarşizmi yaymak ve kaotik ortamı yönetmek için kullanılıyorlar..

Paralı asker piyasası şimdi artık milyarlarca dolarlık bir pazar. Sadece en önemli olarak görülen 10 paralı asker şirketinde personel sayısı 1 milyon civarında. Paralı askerlerin sahadaki etkisi de çok kritik. Üniformaları yok, kural tanımıyor, kullanıldıkları yerlerde daha çok gaddarlıklarıyla biliniyorlar.

Gayri nizami savaşta, çoğunlukla uluslararası güçlerin istihbaratlarının sahadaki ayağı konumundalar. Silah kuşandıkları coğrafyalarda yerel işbirlikçileriyle birlikte gerçekleştirdikleri eylemlerle, bölgesel sorunların çözümüne en büyük engellerden biri olarak göze çarpıyorlar.