Utku Başar, Biliyor musunuz? programında yaz lastiği seçerken dikkat edilmesi gereken püf noktalarını anlattı. Neden yazın yaz lastiği kullanmalısınız biliyor musunuz?

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Ticari araçlarda kış lastiği kullanma zorunluluğu getiren yönetmelik 1 Nisan itibarı ile işlevsiz kaldı. Yani kalkmadı, kış gelirken tekrar kış lastiklerinizi takmalısınız ama artık yaz lastiklerine geçiş yapabilirsiniz. Yok ben kış lastiğimle yola devam edeceğim derseniz ayrı. Ama bu biraz riskli. Malum kış lastiğinin adı üstünde, kışın kullanılması gerekli.

Uzmanlar nasıl kışın kış lastiği kullanmamız gerekiyor diyorsa yaz için de aynı şeyi söylüyor. Zira lastikler kendinizin ve sevdiklerinizin güvenliğiyle ilgili aracınızın en önemli parçalarından. Şöyle açıklayalım. Aracınızın yol ile temasını sağlayan tek bağlantı noktası lastiğinizin yola bastığı alan. O da aşağı yukarı eliniz kadar. Bu alanı doğru kullanmazsak kendimizinkiyle birlikte araçtaki yolcuların hayatını, trafikteki başka araçları ve onların taşıdığı hayatları da tehlikeye atmış oluyoruz. Yani lastikler trafikte herkes için adeta birer can simidi. Bu nedenle güvenli sürüş için doğru lastik seçmek çok önemli, bunun birkaç kriteri var.

Şöyle açıklayalım:

Uzmanlar bir araç için en doğru lastiğin, aracın üreticisinin belirlediği ve araca orjinal olarak taktığı ebattaki lastik olduğunu söylüyor. Çünkü üreticiler, araçlarını dizayn ederken hız, yol, yük, sürücü ve benzeri etkenlere göre en uygun ebat ve özellikteki lastiği, test ve onay sürecinden sonra saptıyorlar. Sürücülerin yapması gerekense; tavsiye edilen tip ve ebattaki lastiği seçmek. Diğer taraftan farklı hava, yol ve kullanım koşulları da lastik seçiminde çok önemli kriterler.

Uzmanlar örneğin kış koşullarında kış lastiği kullanılırken; +7 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda yani bahar ve yaz aylarında kesinlikle yaz lastiği kullanmalısınız diyor. Neden mi? Aslında temel cevap çok basit. Kış koşullarında sizlere daha iyi hizmet etmesi için üretilen kış lastikleri yaz koşullarında da kullanmaya devam ederseniz, kış lastiğinin sağladığı tüm avantajlar yazın sizin aleyhinize dönüyor. Mesela, trafikte ani durumlarda hayat kurtaracak yegane şey fren mesafesi. Kış lastiklerinin ham maddesi, farklı sırt karışımı nedeniyle fren mesafesinin daha uzun olmasına neden oluyor, bu da olası tehlikelere yol açabilir. Özellikle sıcak havalarda ABS ile frenlemede yaz ve kış lastiklerini karşılaştırmasına göre yaz lastikleri kış lastiklerine göre yüzde 40'a varan daha kısa mesafede durabiliyor. Yaz lastikleri üzerinde bloklar daha kısa ve kalın, üzerlerinde uzunlamasına kanallar bulunuyor. Yapımlarında ortalama yaz sıcaklığında en iyi tutunmayı sergileyecek kauçuk bileşeni kullanılıyor.

Yaz lastiklerinin güvenlik ve performans sağlayabilmesi için diş derinliğinin 3 mm altına düşmemesi gerekiyor. Derinliğin azalmasıyla orantılı olarak özellikle ıslak zeminde, lastik performansında azalma olabiliyor. Bu ıslak zeminde karşılaşılan en büyük tehlikelerden birine, kızaklamaya neden olabilir. Zira aşınma lastiğin su birikintisi içinde yüzmesine ve tutunma kaybına neden oluyor. Bu durumda lastiğin yer ile teması kesildiğinden frene basmanın olumlu bir etkisinden bahsetmek mümkün değil. Uzmanlar güvenli sürüş için böyle durumlarda yapılacak en doğru hareketin, ayağın gaz pedalından çekilerek, motor devir hızının aniden yükselmesine engel olup direksiyonu mümkün olduğunca sabit tutup, yolla temasa geçildiğinde aracın doğru yöne gitmesine çalışmak olduğunu söylüyor. Yine dönüş esnasında frene basmak, lastikler üzerindeki baskıyı iki katına çıkardığından frenleme kuvvetine zıt bir kuvvet yaratıyor. Bu kuvvet de aracın sürüş kararlığını ve yol tutuşunu zora sokuyor. Frenlemeyi daha önce yaparak zamanında yavaşlamak ve en önemlisi lastikler düz konumdayken fren yapmak sürüş güvenliği açısından oldukça önemli.

Doğru lastik kullanımı yakıt tüketiminde de büyük rol oynuyor. Yaz lastiklerinin dönme direnci kış lastiklerine oranla daha düşük. Böylelikle yazın, yaz lastikleri daha az yakıt harcar ve daha az aşınıyor. Havalar ısındığında yaz lastiğine geçmek binek otomobillerde yüzde 20, ağır vasıtalarda ise yüzde 35 oranında yakıt tüketimini etkili.

Aslında her tipteki lastiğim aşınması farklı. Lastiğiniz aşınsa da bunun da dengeli olması gerekiyor. Km periyodu, motor gücü, çekiş aksı gibi araç modellerine göre değişen özellikler sebebiyle lastik rotasyona ihtiyaç duyuyor. Bu nedenle basınç, aşınma, rotasyon, darbe ve çivi batması gibi unsunlar sebebiyle mevsiminde lastik kullansanız da kontrollerinizi ve bakımlarınızı sürekli yaptırmalısınız.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Peki ya lastik değişiminde, kontrol ve bakımında hangi noktalara dikkat etmeliyiz? Lastiklerin diş derinliği çok önemli. Örneğin yaz lastiklerine geçerken diş derinliğinin yasal diş derinliği olan, 1.6 mm'den daha düşük olmaması gerekir. 1.6 mm'den daha az diş derinliği olan lastikler yol tutuşu, fren mesafesi, yakıt tüketimi gibi konularda olumsuzluk yaratıyor. Ötesinde yasal olarak da kullanılmaları mümkün değil.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Lastikleriniz doğru janta monte edilmeli. Bunun için araç üreticilerince belirlenen ve teknik olarak uygun jantar kullanılmalı. Lastiklerin hava basıncı da en az doğru lastik seçimi kadar önemli. Uygun hava değerlerinde şişirilip şişirilmediğini kontrol ederek, lastiğinize, aracınızın kitabında önerilen doğru ve uygun  havayı basmalı, bastırmalısınız. Lastiklerinizin balans ayarlarını da yaptırmalısınız. Lastiklerinizi aracınıza monte ettirirken, hep karşılıklı gelen bijonları sıkarak tam ve sağlıklı bir şekilde aracınıza monte ettirmelisiniz. Lastiğinizin havalarını mümkün olduğunca sık ve lastikler soğuk iken ölçmeli.
Havalarda azalma var ise tamamlatmalısınız. Uzmanlar doğru lastiğin doğru hava ile daha verimli çalıştığını ve daha az yakıt tüketimine yardımcı olduğunu söylüyor.

Bir noktaya dikkat. Uzmanlar uyarıyor. Yüksek hava lastiğiklerin sırtının ortasında, düşük hava ise lastiğin sırtının omuza doğru kenarlarında anormal aşınmalara yol açıyor. Yani anlayacağınız, güvenli sürüş için mevsimine göre doğru lastik seçmek ve bu lastikleri sürekli kontrol etmek gerekiyor.