Bir saldırı anında ne yapmak lazım?

KAYNAKMetin Güneş / Londra / CNN TÜRK

Ankara'da 102 ölü 508 yaralı, Paris'te 129 ölü ve 400'ün üzerinde yaralıya neden olacak büyüklükte saldırılara ender rastlanıyor. Yetkililer bu tür durumlarda neler yapılması gerektiğiyle ilgili hazırlıklar yapıyorlar Peki ya sıradan kişiler? İngiltere'de konunun uzmanları sıradan insanlar için tavsiyelerde bulundu.

Haberin Devamı

Hazırlıklı olun

Sağ kalma psikoloğu ve askeri sağ kalma eğitmeni Jonh Leach, Paris saldırılarından sağ kurtulanların çoğunun silah seslerini havai fişek gösterisi sanmalarına dikkat çekti. Leach şunları söyledi: "Biz o anda etrafımızda aslında neler olduğuna değil de kafamızdaki modele göre tepki veriyoruz. Bu da bizi savunmasız hale getiriyor. Neler olup bittiğini anlayana dek geçen zaman ölümcül olabilir. Ama eğer kötü durum senaryolarını önceden düşünürseniz, daha hızlı hareket edersiniz. Kendinize sormanız gereken soru, '''Bir şey olması halinde ne yapacağım'' sorusudur.

Bir restoranda ya da sinemada otururken acil durum çıkışlarına dikket etmezsiniz. Ama bunları bilmek hayat kurtarabilir. Bataclan konser salonundaki saldırıda bir güvenlik görevlisi insanları sahnenin solundaki acil çıkış kapısından çıkararak güvenliklerini sağladı."

Haberin Devamı

Müslüman gençten ''sarıl bana'' eylemi

Hızlı reaksiyon

Büyük bir çoğunluk bir saldırı sırasında şaşkınlık yaşar. Leach, dünyanın dört bir yanındaki bu tür saldırılarda insanların verdikleri tepkileri inceledi ve sadece yüzde 15'in hayatta kalmak için gerekli olan şeyleri yaptığını belirlerdi. Yüzde 75 olan biten nedeniyle öyle büyük bir şaşkınlık yaşıyor ve donup kalıyor. Geri kalan yüzde 10 ise hem kendi hayatta kalma şanslarını hem de başkaalarına engel olarak onların hayatta kalma şanslarını önleyecek bir şekilde davranıyor.

Kararlı bir şekilde hareket etmek hayatta kalma şansının arttırıyor. Ancak, insanın doğasında önce başkalarının hareket geçmesini beklemek olduğuna dikkat çekiliyor.

Paris saldırısında eşini kaybeden adamdan katillere açık mektup
Kendinizi küçük bir hedef haline getirin

Eski bir İngiliz askeri ve şimdi bir güvenlik firması CEO'su olan Ian Reed, "Bulunduğunuz yerden olan biteni göremiyorsanız, kurşunlara da hedef olmazsınız" diyor. Yapılması gereken ilk şey aradan çekilmek ve kendinizi mümkün olduğunca küçük bir hedef haline getirmek. Bu da yere yatmak, ya da daha iyisi korunaklı bir şeyin arkasına saklanmakla olur" diyor.

En iyi seçenek ise beton duvar gibi sert korunaklar. Reed, "Hollywood filmlerinde arabalar kurşun geçirmez gibi gösteriliyor ama bu her zaman geçerli olmaz" diyor.

Haberin Devamı

Paris'te hayatta kalanların çoğu iç güdüsel olarak bunu yaptı. Masaları yere yatırarak kalkan gibi kullandı, ya da konser salonunda ses kolonlarının arkasına saklandılar. Ancak Bataclan'ın ana salonunda arkasına saklanacak bir şey olmaması ölü sayısının artmasına neden oldu.

Karşı koymak

Silahlı bir kişinin üzerine gitmek bazen işe yarıyor. Ağustos ayında Fransa'da bir trende silahlı saldırı gerçekleşmişti ve yolcular saldırganın üzerine atlayarak onu etkisiz hale getirmişlerdi. Ancak saldırganı etkisiz hale getiren dört yolcudan biri pilot diğer de Ulusal Muhafız'dı. Ve yolcular, saldırganın silahının tutukluk yapması üzerine müdahele etmişlerdi.

Reed, eğer eğitiminiz yoksa bir saldrıgana meydan okumanın iyi fikir olmadığını söylüyor. "Şunu hatırlamakta yarar var. Saldırganların çoğu ekip halinde çalışır. Bazıları da kurşun geçirmez yelek giyer ya da üzerlerinde patlayıcı taşır."

Haberin Devamı

Kaçtıktan sonra

Tehlikeli ortamdan kaçtıktan sonra uyanık olmaya devam etmek gerekiyor. Reed, "Mümkün olduğunca uzağa gidin, münkün olduğunca sert bir korunak arkasına saklanın ve en yakındaki güvenlik görevlisinden yardım isteyin" diyor.

Olay yeri yakınlarda büyük gruplarla toplu taşıma araçlarına binerek uzaklaşmaya çalışmanın ise tehlikeli olabileceğine dikkat çekiliyor.

Reed, "Daima ikinci bir bombanın olabileceği ihtimalini göz önünde bulundurun" diyor.

Birbirinize yardım edin

Büyük bir saldırının ortasında kalma olasılığı az. Sosyal psikolog ve kalabalık davranışları uzmanı Chris Cocking, böyle bir şey olması halinde diğer kişilerle ortak hareket etmenin hayatta kalma şansınızı arttıracağını söylüyor.

Cocking, 2005 yılında Londra'daki terrör saldırılarından sonra kendilerini saldırıların ortasında bulan onlarca kişiyle görüştü ve bir yeri boşaltmanın en hızlı ve kolay yolunun insanların birlikte hareket etmesi sayesinde olabileceği sonucuna vardı.

Bu sayede insanların yangın çıkışlarında sıkışıp kalması önlenebiliyor. Cocking, en zor şartlarda bile insanların birbirlerine yardım etmeye çalıştıklarını söylüyor.