Bir sosyal medya fenomeni olarak Cübbeli Ahmet Hoca
Ahmet Mahmut Ünlü... Ya da kamuoyunun tanıyacağı ismiyle Cübbeli Ahmet Hoca. Son olarak Youtube'a yüklediği bir videonun yeterince izlenmemiş olmasına gösterdiği "Allah sizi ihya etsin, yahu bu 100 bin olacak iş mi?" tepkisiyle gündeme geldi. İşte bir tarikat liderinden bir sosyal medya fenomenine "Cübbeli Ahmet Hoca"...
Ahmet Mahmut Ünlü aslında Nakşibendi tarikatının İsmailağa Cemaati olarak bilinen kolunun önemli isimlerinden biri. Yani bir tarikat lideri. Ancak kendisiyle ilgili hazırlanan Vikipedia sayfasında, "vaiz ve hafız" olarak nitelendiriliyor.
"Cübbeli Ahmet Hoca" Türkiye'de hep tanınan ve ün sahibi isimlerden biri oldu. Nakşiliğin İsmailağa kolunun postnişini yani şehi Mahmut Ustaosmanoğlu tarafından bizzat yetiştirilen ve cemaat içinde çocuk yaşından itibaren yıldızı parlayan Cübbeli, tarikatın halifelerinden biri.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Tarikatların bir tür yer altı yaşamı sürdüğü dönemde, vaaz kasetleri bu çevrelerde elden ele dolaşan Cübbeli Ahmet Hoca'nın ünü, internet teknolojisinin hızlı gelişimi sayesinde bu ününü, İslami çevrelerin dışına ve ötesine de taşımayı başaran bir isim oldu.
Tabii ki konuşmaları, açıklamaları çağdaş bir yaşamı sürdürenlere saldırı ve hakaretlerle doluydu, ayrıca da bilim ve rasyonel düşünce açısından kabul edilemez nitelikteydi.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
İnsanlığın eriştiği eşitlik, adalet, özgürlük gibi ilkeleri ölçüt alarak ya da BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gibi hukuksal metinler haline dönüşmüş bu ilkeler açısından söylemi bir sınamaya tabii tutulacak olsa, "Cübbeli"nin bunu aşamayacağı aşikar. Çünkü, kadını erkekten aşağı bir konumda görüyor, vazettiği görüşler, başka inanç, hatta mezhep mensuplarına dönük nefret dolu bir söylemi barındırıyor. Her ne kadar bunları zaman zaman yumuşatmaya çalışsa da...
Ancak "Cübbeli Ahmet Hoca", seküler kitleler için, zamanla kendini bir zıt evrenin kötü kahramanından çok, "alaya alınan", hatta bazen "komik" bile bulunan bir figüre dönüştürmeyi başardı.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Sosyal mecraların gündemin yönünü daha çok tayin ettiği günümüzde ise onunla eğlenenlerin sayısı, kızanlardan fazla. Hatta bir tür "sempati" duyulduğunu bile söylemek aşırı iddialı olmaz. Şimdilerde Twitter'ın, Youtube'un en popüler isimlerinden biri.
"Cübbeli Ahmet Hoca" da kendine yönelik ilginin niteliğinin farkında görülüyor. Bu ilgiyi duyguyu yönetmeyi de iyi beceriyor.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Bu her zaman böyle değildi tabii ki. Geçmişte modern yaşamı reddeden ve dinsel ahlaka dayalı bir yargılamaya tabi tutan öğreti ve söylemleriyle, sekülerlerin yaşam tarzına "şeytani" diye saldırdığı her girişimi öfkeye yol açıyordu. Tabii, "Cübbeli Ahmet Hoca", bizzat kendi yaşamındaki çelişkiler ortaya serilerek de yanıtını alıyordu.
Çünkü varlıklı bir ailenin çocuğuydu, yaşamı da lüks ve sefahat içinde geçiyordu. Üstelik yerden yere vurmayı hiç bırakmadığı modern dünyanın nimetlerinden faydalanmakta da hiç geri kalmıyordu. Lüks villaları, Malta'da jet-ski'li deniz tatili bir dönem manşetleri süsledi.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Bu haberlere dair ilk tepki, cemaatinin mensuplarından geldi. Örneğin Beykoz'daki adeta saray yavrusu villasını görüntüleyen gazeteciyi lince kalkıştılar. Ancak sonra tepkiler büyüyünce lüks yaşamını sahiplendi, doğruladı ve varlıklı bir babanın çocuğu olduğunu söyledi. Katıldığı TV programlarında çok uzun yılladır Mercedes'e bindiğini anlattı.
Bir yandan mensubu olduğu tarikatın içindeki iktidar çekişmesinin kanlı bir biçime büründüğü olaylarda da adı anıldı. Tarikattaki veliaht kavgaları camilerde işlenen cinayetlere kadar vardı.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
"Cübbeli Ahmet Hoca"nın mensubu olduğu dini ekolün, belirleyici niteliğinin yeniliklere karşı olduğu dile getiriliyor. Paradoks da tam burada başlıyor. Belki "yeniliklere karşılıktan" kastedilen, teolojik konulardır.
"Cübbeli Ahmet Hoca" da her cemaat gibi "tebliğ" denilen ve görüşlerini yaymaya, taraftarlarını çoğaltmaya dönük bir çaba içinde oldu. Bunun aracı da 80'lerde kasetler, 90'larda video kasetler, 2000'lerde de internet oldu.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Medya alanında en başarılı cemaat olarak görülen ve gazete, TV'lere sahip olan Gülenciler, şimdilerde terör örgütü iddiasıyla mahkemelerde yargılanıyor. Bu kurumlarına da el konuldu. Fethullah Gülen ise bir "terör örgütü elebaşısı". Gülenciler'in büründükleri "modern" görünümün tam tersi bir görüntü oluşturan "Cübbeli Ahmet Hoca" ise, kendini bir sosyal medya fenomeni haline getirmeyi başarmış bir isim.
Video paylaşım sitesi Youtube açıldığından itibaren bunu da etkili bir şekilde kullananlardan biri oldu. Vaaz videolarını, diğer cemaatlerle polemiklerini hep Youtube'a yüklediği videolar üzerinden sürdürdü. Cemaatine vaazlarını Youtube üzerinden verdi; cemaatin kadınlarının cinsel yaşam konusundaki sorularına verdiği yanıtlardan tutun da yeme içme kültürüne varıncaya kadar öğütlerini bu kanaldan verdi. Sonra burada birden cemaati dışındakilerce de keşfedildi.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Videoları paylaşılmaya, izlenmeye başladı. Ardından da "Cübbeli Ahmet Hoca" TV ekranlarında boy gösterdi ve pek çok programcı için de "garantili reyting" vadettiğini kanıtladı. Başında bir sarık ya da külah, bıyıksız uzun sakalları, üzerinde bir cübbe, elinde asası ile ekranda boy gösteren bu adamın, rasyonalite açısından akıl dışı sayılacak söylemlere rağmen kıvrak zekası ve keskin diline rağmen "esprili" tavırları, özellikle de gençlerce eğlenceli bulundu.
Çünkü sosyal medyada bugünlerde tersine dönme eğilimi gösterse de satirik bir kültür hakim. Bu kültürün taşıyıcısı olan ağırlıklı gençlik kitlesi ise, temsiliyetleri tersine çevirme, bir eğlence unsuru katma, mizahileştirme konusunda oldukça becerikli.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
İşte "Cübbeli Ahmet Hoca" da sosyal medyanın bu dalgası içinde bir "kötü kahramandan", eğlence unsuru bir temsile dönüştü. Fakat belli ki o da bu durumdan çok rahatsız değil. Fantastik edebiyattan, mitlerden teşekkül bir kültürü hatmeşmiş bu gençlerin kendisini dönüştürdüğü şeyin, sağladığı ünden yararlanmasını biliyor.
Bunu bir tür sosyal sermayeye dönüştüren "Cübbeli Ahmet Hoca", o dile kolaylıkla uyum sağlıyor. Sanki kendisinden beklenen ve istenilen malzemeyi sağlıyor ve takipçi sayısına takipçi katmak istiyor. Futboldan sekse, paradan ibadete, yılbaşı eğlencesinden satranca, devlet, yargı işlerine günlük yaşamın her ayrıntısında aykırı bir laf ediyor ve kendini sosyal medya trendleri arasına sokmayı beceriyor.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Beklenen ilgiyi görüp de "trend topikler" arasına giremediğinde de yine sosyal medya lisanına uygun bir tepkiyle bunu dile getiriyor. Bu karşılıklı etkileşimin belki de "tebliğini" kolaylaştırdığını düşünüyordur. İşte "Cübbeli Ahmet Hoca" da giderek çoğu sosyal medya fenomeni gibi, "kaç tık almış", "takipçim ne kadar artmış" sorularıyla dertlenmeye başladı.
Medyaya da yansıyan en son sohbetlerinden birindeki YouTube kanalını takip etmeyenlere sitemi bundan kaynaklanıyor olsa gerek. Ne diyordu "Cübbeli Ahmet Hoca": "Millete ayet hadis okuyoruz, tebliğ yapıyoruz, para mı topluyoruz ya? Allah için üye olun diyoruz, YouTube diyoruz, daha 100 bin olmuşuz. Demesinler mi, gecenin 2'sinde yemek programı var, 700 bin üyesi var. Allah sizi ihya etsin. Yahu bu 100 bin olacak iş mi?"