Canlı Yayın
Ersoy Soyer
Herkes bir şeylerin sanırım ters gittiğini düşünüyor. Twitter satın alındıktan sonra da henüz sular durulmuş değil. Geçen haftalarda Elon Musk elinde lavabo ile şirkete giriş yaptığında, toptan bir temizlik yapacağını farklı bir dille ifade etti. Fakat bu ifade ediş tarzı ne yazık ki çok sürmedi. Yanlış kişileri de işten çıkardığını anlayan Musk kendini yine zor durumda bıraktı. Durumu fark edip bazı önemli kişileri yeniden geri dönmeleri için ikna etmeye çalışıyor. Bir yandan da şirketin neredeyse yarısını işten çıkarmayı planlıyor. Her ne kadar Musk bu konuda cesurca kendini öne atıyor görünse de çoğu şirket sessiz sedasız binlerce çalışanıyla yollarını çoktan ayırdı. Hatta 2023‘te beklenen durgunluk dönemi için yeniden işten çıkarma dalgasını sürdüreceklerini söylüyorlar. Teknoloji çalışanları ise diğer sektördekiler gibi ekonomik sebeplerle kırılgan bir çizgide işlerine bağlılar diyebiliriz. Şirketler ise büyümelerini sürdürebilmek için doğru yetenekleri ellerinde tutmaya ve yeni yetenekleri ise keşfetmeye odaklılar. Bu denklemden daha iyi bir sonuç bekleyecekken her şey tam tersi yönde ilerliyor.
Bu duruma son zamanlardaki en şok edici örnek sanırım Apple baş tasarımcısı Jony Ive’in işten ayrılması diyebiliriz. Otuz yıldır en inovatif ürünlerde imzası bulunan Jony, Tim Cook ile işlerin istenilen şekilde gitmediğini görünce mi rotasını değiştirdi bunu henüz bilemiyoruz. Steve Jobs ile muhteşem bir uyumla Apple’ı bugünkü konumuna getiren süreçlerde ana aktörlerden birinin kaleyi terk etmesi eminim birçok kişi için beklenmedik bir haber olmuştur. Apple için işlerin bir süredir iyi gitmediği aşikâr. Facebook veya yeni şirket çatısı adıyla Meta’da da işler pek yolunda gitmiyor. 11.000 çalışan ile yollar çok yakında ayrılacak. Muhtemelen bu durumun sebebi Meta’da şirketin büyük bir değer kaybı yaşamasıyla yatırımcılarından baskı görmesi. Microsoft geçen ay 1000 çalışanı ile yollarını ayırdı.
13 sayısının uğursuzluğuna inanır mısınız bilmem ama Meta gibi Lyft’de çalışanlarının % 13’ü ile yollarını ayıracağını açıkladı. 32.000 çalışana sahip olan Getir kıl payı bu oranı değiştirip %14 ile 4480 çalışanını 2022 Mayıs ayında çıkaracağını açıklamıştı. Şirket yöneticilerin ortak söylemi “Bu zor kararı almak kolay olmadı.” cümlesini içerse de çok hızlı ve ani kararları yeri geldiğinde kolayca alabildiklerini görebiliyoruz. Tabii ki buradaki en büyük endişe ekonomideki belirsizlik. Bunun yanına artan rekabeti ve her gün yeni çıkan alternatif şirketleri de düşünürsek hızlı ve kontrolsüz büyüme haliyle, hızlı ve ani u dönüşlerini de beraberinde getiriyor. Pandemi döneminde agresif büyüme planları yapan her şirket bugün bu plansız büyümenin bedelini ödüyor gibi görünüyor.
Her krizin aynı zamanda fırsatlar barındırdığı gerçeğini de unutmamak gerekiyor. Eminim bundan altı ay sonra birçok yeni teknoloji şirketinin doğuşuna tanık olacak, mevzilerini bırakan büyük şirketlerin boşluğunu hemen diğer şirketler alacaklardır. İşlerinden çıkartılan bu kişilerin bir kısmı kendi fikirlerini hayata geçirmek isteyeceklerdir. Piyasadan çekilen veya operasyonlarını durduran şirketlerin çalışanları da muhtemelen bu şirketlere transfer olacaklardır.
Konuyu hazır sizlerin de dikkatini yeterince çekmişken başka bir noktaya bağlamak isterim. Haliyle uzun yıllardır kadın istihdamı ve kadının teknoloji ile bağının arttırılmasını her platformda konuşuyor ve paylaşıyoruz. Hatta çeşitli STK’larla beraber verdiğimiz eğitimlerde de teknoloji şirketlerinde kadın çalışan sayılarının arttırılmasını talep ediyoruz. Bununla da yetinmiyor teknoloji şirketlerinin yönetim kadrolarında daha fazla kadına yer verilmesini öneriyoruz. Umuyorum bu farkındalığı şirketler nezdinde oluşturmaya çalışırken, bir yandan da genç kızlarımızın daha çok bu alanlarda söz sahibi olmalarının önünü açabilir ve bu duruma vesile oluruz. Bu işten çıkarma dalgası sonucunda teknoloji sektöründeki kadın çalışan sayısının oranı nasıl değişecek bilemiyoruz ama umuyorum biraz daha dengeli bir orana doğru gidebiliriz.
Herkes bir şeylerin sanırım ters gittiğini düşünüyor. Twitter satın alındıktan sonra da henüz sular durulmuş değil. Geçen haftalarda Elon Musk elinde lavabo ile şirkete giriş yaptığında, toptan bir temizlik yapacağını farklı bir dille ifade etti. Fakat bu ifade ediş tarzı ne yazık ki çok sürmedi. Yanlış kişileri de işten çıkardığını anlayan Musk kendini yine zor durumda bıraktı. Durumu fark edip bazı önemli kişileri yeniden geri dönmeleri için ikna etmeye çalışıyor. Bir yandan da şirketin neredeyse yarısını işten çıkarmayı planlıyor. Her ne kadar Musk bu konuda cesurca kendini öne atıyor görünse de çoğu şirket sessiz sedasız binlerce çalışanıyla yollarını çoktan ayırdı. Hatta 2023‘te beklenen durgunluk dönemi için yeniden işten çıkarma dalgasını sürdüreceklerini söylüyorlar. Teknoloji çalışanları ise diğer sektördekiler gibi ekonomik sebeplerle kırılgan bir çizgide işlerine bağlılar diyebiliriz. Şirketler ise büyümelerini sürdürebilmek için doğru yetenekleri ellerinde tutmaya ve yeni yetenekleri ise keşfetmeye odaklılar. Bu denklemden daha iyi bir sonuç bekleyecekken her şey tam tersi yönde ilerliyor.
Bu duruma son zamanlardaki en şok edici örnek sanırım Apple baş tasarımcısı Jony Ive’in işten ayrılması diyebiliriz. Otuz yıldır en inovatif ürünlerde imzası bulunan Jony, Tim Cook ile işlerin istenilen şekilde gitmediğini görünce mi rotasını değiştirdi bunu henüz bilemiyoruz. Steve Jobs ile muhteşem bir uyumla Apple’ı bugünkü konumuna getiren süreçlerde ana aktörlerden birinin kaleyi terk etmesi eminim birçok kişi için beklenmedik bir haber olmuştur. Apple için işlerin bir süredir iyi gitmediği aşikâr. Facebook veya yeni şirket çatısı adıyla Meta’da da işler pek yolunda gitmiyor. 11.000 çalışan ile yollar çok yakında ayrılacak. Muhtemelen bu durumun sebebi Meta’da şirketin büyük bir değer kaybı yaşamasıyla yatırımcılarından baskı görmesi. Microsoft geçen ay 1000 çalışanı ile yollarını ayırdı.
13 sayısının uğursuzluğuna inanır mısınız bilmem ama Meta gibi Lyft’de çalışanlarının % 13’ü ile yollarını ayıracağını açıkladı. 32.000 çalışana sahip olan Getir kıl payı bu oranı değiştirip %14 ile 4480 çalışanını 2022 Mayıs ayında çıkaracağını açıklamıştı. Şirket yöneticilerin ortak söylemi “Bu zor kararı almak kolay olmadı.” cümlesini içerse de çok hızlı ve ani kararları yeri geldiğinde kolayca alabildiklerini görebiliyoruz. Tabii ki buradaki en büyük endişe ekonomideki belirsizlik. Bunun yanına artan rekabeti ve her gün yeni çıkan alternatif şirketleri de düşünürsek hızlı ve kontrolsüz büyüme haliyle, hızlı ve ani u dönüşlerini de beraberinde getiriyor. Pandemi döneminde agresif büyüme planları yapan her şirket bugün bu plansız büyümenin bedelini ödüyor gibi görünüyor.
Her krizin aynı zamanda fırsatlar barındırdığı gerçeğini de unutmamak gerekiyor. Eminim bundan altı ay sonra birçok yeni teknoloji şirketinin doğuşuna tanık olacak, mevzilerini bırakan büyük şirketlerin boşluğunu hemen diğer şirketler alacaklardır. İşlerinden çıkartılan bu kişilerin bir kısmı kendi fikirlerini hayata geçirmek isteyeceklerdir. Piyasadan çekilen veya operasyonlarını durduran şirketlerin çalışanları da muhtemelen bu şirketlere transfer olacaklardır.
Konuyu hazır sizlerin de dikkatini yeterince çekmişken başka bir noktaya bağlamak isterim. Haliyle uzun yıllardır kadın istihdamı ve kadının teknoloji ile bağının arttırılmasını her platformda konuşuyor ve paylaşıyoruz. Hatta çeşitli STK’larla beraber verdiğimiz eğitimlerde de teknoloji şirketlerinde kadın çalışan sayılarının arttırılmasını talep ediyoruz. Bununla da yetinmiyor teknoloji şirketlerinin yönetim kadrolarında daha fazla kadına yer verilmesini öneriyoruz. Umuyorum bu farkındalığı şirketler nezdinde oluşturmaya çalışırken, bir yandan da genç kızlarımızın daha çok bu alanlarda söz sahibi olmalarının önünü açabilir ve bu duruma vesile oluruz. Bu işten çıkarma dalgası sonucunda teknoloji sektöründeki kadın çalışan sayısının oranı nasıl değişecek bilemiyoruz ama umuyorum biraz daha dengeli bir orana doğru gidebiliriz.
SON DAKİKA
