hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow
    Esra Öz Esra Öz

    Pandemide gerçek sağlık haberleri önem kazandı

    10.12.2021 Cuma | 14:04Son Güncelleme:

    Pandemi sürecinde sağlık haberlerinin önemi anlaşılırken, bilimsel ve kanıta dayalı bilgiye erişimin gerekliliği üzerinde duruluyor. Sağlık iletişiminin bilgi kirliliğini önlemedeki etkisi ise, sık sık gündeme geliyor.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    5. Beslenme ve Sağlık İletişimi Konferansı pandemi sürecinde sağlık iletişimi temasıyla gerçekleşti. Gerçekten etkinlikte iletişim alanında çalışanlar, sağlık haberleri alanındaki uzmanlaşmanın etkisi ele alındı. Sabri Ülker Vakfı Başkanı Talat İçöz ve Sabri Ülker Vakfı Genel Müdürü Begüm Mutuş, sağlık iletişiminin önemi üzerinde durdular.

    San Diego State Üniversitesi İletişim Okulu Profesörü Brian H. Spitzberg, pandemi sürecinde gerçekleştirilen iletişimi hükümetler, siyasi söylemler ve hedef mecralar özelinde değerlendirdi.

    Geçmişten günümüzde birçok pandemi olduğunu ve her zaman dezenformasyonun eksik bilgilendirme ile birlikte sunulduğunu söyleyen Spitzberg, “Komplo teorileri var. Bunlar güçlü aktörler arasında gizli bir komple olduğuna işaret ediyor. Bunların amacı kötü niyetle bir hedefe ulaşmak kendi çıkarları doğrultusunda ve sistematik bir şekilde kamuoyunu yanıltmayı da amaçlıyorlar. Sahte haberler biraz daha karmaşık. Aslında bu dezenformasyon biçimi ama tasarım amacı sanki habermiş gibi aktarmak. Sanki itibarlı bir kaynağı varmış gibi lanse ediyorlar. Aslında çifte yanlış bilgilendirme var. İçerik yanlış, sahte ve aynı zamanda kaynağın temsiliyeti de yanlış aktarılıyor” diyor.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    “Bütün Twitter trafiğinin önemli bir kısmı botlar tarafından üretiliyor”

    “Online kaynaklarının yüzde biri aslında bütün sahte haberlerin yüzde sekseni oluşturuyor” diyen Spitzberg, “Başka bir deyişle çok az sayıda kişi, çok sayıda sahte haber üreten kişidir. Yanlış bilgilendirme orantısal bir şekilde etki yapar. Çok az sayıda kaynak olmasına rağmen bu saatte haberi üreten, orantısız bir şekilde paylaşıldığı için sorun oluyor. Bu nedenle mesela 18 aşı karşıtı varsa bunlar bütün aşı karşıtı içeriğinin üçte ikisinden sorumlu sosyal medyada. Bunun da ötesinde botlar veya robotlarla ilgili sorunlar var. Bunlar otomatik algoritmalar, esasen mesajları yakalıyorlar, değiştiriyorlar ya da mesaj üretiyorlar ve bunları dağıtıyorlar. Esasen bunlar mesaj üreten robotlar diyebiliriz. Bunların tasarım amacı belli türden yanıltıcı bilgi için mesajlar üretmek. Bütün Twitter trafiğinin önemli bir kısmı botlar tarafından üretiliyor. Covid-19 ile ilişkili bilgilerin çoğu bot esaslı algoritmaya dayalı” şeklinde konuşuyor.

    Sosyal medyada yanıltıcı bilgilerin çoğunun botlar tarafından iletildiğini söyleyen Spitzberg, “Dezenformasyonu azaltırsak, infodeminin yayılımı durdurulabilir” uyarısında bulunuyor.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    “Pandemi dönemlerinde komplo teorileri nefret, yalan haber her zamankinden çok daha sık ve fazla miktarda oluyor”

    Pandemi döneminde sağlık haberlerinde aşırılık ve yanlış bilgilendirmenin yoğun gerçekleştiğine dikkat çeken İletişim Akademisyeni Prof. Yasemin Giritli İnceoğlu, şunları söyledi: “Pandemi dönemlerinde komplo teorileri nefret, yalan haber her zamankinden çok daha sık ve fazla miktarda oluyor. Bilimsel bilgi akışı durduğunda ekranlarda, sütunlarda klişeler, önyargılar, spekülasyonlar, uyduruk mesnetsiz haberler yer alıyor. Yanlış bilgilendirme, kafa karıştırıcı veriler ve sahte haberler kamu güvenliği ve kamu sağlığı içinde açık ve mevcut bir tehlike oluşturuyor. Dengesiz ve sansasyonel sağlık haberciliği aynı zamanda korku kültürünü de tetikliyor. Yaşanılan süreçte bu tür açıklamalardan yapılan haberlere ve paylaşımlara sıklıkla tanıklık ettik. Halkı bilinçlendirme anlamında yeterli yayın yapılmadı. “Sağlık haberciliği nasıl yapılmalı?” ve “Medyanın sağlık haberciliği konusundaki tutumu ne olmalı?” soruları pandemi ile birlikte daha çok gündemimize geldi. Haberi doğru ve eleştirel okumak iyi bir medya okuryazarı olmanın, olmazsa olmaz koşulu. Bunun için de bazı temel ilkeler var. Bunları göz ardı etmemek lazım.”

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Yarar-Risk Nitelendirme Tiyatrosu (BRCT) adlı modeli anlatan COVID-19 Pandemisinde Risk İletişimini Etkili Kullanmak kitabının yazarı Erik Rifkin, sağlık konularında artan yanlış bilgilerin önüne nasıl geçilebileceğiyle ilgili güçlü örnekler içeren grafikler paylaştı.

    İletişimin önemi büyük

    Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Basın ve Yayın Bölümü Başkanı Prof. Erkan Yüksel, iletişimin çok önemli olduğunu ve yaşanan sorunların kökeninde yanlış iletişim biçimlerinin yattığına vurgu yapıyor. Sağlık iletişiminin de bu noktada ne kadar önemli olduğunu örneklerle açıklayan Yüksel, sosyal medya iletişimi, doğru haber çalışmaları, dezenformasyon gibi önemli başlıkları pandemi çağı ekseninde detaylandırıyor.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    “Pandemi sürecini tamamen ortadan kaldıracak tek şey yapılan aşı uygulamalarının tüm dünyada tamamlanarak toplumsal bağışıklığın yaratılmasıdır”

    Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı ve Aşı Enstitüsü Müdürü Prof. Serhat Ünal, geçmişten bugüne dünya genelinde yaşanan ve farklı şekillerde ortaya çıkan pandemi vakalarını ve vakalara yönelik alınan önlemlere değiniyor. Değişen yaşam şartlarının Covid-19 pandemisini daha sarsıcı boyutlarda yaşamamıza neden olduğunu söyleyen Ünal, küresel ısınma, nüfus artışı, doğanın ve kaynakların tahribatı ve vahşi yaşamla iç içe yaşam gibi birçok etkinin pandemiyi küresel boyutlarda riskli hale getirdiğini paylaşıyor.

    Yeni varyantların salgının doğası gereği mutlaka devam edeceğini ve alınacak önlemlerin başında yine aşı, maske, mesafe ve hijyenin gelmesi gerektiğine vurgu yapan Ünal, “Pandemi sürecini tamamen ortadan kaldıracak tek şey yapılan aşı uygulamalarının tüm dünyada tamamlanarak toplumsal bağışıklığın yaratılmasıdır” diyor.

    “Covid-19, ilk küresel sağlık krizi ve salgındır”

    Covid-19’un ilk küresel sağlık krizi oluşuna değinen Galatasaray Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Ali Ergur, “Tarih boyunca yaşanan birçok salgın ciddi kayıplara rağmen sınırlı bir alanda yaşanmışken Covid-19 patojeni yayılım hızı en yüksek salgın olarak tüm dünyayı etkisi altına almıştır. O yüzden de Covid-19, ilk küresel sağlık krizi ve salgındır” şeklinde konuşuyor.

    Prof. Ergur, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Bireyselcilik anlayışı Covid-19 salgınıyla tamamen yıkılarak sınıfsal farkları eşitlemiştir. Salgın öncesi toplumlarda hakim olan tüketim çılgınlığı ve doğanın tüketilmesine yönelik adımların yanlışlığı insanoğluna büyük bir bedel ödetmiştir.”