Canlı Yayın
Beyin esnekliği ve nöroplastisite kelimesi nöron; sinir hücresi ve plastisite; biçimlendirilebilir kelimelerinden oluşuyor. Beyin esnekliği sadece yaralanmalar iyileşirken değil, dış dünyadaki tüm çevresel etkenlere karşı tepki gösterir ve değişikliğe uğrar.
Kendinizi yeni deneyimlere açarak nöroplastisiteyi artırabilir, beyninizi formatlayabilirsiniz. Beyninizi formatlamak için bilinçli olarak çaba göstermelisiniz, eğer buna tutku ve coşkuyu da eklerseniz harika olacak.
Beyninizi asla hafife almayın. Nöroplastisite ile beyin müthiş uyum sağlayabilen ve yenilenebilen bir organa dönüşebilir. Bende unutkanlık var eskisi gibi hafızam güçlü değil diye yakınmayı bırakın ve beyninizi nöroplastisite ile formatlayın.
Beyin Esnekliğinin Prensipleri neler?
1. "Kullan veya kaybet"
Görevi aktif olarak devam etmeyen sinir bağlantıları, yer işgal etmemek için devre dışı kalır. Bu yüzden beyne verilen görevde başarıya ulaşmak için tekrarlama önemlidir. Örneğin, yeni bir dil öğrenmeye hevesli iken öğrendiklerinizi sık sık tekrarlamazsanız bir süre sonra unutursunuz.
2. "Kullan ve geliştir"
Belirli bir beyin fonksiyonuna yönelik sürekli tetikleme, o fonksiyonun daha da gelişmesini sağlar. Vücudunun bir tarafını kullanamayan inme geçirmiş hasta kullanamadığı taraftaki kolunu veya bacağını mümkün olduğunca çok hareket ettirmeye çalışırsa, beynin bunu kontrol eden bölgesi daha hızlı gelişecektir.
3. "Tekrarlama Önemli"
Esnekliği sağlamak için yeterli düzeyde tekrar yapmak gerekir. Rehabilitasyon ortamında terapistlerin karşılaştığı zorluklardan biri, genellikle hastanın belirli becerileri kazanması için ne kadar zamana ihtiyaç duyulduğunu net belirleyememektir. Örneğin, bir hastanın tekrar yürümeyi öğrenmek zorunda kaldığı durumda, bunu sağlayabilmek için sadece fizyoterapistin gördüğü zamanlarda değil, diğer zamanlarda da yürümeye çalışması önemlidir.
4. "Yoğunluk Önemli"
Esnekliğin oluşturulması yoğun bir terapiyi gerektirir. Bu, tekrarlama kavramıyla da ilişkilidir. Vücudunun bir tarafını kullanamayan inmeli hasta örneğine dönersek "Terapinin uygun dozu nedir? Kaç seans yeterli olur? Bu seansların ne kadar sürmesi gerekir?" gibi sorularla sıklıkla karşılaşılır. Ne kadar yoğun bir terapi söz konusu olursa, beynin işlevlerinde dolayısıyla fiziksel ve bilişsel kabiliyetlerde artma da o kadar hızlı olacaktır.
5. "Zaman Önemli"
Bir yaralanmadan sonra beyin olabildiğince çabuk iyileşmek ister, eğer geç kalınırsa ve tedavi süresi uzadıkça değişiklik yaratmak için daha fazla zaman harcamak gerekir. Yani etkilenmiş bir beyne ne kadar erken müdahale ederseniz başarı şansınız o kadar artar.
6. "Farkındalık önemli"
Esnekliğin oluşturulmasında hastanın egzersizleri nasıl ve neden yapması gerektiğini bilmesi önemlidir. Çünkü hastaların durumu ve egzersizleri hakkındaki farkındalıkları, iyileşme sürecini de etkiler. Terapistin hastası için neyin önemli olduğunu bilmesi gerekir, Duyguların kesinlikle terapinin gücünü artırma potansiyeli vardır, mesela hasta durumunun farkında olarak egzersizlerine katılmayı arzuladığında beynin iyileşmeyi daha çok istemesini sağlar, hafızada değişiklikleri daha kalıcı tutar.
7. "Yaş önemli"
Esnekliğin uyarılması genç beyinlerde daha kolaydır. Daha genç beyinler yaşlı beyinlere göre değişimlere çok daha kolay adapte olabilirler.
Peki biz neler yapalım?
1-Açık havada haftada en az 3 gün ve en az 30 dakika hızlı tempo yürüyüş yapın. Beyin esnekliğinin arttırılmasına yönelik yöntemlerin en önemlisi fiziksel aktivitedir. Egzersizin beyin gelişmesine katkısı olan ‘nörotrofik faktörleri’ artırdığı ve yeni damarların oluşmasını sağlayan anjiyogenezi uyardığı biliniyor.
2-Zihinsel olarak aktif olun. Haber izleyin, bulmaca çözün, mesela yeni bir lisan gibi yeni şeyler öğrenin. Zihinsel egzersiz, beyin için önemli olan ‘Beyin Türevli Nörotrofik Faktörü’ ve sinir hücreleri arasında bağlantılar kuran sinaptogenezi arttırır.
3- Stres esnekliği azaltan bir faktör, stresten uzak durun. Alabildiğiniz kadar sorumluluk almaya çalışın. Stres hafıza becerilerimizi olumsuz yönde etkiler. Gerçekten stresli hissettiğiniz zamanlarda anahtarınızı nereye koyduğunuzu ya da diğer gündelik şeyleri çok kolaylıkla unutursunuz. Stres hormonlarının belirli süre yüksek olması, sinir hücreleri arasında bağlantıyı azaltabilir ve yeni bilgiler oluşturmayı güçleştirir.
4-Sosyal ilişkilerinizi ve meşguliyetinizi sürdürün. Kitap okumak, hobi edinmek, rutin işleriniz yapmaya devam etmek, davet edildiğiniz yerlere arkadaş akraba toplantılarına giderek sosyalleşmek beyinde yeni bağlantıları kuran sinaptogenezi artıracaktır.
5-İyi beslenin. Dengeli içeriği zengin ve her besin öğesini barındıran bir beslenme rejimi ile nöroplastisite geliştirilebilir. Yaşamın her döneminde beslenmemizi önemsemeli, diyet içeriğimizin uzun ve sağlıklı yaşamın en önemli anahtarı olduğunu unutmamalıyız.
Beyin esnekliği ve nöroplastisite kelimesi nöron; sinir hücresi ve plastisite; biçimlendirilebilir kelimelerinden oluşuyor. Beyin esnekliği sadece yaralanmalar iyileşirken değil, dış dünyadaki tüm çevresel etkenlere karşı tepki gösterir ve değişikliğe uğrar.
Kendinizi yeni deneyimlere açarak nöroplastisiteyi artırabilir, beyninizi formatlayabilirsiniz. Beyninizi formatlamak için bilinçli olarak çaba göstermelisiniz, eğer buna tutku ve coşkuyu da eklerseniz harika olacak.
Beyninizi asla hafife almayın. Nöroplastisite ile beyin müthiş uyum sağlayabilen ve yenilenebilen bir organa dönüşebilir. Bende unutkanlık var eskisi gibi hafızam güçlü değil diye yakınmayı bırakın ve beyninizi nöroplastisite ile formatlayın.
Beyin Esnekliğinin Prensipleri neler?
1. "Kullan veya kaybet"
Görevi aktif olarak devam etmeyen sinir bağlantıları, yer işgal etmemek için devre dışı kalır. Bu yüzden beyne verilen görevde başarıya ulaşmak için tekrarlama önemlidir. Örneğin, yeni bir dil öğrenmeye hevesli iken öğrendiklerinizi sık sık tekrarlamazsanız bir süre sonra unutursunuz.
2. "Kullan ve geliştir"
Belirli bir beyin fonksiyonuna yönelik sürekli tetikleme, o fonksiyonun daha da gelişmesini sağlar. Vücudunun bir tarafını kullanamayan inme geçirmiş hasta kullanamadığı taraftaki kolunu veya bacağını mümkün olduğunca çok hareket ettirmeye çalışırsa, beynin bunu kontrol eden bölgesi daha hızlı gelişecektir.
3. "Tekrarlama Önemli"
Esnekliği sağlamak için yeterli düzeyde tekrar yapmak gerekir. Rehabilitasyon ortamında terapistlerin karşılaştığı zorluklardan biri, genellikle hastanın belirli becerileri kazanması için ne kadar zamana ihtiyaç duyulduğunu net belirleyememektir. Örneğin, bir hastanın tekrar yürümeyi öğrenmek zorunda kaldığı durumda, bunu sağlayabilmek için sadece fizyoterapistin gördüğü zamanlarda değil, diğer zamanlarda da yürümeye çalışması önemlidir.
4. "Yoğunluk Önemli"
Esnekliğin oluşturulması yoğun bir terapiyi gerektirir. Bu, tekrarlama kavramıyla da ilişkilidir. Vücudunun bir tarafını kullanamayan inmeli hasta örneğine dönersek "Terapinin uygun dozu nedir? Kaç seans yeterli olur? Bu seansların ne kadar sürmesi gerekir?" gibi sorularla sıklıkla karşılaşılır. Ne kadar yoğun bir terapi söz konusu olursa, beynin işlevlerinde dolayısıyla fiziksel ve bilişsel kabiliyetlerde artma da o kadar hızlı olacaktır.
5. "Zaman Önemli"
Bir yaralanmadan sonra beyin olabildiğince çabuk iyileşmek ister, eğer geç kalınırsa ve tedavi süresi uzadıkça değişiklik yaratmak için daha fazla zaman harcamak gerekir. Yani etkilenmiş bir beyne ne kadar erken müdahale ederseniz başarı şansınız o kadar artar.
6. "Farkındalık önemli"
Esnekliğin oluşturulmasında hastanın egzersizleri nasıl ve neden yapması gerektiğini bilmesi önemlidir. Çünkü hastaların durumu ve egzersizleri hakkındaki farkındalıkları, iyileşme sürecini de etkiler. Terapistin hastası için neyin önemli olduğunu bilmesi gerekir, Duyguların kesinlikle terapinin gücünü artırma potansiyeli vardır, mesela hasta durumunun farkında olarak egzersizlerine katılmayı arzuladığında beynin iyileşmeyi daha çok istemesini sağlar, hafızada değişiklikleri daha kalıcı tutar.
7. "Yaş önemli"
Esnekliğin uyarılması genç beyinlerde daha kolaydır. Daha genç beyinler yaşlı beyinlere göre değişimlere çok daha kolay adapte olabilirler.
Peki biz neler yapalım?
1-Açık havada haftada en az 3 gün ve en az 30 dakika hızlı tempo yürüyüş yapın. Beyin esnekliğinin arttırılmasına yönelik yöntemlerin en önemlisi fiziksel aktivitedir. Egzersizin beyin gelişmesine katkısı olan ‘nörotrofik faktörleri’ artırdığı ve yeni damarların oluşmasını sağlayan anjiyogenezi uyardığı biliniyor.
2-Zihinsel olarak aktif olun. Haber izleyin, bulmaca çözün, mesela yeni bir lisan gibi yeni şeyler öğrenin. Zihinsel egzersiz, beyin için önemli olan ‘Beyin Türevli Nörotrofik Faktörü’ ve sinir hücreleri arasında bağlantılar kuran sinaptogenezi arttırır.
3- Stres esnekliği azaltan bir faktör, stresten uzak durun. Alabildiğiniz kadar sorumluluk almaya çalışın. Stres hafıza becerilerimizi olumsuz yönde etkiler. Gerçekten stresli hissettiğiniz zamanlarda anahtarınızı nereye koyduğunuzu ya da diğer gündelik şeyleri çok kolaylıkla unutursunuz. Stres hormonlarının belirli süre yüksek olması, sinir hücreleri arasında bağlantıyı azaltabilir ve yeni bilgiler oluşturmayı güçleştirir.
4-Sosyal ilişkilerinizi ve meşguliyetinizi sürdürün. Kitap okumak, hobi edinmek, rutin işleriniz yapmaya devam etmek, davet edildiğiniz yerlere arkadaş akraba toplantılarına giderek sosyalleşmek beyinde yeni bağlantıları kuran sinaptogenezi artıracaktır.
5-İyi beslenin. Dengeli içeriği zengin ve her besin öğesini barındıran bir beslenme rejimi ile nöroplastisite geliştirilebilir. Yaşamın her döneminde beslenmemizi önemsemeli, diyet içeriğimizin uzun ve sağlıklı yaşamın en önemli anahtarı olduğunu unutmamalıyız.
SON DAKİKA
