Canlı Yayın
Prof. Dr. Murat Ferman
JIT Yaklaşımı, esas olarak; “stok tutma, stoklama maliyeti” üzerinden yapılandırılmış ve en yalın ifadesi ile “stoksuz çalışma; ilgili maliyetleri mümkünse sıfırlama” anlayış ile hedefini önceleyen bir optimizasyon modelidir. Üretim sürecinde gereksinim duyulan girdilerin(hammadde, yarı-mamul,vb.) imalatçı bünyesinde tutulan stoktan değil, ve fakat, “tam zamanında” tedarikçi tarafından üretim yerine gönderilerek hemen üretime dahil edilmesi şekli ile ilerleyen bir yaklaşımdan bahsediyoruz. Böylece DEĞER üreten şirketler, adeta “stoksuz çalışma” imkan ve kazançlarını sağlamakta, önemli avantajlar elde etmektedirler.
TEDARİKÇİ-KULLANICI(Üretici) ilişkisi’ nin en üst düzeyde entegre ve senkronize edildiği bir yapı kurulmadan JIT Modeli’ nin işlerlik kazanamayacağı açıktır. Sözü edilen komplike- işbirlik temelli DEĞER ÜRETİM SİSTEMLERİ’ nin ortaya çıkmasında, JIT yaklaşımına da rehberlik eden TOPLAM KALİTE YAKLAŞIMI(TKY)’nın öncü rolünü teslim etmeliyiz.
Bilindiği üzere, TKY; resmin bütününe bakarak, her kesim ve elemanı içine alan bütüncül perspektifleri öne çıkarır. Bu bağlamda, tedarikçi ile kullanıcı bir entegre yapı içerisinde birlikte hareket eder ve değer üretirler. İşte, YALIN ÜRETİM gibi kavramların önünü açan bu yapıda, tedarik-stok yönetiminin JIT üzerinden optimizasyonu mümkün olmaktadır.
Toplam Kalite Yönetimi’ nde varolan SIFIR HATA ideal kavramı, JIT üzerinden bir başka versiyonunu; SIFIR STOK sloganı ile formüle etmiştir.
Literatürde, ilk geliştirilip, öncü uygulamaların gerçekleştiği şirkete bağlı olarak “Toyota Yaklaşımı” başlığı ile de anılan JIT sisteminin kurucu ismi, Taiichi OHNO’ dur. Kurulan deneysel fabrikada, sıfır stok esası ile çalışıp, girdi tedarik süresini sadece dört saate indirildiği bilinmektedir. Takım arkadaşları ile birlikte elde ettiği kazanımlar ve geliştirdiği sistematik yaklaşımlar çerçevesinde daima saygı ile anılacaktır.
Tüm dünyada şirketlere büyük kazanç sağlayan JIT yaklaşımı ile sadece ABD imalat sanayinde stok düzeyleri her sene ortalama %2 oranında düşürülmeye devam etmiş; karlılık oranlarında ise hatırı sayılır artışlar sağlanmıştır. Elbette, JIT sisteminin yaygınlık kazanmasında “artan küreselleşmeye bağlı olarak gelişen global tedarik dinamikleri” geliştirici rolü üstlenmiştir. İşte, bu esasta güçlendirici role sahip dinamik, “zor; oyunu bozar!” deyişine göre, bir anda “yumuşak karın” haline dönüşmüştür.
Beklenmedik zaman ve etki kademesinde ortaya çıkan Pandemi, global tedarik zincir ve işleyişinde deyim yerinde ise “tüm rutinleri bozucu/tahrip edici” gelişmeleri dayatmıştır. Aynı zamanda salgının çıkış noktası Çin’in global tedarik yapısında geldiği nokta; üstlendiği rol hakkında yeni sorgulama ve arayışların da kapısı açılmıştır. Her kategoride görüldüğü üzere, hammadde ve aramal kalemlerinde ortaya çıkan sıkıntılar yüzünden, yaygın JIT uygulamaları temelinde sürdürülen tedarik-sipariş rutin ve programları geçersiz kalmış; imalata girdi sağlama süreci ciddi darboğazlar ile karşılaşılmıştır. İşin tuzu-biberi ise, herhalde, “taşıma için konteyner bulunamaması” ve “navlun fiyatlarındaki yüksek oranlı artışlar” olarak not edilmelidir. Üstelik,tüm emtia fiyatlarındaki artış trendi hız kazanmıştır.
JIT sisteminin, başından beri öncü ve yaygın uygulayıcısı otomotiv sektörünün karşılaştığı “akıllı çip tedarik sorunu” gibi gelişmeler; FORO ( Fear-of-Running Out/ Malsız Kalma-Stoksuz Yakalanma ) gibi yeni kavramların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bunların kalıcılığı; ayrı bir tartışma konusudur.
JIT Yaklaşımı, esas olarak; “stok tutma, stoklama maliyeti” üzerinden yapılandırılmış ve en yalın ifadesi ile “stoksuz çalışma; ilgili maliyetleri mümkünse sıfırlama” anlayış ile hedefini önceleyen bir optimizasyon modelidir. Üretim sürecinde gereksinim duyulan girdilerin(hammadde, yarı-mamul,vb.) imalatçı bünyesinde tutulan stoktan değil, ve fakat, “tam zamanında” tedarikçi tarafından üretim yerine gönderilerek hemen üretime dahil edilmesi şekli ile ilerleyen bir yaklaşımdan bahsediyoruz. Böylece DEĞER üreten şirketler, adeta “stoksuz çalışma” imkan ve kazançlarını sağlamakta, önemli avantajlar elde etmektedirler.
TEDARİKÇİ-KULLANICI(Üretici) ilişkisi’ nin en üst düzeyde entegre ve senkronize edildiği bir yapı kurulmadan JIT Modeli’ nin işlerlik kazanamayacağı açıktır. Sözü edilen komplike- işbirlik temelli DEĞER ÜRETİM SİSTEMLERİ’ nin ortaya çıkmasında, JIT yaklaşımına da rehberlik eden TOPLAM KALİTE YAKLAŞIMI(TKY)’nın öncü rolünü teslim etmeliyiz.
Bilindiği üzere, TKY; resmin bütününe bakarak, her kesim ve elemanı içine alan bütüncül perspektifleri öne çıkarır. Bu bağlamda, tedarikçi ile kullanıcı bir entegre yapı içerisinde birlikte hareket eder ve değer üretirler. İşte, YALIN ÜRETİM gibi kavramların önünü açan bu yapıda, tedarik-stok yönetiminin JIT üzerinden optimizasyonu mümkün olmaktadır.
Toplam Kalite Yönetimi’ nde varolan SIFIR HATA ideal kavramı, JIT üzerinden bir başka versiyonunu; SIFIR STOK sloganı ile formüle etmiştir.
Literatürde, ilk geliştirilip, öncü uygulamaların gerçekleştiği şirkete bağlı olarak “Toyota Yaklaşımı” başlığı ile de anılan JIT sisteminin kurucu ismi, Taiichi OHNO’ dur. Kurulan deneysel fabrikada, sıfır stok esası ile çalışıp, girdi tedarik süresini sadece dört saate indirildiği bilinmektedir. Takım arkadaşları ile birlikte elde ettiği kazanımlar ve geliştirdiği sistematik yaklaşımlar çerçevesinde daima saygı ile anılacaktır.
Tüm dünyada şirketlere büyük kazanç sağlayan JIT yaklaşımı ile sadece ABD imalat sanayinde stok düzeyleri her sene ortalama %2 oranında düşürülmeye devam etmiş; karlılık oranlarında ise hatırı sayılır artışlar sağlanmıştır. Elbette, JIT sisteminin yaygınlık kazanmasında “artan küreselleşmeye bağlı olarak gelişen global tedarik dinamikleri” geliştirici rolü üstlenmiştir. İşte, bu esasta güçlendirici role sahip dinamik, “zor; oyunu bozar!” deyişine göre, bir anda “yumuşak karın” haline dönüşmüştür.
Beklenmedik zaman ve etki kademesinde ortaya çıkan Pandemi, global tedarik zincir ve işleyişinde deyim yerinde ise “tüm rutinleri bozucu/tahrip edici” gelişmeleri dayatmıştır. Aynı zamanda salgının çıkış noktası Çin’in global tedarik yapısında geldiği nokta; üstlendiği rol hakkında yeni sorgulama ve arayışların da kapısı açılmıştır. Her kategoride görüldüğü üzere, hammadde ve aramal kalemlerinde ortaya çıkan sıkıntılar yüzünden, yaygın JIT uygulamaları temelinde sürdürülen tedarik-sipariş rutin ve programları geçersiz kalmış; imalata girdi sağlama süreci ciddi darboğazlar ile karşılaşılmıştır. İşin tuzu-biberi ise, herhalde, “taşıma için konteyner bulunamaması” ve “navlun fiyatlarındaki yüksek oranlı artışlar” olarak not edilmelidir. Üstelik,tüm emtia fiyatlarındaki artış trendi hız kazanmıştır.
JIT sisteminin, başından beri öncü ve yaygın uygulayıcısı otomotiv sektörünün karşılaştığı “akıllı çip tedarik sorunu” gibi gelişmeler; FORO ( Fear-of-Running Out/ Malsız Kalma-Stoksuz Yakalanma ) gibi yeni kavramların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bunların kalıcılığı; ayrı bir tartışma konusudur.
SON DAKİKA
