Canlı Yayın
Prof. Dr. Murat Ferman
Ekonominin istenmeyen iklim koşulları arasında yer ve gündemde ön alan “ resesyon(R) “ olgusunun tek başına; bağlantısız bir konjonktür/olgu olmadığını hatırlatarak başlayalım. Nitekim, “bilinirlik” ve “sık yaşanmışlık” bakımından diğer Ters Konjonktürler’ in önüne çıksa da, “R” nin dahil olduğu bir familya vardır ve hepsinin atasının; kök sebebinin, (Yüksek) Enflasyon olduğu bilinmelidir:
Enflasyon, bilindiği üzere, “ fiyatlar genel düzeyinde sürekli yükseliş “ iklimini temsil eder.
Enflasyon ile birlikte sıfır veya ona yakın bir düşük büyüme durumu geçerli olursa, STAGFLASYON olgusu ortaya çıkar.
Enflasyon hakimiyetinde ve ona ilaveten iki çeyrek üst üste ekonomide küçülme yaşanması durumu, RESESYON’ u ifade eder.
Yüksek-Kronikleşmiş enflasyon ikliminde ayrıca “sürekli küçülme” yaşanıyorsa, SLUMPFLASYON ‘ un çetin coğrafyasına girilmiş demektir.
Kronik yüksek enflasyon altında yaşanan sürekli küçülmeye ilaveten “artan işsizlik görülüyorsa, artık daha ileri bir patolojiye; DEPRESYON’ a geçilmiş olduğu görülür.
Tıpkı zayıf düşmüş bünyenin, birbirini tetikleyen birden fazla rahatsızlık kaynaklarına direncinin azalması; genel hastalık tablosunun daha kronik hale gelmesi gibi, enflasyon ile yaşayan (zayıflamış; zafiyete düşmüş) ekonomik bünyelerin karşılaştıkları risk ve kademeler daha ağırdır. O bakımdan, ortaya çıkan ilk rahatsızlık/zafiyet belirtilerinde, KÖK SEBEP’ in ( ekonomi açısından Enflasyon ) isabetli teşhisi ve daha yerleşmeden/kronik hale gelmeden tedavisi/bertaraf edilmesi kritik önem taşımaktadır.
Adeta, Koruyucu Hekimlik felsefe ve prensiplerinden alınan ilham ve ona paralel olarak, “hastalığı ortaya çıkmadan; bünyede yerleşmeden” önlemek, bertaraf etmek esastır. Aksi halde, her kademe-evrede daha karmaşık ve çetin hale gelen bir tedavi (ekonomi politikası) tablosu ile karşı karşıya kalınacaktır. Üstelik, bünyede/ekonomide Kalıcı Hasar Bırakma Riski’ nin; derinlik ve termin bakımından artmasına, adeta yol verilmiş olunmaktadır.
Burada paylaştığımız tespitler, “söylenmesi; yapılmasından kolay“ kabilindendir! Öyle ya; hekimlerin dahi, esansiyel yüksek tansiyon vakalarının kök sebeplerinin teşhisi işinin ancak bir kısmında sonuca ulaşabildikleri bilinmektedir. Gene de, doğru ve zamanında teşhis, klinik tablo (ekonomi açısından konjonktür) gelişim ve yönetimi bakımından kritik/yaşamsal önem taşımaktadır.
Kendileri bakımından uzun bir süre sonra yeniden gündeme gelen enflasyon olgusu karşısında AB ülkeleri ve Amerika’ nın takındığı vaziyet ve benimsediği“ önalıcı/pro-aktif “ duruş ve (sıkılaştırıcı) politikalar, bu açıdan değerlendirilmelidir.
Enflasyon’ un; henüz tek haneli düzeylerde iken teşhis ve müdahalesi ile muhtemel seyir ve risk ( resesyon ve yukarıda belirtilen diğerlerinin ) analizinin doğru yapılması gereği asla ıskalanamaz. Tedavi( mücadele/müdahale) sürecinde ortaya çıkacak, ilk planda; “istenmeyen yan etkilerin sınırlanması” olmak üzere, tüm süreç ile dinamiklerin ustalık dahilinde yönetilebilmesi, bu şekilde kuvvetli ihtimal dahiline alınmaktadır.
Sağlık ve Esenlik Dolu Bayram Dileklerimizle..
Ekonominin istenmeyen iklim koşulları arasında yer ve gündemde ön alan “ resesyon(R) “ olgusunun tek başına; bağlantısız bir konjonktür/olgu olmadığını hatırlatarak başlayalım. Nitekim, “bilinirlik” ve “sık yaşanmışlık” bakımından diğer Ters Konjonktürler’ in önüne çıksa da, “R” nin dahil olduğu bir familya vardır ve hepsinin atasının; kök sebebinin, (Yüksek) Enflasyon olduğu bilinmelidir:
Enflasyon, bilindiği üzere, “ fiyatlar genel düzeyinde sürekli yükseliş “ iklimini temsil eder.
Enflasyon ile birlikte sıfır veya ona yakın bir düşük büyüme durumu geçerli olursa, STAGFLASYON olgusu ortaya çıkar.
Enflasyon hakimiyetinde ve ona ilaveten iki çeyrek üst üste ekonomide küçülme yaşanması durumu, RESESYON’ u ifade eder.
Yüksek-Kronikleşmiş enflasyon ikliminde ayrıca “sürekli küçülme” yaşanıyorsa, SLUMPFLASYON ‘ un çetin coğrafyasına girilmiş demektir.
Kronik yüksek enflasyon altında yaşanan sürekli küçülmeye ilaveten “artan işsizlik görülüyorsa, artık daha ileri bir patolojiye; DEPRESYON’ a geçilmiş olduğu görülür.
Tıpkı zayıf düşmüş bünyenin, birbirini tetikleyen birden fazla rahatsızlık kaynaklarına direncinin azalması; genel hastalık tablosunun daha kronik hale gelmesi gibi, enflasyon ile yaşayan (zayıflamış; zafiyete düşmüş) ekonomik bünyelerin karşılaştıkları risk ve kademeler daha ağırdır. O bakımdan, ortaya çıkan ilk rahatsızlık/zafiyet belirtilerinde, KÖK SEBEP’ in ( ekonomi açısından Enflasyon ) isabetli teşhisi ve daha yerleşmeden/kronik hale gelmeden tedavisi/bertaraf edilmesi kritik önem taşımaktadır.
Adeta, Koruyucu Hekimlik felsefe ve prensiplerinden alınan ilham ve ona paralel olarak, “hastalığı ortaya çıkmadan; bünyede yerleşmeden” önlemek, bertaraf etmek esastır. Aksi halde, her kademe-evrede daha karmaşık ve çetin hale gelen bir tedavi (ekonomi politikası) tablosu ile karşı karşıya kalınacaktır. Üstelik, bünyede/ekonomide Kalıcı Hasar Bırakma Riski’ nin; derinlik ve termin bakımından artmasına, adeta yol verilmiş olunmaktadır.
Burada paylaştığımız tespitler, “söylenmesi; yapılmasından kolay“ kabilindendir! Öyle ya; hekimlerin dahi, esansiyel yüksek tansiyon vakalarının kök sebeplerinin teşhisi işinin ancak bir kısmında sonuca ulaşabildikleri bilinmektedir. Gene de, doğru ve zamanında teşhis, klinik tablo (ekonomi açısından konjonktür) gelişim ve yönetimi bakımından kritik/yaşamsal önem taşımaktadır.
Kendileri bakımından uzun bir süre sonra yeniden gündeme gelen enflasyon olgusu karşısında AB ülkeleri ve Amerika’ nın takındığı vaziyet ve benimsediği“ önalıcı/pro-aktif “ duruş ve (sıkılaştırıcı) politikalar, bu açıdan değerlendirilmelidir.
Enflasyon’ un; henüz tek haneli düzeylerde iken teşhis ve müdahalesi ile muhtemel seyir ve risk ( resesyon ve yukarıda belirtilen diğerlerinin ) analizinin doğru yapılması gereği asla ıskalanamaz. Tedavi( mücadele/müdahale) sürecinde ortaya çıkacak, ilk planda; “istenmeyen yan etkilerin sınırlanması” olmak üzere, tüm süreç ile dinamiklerin ustalık dahilinde yönetilebilmesi, bu şekilde kuvvetli ihtimal dahiline alınmaktadır.
Sağlık ve Esenlik Dolu Bayram Dileklerimizle..
SON DAKİKA
