Canlı Yayın
Prof. Dr. Murat Ferman
Resmi Gazetenin mükerrer sayısında yayınlanan altmışiki sayfa hacmindeki dokümanda, ülke ekonomisinin yönetim sorumluluğunu üstlenen mercilerin öngörü ve hesapları çerçevesinde, Cumhuriyetimizin yüzüncü kuruluş yıldönümünü de kapsayan, önümüzdeki üç yılın yol haritası ortaya çıkmış bulunuyor. Hazine ve Maliye Bakanı’nın ilgili açıklaması ile; “özel sektör öncülüğünde ve dayanıklı bir büyüme için makroekonomik istikrarın daha güçlendirileceği” bir anlayış ve duruş ile yola devam edileceği de ayrıca vurgulanıyor.
Benzer OVP çalışmalarının içinde yer almayan “döviz kur tahminleri”, güçlü dolarizasyon etkisinden kurtulamayan ekonomimiz yüzünden, gene en çok ilgi çeken öngörü kalemini oluşturduğu için oradan başlayalım ve ilerleyelim:
Program büyüklüklerine göre yapılan hesaplama sonucu olarak ortaya çıkan kur öngörüleri; içinde bulunduğumuz yılı; doların 8.30 düzeyinde kapatmasını ve 2022’de 9.27; 2023’de 9.77; 2024’de 10.27 ortalama değerlerini temsil ediyor.
Enflasyon ile ilgili öngörülere bakıldığında; günler öncesine kadar TCMB tarafından paylaşılmaya devam edilen “yüzde beş” lik hedefin radardan çıkarıldığı, ilaveten, halen 15’in altında bulunan yılsonu hedefinin ise 16,2 ye yükseltildiği görülüyor. İyimserlik dozu en yüksek düzeyde bir şekilde enflasyonun önümüzdeki yıl “tek haneli rakama (9.8)” indirilmesi ve takibeden iki yıl için 8.0 ve 7.6 manşetlerinin öngörülmesi, yüksek enflasyon ile mücadeledeki performans öncelik ile etkinliğimiz bakımından sıkıntı verici bir tabloya işaret ediyor.
Enflasyonda görülen “ yapışkan ve katılaşmış yapı”nın kırılması ve kalıcı fiyat istikrarının temini, bu suretle, orta vadeli radarımızdan çıkarılmış ve deyim yerinde ise “bir başka bahara kalmış” gözüküyor. Yüzde beş düzeyinin üzerindeki enflasyonun; tüm ekonomik dinamik ve gelişmeler üzerindeki “DEJENERE EDİCİ-BOZUCU ETKİSİ” nden, önümüzdeki üç yılda kurtulma ihtimali bakımından ümitvar bir tablo ortaya çıkmıyor.
İçinde bulunduğumuz yılı 12.6 lık bir manşetle kapatması öngörülen İşsizlik rakamlarının önümüzdeki dönem seyri bakımından bizleri sıkıntılı bir tablo bekliyor; 2024 yılında dahi tek haneye düşen bir gelişmeden bahsedilmiyor. Uzun yılların birikim ve etkisi ile ortaya çıkan ve çok sayıda faktöre bağlı olarak gelişen istihdam sorununun, birkaç yılda çözülüvermesini beklemenin gerçekçi bulunmadığı tespiti, böylece, bir kez daha teyit ediliyor.
OVP’ nin son yılı olan 2024’de, Türkiye ekonomisinin “ Trilyon Dolarlık” klasmana yükselme hedefinin paylaşıldığı, kişi başına milli gelirin de; Cumhuriyetin yüzüncü yılında 10.703 dolarlık öngörü bazında, yeniden “Onbin Dolar ve Üstü” ligine taşınmasının hedeflendiği görülüyor. Bundan yedi yıl önce, 2013 yılında ulaşılan 12.582 dolarlık düzey hatırlandığında, yüksek enflasyonun yıllara yayılan “berbat edici” etkisi, herhalde görmezden gelinemez. Bu bakımdan, enflasyon ile kararlı mücadele, her tespit ve rakamın, önünde ve üzerinde olmalıdır.
İçinde bulunduğumuz pandemi döneminin etkileri ve muhtemel seyri bakımından “ iyimserlik dozu en yüksek tutularak” hazırlandığı ( mesela, petrol fiyatlarının 70 doların altında seyredeceği) görülen bu çalışmanın; ekonomide SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME sağlama amacı yolunda etkin araç olmasını ümit ederiz.
Resmi Gazetenin mükerrer sayısında yayınlanan altmışiki sayfa hacmindeki dokümanda, ülke ekonomisinin yönetim sorumluluğunu üstlenen mercilerin öngörü ve hesapları çerçevesinde, Cumhuriyetimizin yüzüncü kuruluş yıldönümünü de kapsayan, önümüzdeki üç yılın yol haritası ortaya çıkmış bulunuyor. Hazine ve Maliye Bakanı’nın ilgili açıklaması ile; “özel sektör öncülüğünde ve dayanıklı bir büyüme için makroekonomik istikrarın daha güçlendirileceği” bir anlayış ve duruş ile yola devam edileceği de ayrıca vurgulanıyor.
Benzer OVP çalışmalarının içinde yer almayan “döviz kur tahminleri”, güçlü dolarizasyon etkisinden kurtulamayan ekonomimiz yüzünden, gene en çok ilgi çeken öngörü kalemini oluşturduğu için oradan başlayalım ve ilerleyelim:
Program büyüklüklerine göre yapılan hesaplama sonucu olarak ortaya çıkan kur öngörüleri; içinde bulunduğumuz yılı; doların 8.30 düzeyinde kapatmasını ve 2022’de 9.27; 2023’de 9.77; 2024’de 10.27 ortalama değerlerini temsil ediyor.
Enflasyon ile ilgili öngörülere bakıldığında; günler öncesine kadar TCMB tarafından paylaşılmaya devam edilen “yüzde beş” lik hedefin radardan çıkarıldığı, ilaveten, halen 15’in altında bulunan yılsonu hedefinin ise 16,2 ye yükseltildiği görülüyor. İyimserlik dozu en yüksek düzeyde bir şekilde enflasyonun önümüzdeki yıl “tek haneli rakama (9.8)” indirilmesi ve takibeden iki yıl için 8.0 ve 7.6 manşetlerinin öngörülmesi, yüksek enflasyon ile mücadeledeki performans öncelik ile etkinliğimiz bakımından sıkıntı verici bir tabloya işaret ediyor.
Enflasyonda görülen “ yapışkan ve katılaşmış yapı”nın kırılması ve kalıcı fiyat istikrarının temini, bu suretle, orta vadeli radarımızdan çıkarılmış ve deyim yerinde ise “bir başka bahara kalmış” gözüküyor. Yüzde beş düzeyinin üzerindeki enflasyonun; tüm ekonomik dinamik ve gelişmeler üzerindeki “DEJENERE EDİCİ-BOZUCU ETKİSİ” nden, önümüzdeki üç yılda kurtulma ihtimali bakımından ümitvar bir tablo ortaya çıkmıyor.
İçinde bulunduğumuz yılı 12.6 lık bir manşetle kapatması öngörülen İşsizlik rakamlarının önümüzdeki dönem seyri bakımından bizleri sıkıntılı bir tablo bekliyor; 2024 yılında dahi tek haneye düşen bir gelişmeden bahsedilmiyor. Uzun yılların birikim ve etkisi ile ortaya çıkan ve çok sayıda faktöre bağlı olarak gelişen istihdam sorununun, birkaç yılda çözülüvermesini beklemenin gerçekçi bulunmadığı tespiti, böylece, bir kez daha teyit ediliyor.
OVP’ nin son yılı olan 2024’de, Türkiye ekonomisinin “ Trilyon Dolarlık” klasmana yükselme hedefinin paylaşıldığı, kişi başına milli gelirin de; Cumhuriyetin yüzüncü yılında 10.703 dolarlık öngörü bazında, yeniden “Onbin Dolar ve Üstü” ligine taşınmasının hedeflendiği görülüyor. Bundan yedi yıl önce, 2013 yılında ulaşılan 12.582 dolarlık düzey hatırlandığında, yüksek enflasyonun yıllara yayılan “berbat edici” etkisi, herhalde görmezden gelinemez. Bu bakımdan, enflasyon ile kararlı mücadele, her tespit ve rakamın, önünde ve üzerinde olmalıdır.
İçinde bulunduğumuz pandemi döneminin etkileri ve muhtemel seyri bakımından “ iyimserlik dozu en yüksek tutularak” hazırlandığı ( mesela, petrol fiyatlarının 70 doların altında seyredeceği) görülen bu çalışmanın; ekonomide SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME sağlama amacı yolunda etkin araç olmasını ümit ederiz.
SON DAKİKA
