Canlı Yayın
Reha Erus
Daha dün gibi ama yıllar çoık çabuk geçiyor. O dönemde İtalya’daydım. Solidarnosc’un Polonyaca karşılığı Dayanışma. Dönemin rejimi belli. Demir Perdenin çok katı zamanı ve halkın ezildiği yıllar. Polonya, Varşova Pakti’nın sadık bir üyesi. Komünüzmin kol gezdiği Sovyetler Birliği’nin arka bahçelerinden biri. Baskı dayanılamaz hal almış. Devlet işçi sınıfına nefes aldırılmıyor. Bu arada Katolik dünyası esrarengiz bir şekilde seçildikten 33 gün sonra ölen İtalyan Papa1. John Paul’un yerine yapılan Konklave’de sürpriz bir oylamayla Polonya’lı Kardinal Karol Joseph Wojtyla’yı yeni Papa seçiyor.
Doğu Blokundan gelen sakıncalı Papa ülkesi için adeta bir umut ışığı oluyor.1978’in son ayları. Polonya’da rejim şaşkın. Diğer komünist ülkelere oranla Polonya daha bir dindar. Papa ilk ziyaretini kendi ülkesine yapıyor. Halk coşku ile karşılıyor yeni dini lideri. Bağrına basıyor Papa 2. John Paul’u. Ama Sovyetler Birliği çok kuşkulu ve huzursuz.
Bu arada ilk rejim karşıtı işçi hareketi Gdansk kentindeki Lenin tersanede gizliden başlatılıyor. Bağımsız Özyönetimli Dayanışma Sendikası Solidarnosc adını alıyor. Hedef sosyalizm çerçevesinde radikal reformların yapılmasını sendikal bir sistemle gerçekleştirmek. Polonya Halk Cumhuriyetleri rejimleri bu harekete karşı Sovyetler Birliğinden gelen talimatlarla baskı uygulamayı hedefliyor. Ama sendika her geçen gün güçleniyor. İşçilerin dayanışması Papa 2. John Paul’dan da destek almaya başlıyor.
Liderleri Lech Walesa Vatikan ile sıkı bir işbirliğine gidiyor. Bu arada rahip Jerzy Popieluszko’nun öldürülmesi sendika ile kilisenin bağlarını dahada güçlendirince ve ülkede tepkiler artınca dönemin Cumhurbaşkanı Wojciech Jaruzelski pes ederek sendika ile masaya oturma kararı almak zorunda bırakılıyor. Aslında bu gelişme Brejnev Doktirininin sallantısının ilk eylemi kabul edildi.
Solidarnosc lideri Lech Walesa Lenin Tersanesi emekçilerini çok iyi yönetmişti. Siyasi zaferin gizli kahramanı Doğu Blokundan gelen dini lider Papa 2. John Paul’du. Bu aynı zamanda Sovyetler Birliği için ilk ciddi yenilgi ve dağılma başlangıcıydı. Dönemin Sovyet lideri Mihail Gorbaçov’un1989 Devrimine ışık tuttu.
Glasnost (Açıklık) bir şekilde Polonya’ya özgürlüğü tattıran işçi lideri Lech Walesa ve onun sendikası Solidarnosc’un hareketiyle gerçekleşti. Lech Walesi bu başlattığı genel direnişin ödülünü ülkesinin Cumhurbaşkanı seçilerek aldı. Başarısını gizli kahraman Papa 2. John Paul ile paylaştı. Solidarnsc’un 40. yılı İstanbul dahil bir çok dünya kentinde logolarla kutlandı
Lech Walesa’yı bir panelde Roma’da tanıdım. Alçak gönüllülüğüne hayran oldum. Bu arada Soldarnosc işçi sendikası bugün Polonya’nın en güçlü kurumu olarak görevini sürdürüyor.
Daha dün gibi ama yıllar çoık çabuk geçiyor. O dönemde İtalya’daydım. Solidarnosc’un Polonyaca karşılığı Dayanışma. Dönemin rejimi belli. Demir Perdenin çok katı zamanı ve halkın ezildiği yıllar. Polonya, Varşova Pakti’nın sadık bir üyesi. Komünüzmin kol gezdiği Sovyetler Birliği’nin arka bahçelerinden biri. Baskı dayanılamaz hal almış. Devlet işçi sınıfına nefes aldırılmıyor. Bu arada Katolik dünyası esrarengiz bir şekilde seçildikten 33 gün sonra ölen İtalyan Papa1. John Paul’un yerine yapılan Konklave’de sürpriz bir oylamayla Polonya’lı Kardinal Karol Joseph Wojtyla’yı yeni Papa seçiyor.
Doğu Blokundan gelen sakıncalı Papa ülkesi için adeta bir umut ışığı oluyor.1978’in son ayları. Polonya’da rejim şaşkın. Diğer komünist ülkelere oranla Polonya daha bir dindar. Papa ilk ziyaretini kendi ülkesine yapıyor. Halk coşku ile karşılıyor yeni dini lideri. Bağrına basıyor Papa 2. John Paul’u. Ama Sovyetler Birliği çok kuşkulu ve huzursuz.
Bu arada ilk rejim karşıtı işçi hareketi Gdansk kentindeki Lenin tersanede gizliden başlatılıyor. Bağımsız Özyönetimli Dayanışma Sendikası Solidarnosc adını alıyor. Hedef sosyalizm çerçevesinde radikal reformların yapılmasını sendikal bir sistemle gerçekleştirmek. Polonya Halk Cumhuriyetleri rejimleri bu harekete karşı Sovyetler Birliğinden gelen talimatlarla baskı uygulamayı hedefliyor. Ama sendika her geçen gün güçleniyor. İşçilerin dayanışması Papa 2. John Paul’dan da destek almaya başlıyor.
Liderleri Lech Walesa Vatikan ile sıkı bir işbirliğine gidiyor. Bu arada rahip Jerzy Popieluszko’nun öldürülmesi sendika ile kilisenin bağlarını dahada güçlendirince ve ülkede tepkiler artınca dönemin Cumhurbaşkanı Wojciech Jaruzelski pes ederek sendika ile masaya oturma kararı almak zorunda bırakılıyor. Aslında bu gelişme Brejnev Doktirininin sallantısının ilk eylemi kabul edildi.
Solidarnosc lideri Lech Walesa Lenin Tersanesi emekçilerini çok iyi yönetmişti. Siyasi zaferin gizli kahramanı Doğu Blokundan gelen dini lider Papa 2. John Paul’du. Bu aynı zamanda Sovyetler Birliği için ilk ciddi yenilgi ve dağılma başlangıcıydı. Dönemin Sovyet lideri Mihail Gorbaçov’un1989 Devrimine ışık tuttu.
Glasnost (Açıklık) bir şekilde Polonya’ya özgürlüğü tattıran işçi lideri Lech Walesa ve onun sendikası Solidarnosc’un hareketiyle gerçekleşti. Lech Walesi bu başlattığı genel direnişin ödülünü ülkesinin Cumhurbaşkanı seçilerek aldı. Başarısını gizli kahraman Papa 2. John Paul ile paylaştı. Solidarnsc’un 40. yılı İstanbul dahil bir çok dünya kentinde logolarla kutlandı
Lech Walesa’yı bir panelde Roma’da tanıdım. Alçak gönüllülüğüne hayran oldum. Bu arada Soldarnosc işçi sendikası bugün Polonya’nın en güçlü kurumu olarak görevini sürdürüyor.
SON DAKİKA
