hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow
    Sercan Şipka Sercan Şipka

    Kaykay: "Sokakların sporuyken, şimdi olimpiyatların yeni bir yıldız branşı oldu."

    25.07.2021 Pazar | 09:27Son Güncelleme:

    Bu hafta itibarıyla, 17 gün boyunca sürecek olan 2020 Tokyo Olimpiyatlarının heyecanını yaşamaya başlayacağız. Her olimpiyatlarda olduğu gibi, bu olimpiyatları da eşsiz kılacak birçok yenilik olacak. Bunlardan en önemlisi, ilk defa bu olimpiyatlarda; 5 tane yeni spor branşı, olimpik branş olarak yer alacak. Bu branşları sayacak olursak; spor tırmanış, karate, softbol, dalga sörfü ve kaykay... Bu haftaki köşe yazımın konusunu da bu eklenen beş yeni branştan biri olan kaykay branşı oluşturuyor. Sokakların sporu olan kaykay, nasıl oldu da bir olimpik branş haline geldi? Gelin bu konuyu etraflıca hep beraber öğrenelim.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    90’lı yıllarda çocukluğunu, gençliğini, yetişkinliği hatta yaşlılığını yaşayanlar için, unutulmayan 3 sinema filmi varsa, bunlarda 1’i mutlaka ‘Geleceğe Dönüş’ filmlerinin serisidir. Eminim bu filmi her duyduğunuzda, aklınıza filmle ilgili kaykay sahneleri mutlaka geliyordur. Özellikle o yıllarda çocukluğunu yaşayan kişiler için, bu filmde yansıtılan uçan kaykaylar herkesin hayalinde güzel bir yer edinmişti.

    Başta Amerika’da olmak üzere skateboard olarak bilinen kaykay, dünyanın birçok ülkesinde sokak kültürüyle özdeşleşmiştir. Her ne kadar kaykay, bir ulaşım aracı olarak tasarlansa da, hiçbir zaman sadece ulaşım aracı olarak düşünülmemiştir. Tıpkı futbol için herkesin bildiği bir söz olan, ünlü gazeteci Simon Kuper’in ‘’futbol asla sadece futbol değildir’’ sözü gibi, kaykay da asla sadece bir ulaşım aracı değildir. Belki futbol gibi çok geniş kitlelere hitap eden bir kitle aracı değildir kaykay, ama bazıları için bir tutkulu yaşam felsefesi olduğu kesindir. Özellikle topluluktan kendini farklı gören, daha doğrusu çoğunluğa benzemek istemeyen gençlerin bir başkaldırı aracıdır kaykay. Hangi ülkede olursa olsun, kaykay sporuyla ilgilenen kişilerin kendine has tarzları vardır.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Peki nasıl oldu da bu kaykay sporu IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi)’nin dikkatini çekti? Bu durumun birçok nedeni var. Fakat ilk neden olarak şunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Her dönemin gençliğinin ilgisini çekmesi…Evet 1960’lı yıllardan, 2020’lere uzanan bir zaman dilimi.. Tam yarım asırı geçerek sokaklarda yer almasına rağmen kaykay sporu, asla eskiyi temsil etmez, her döneminde sanki yeni bir jenerasyonun izlerini sokağa bırakır gibi yeniler kendini. Sanırım kaykay sporunun bu özelliği, IOC’nin en çok dikkatini çekti. Bir de günümüzde Z Kuşağının, en çok merak duyduğu sporların başında kaykay gelmesi sebebiyle IOC, bu branşı olimpik branşlar kategorisine hızlıca aldı.
    Gelin biraz da kaykay sporunun kurallarından ve teknik özelliklerinden bahsedelim. Kaykay aktiviteleri, temel olarak 4 alt dala ayrılmaktadır.

    1- Streetstyle (Sokak Stili)

    Sokak stili kaykayda, sokakların tüm fiziki yapısı ve ruhu kullanılmaktadır. Kaykaycılar sokaklardaki engelleri, kaykayları için doğal bir parkur alanı düşünmektedirler.. Örneğin kaldırımlar, düz alanlar, basamaklar, merdiven kenarlarında yer alan tutacaklar, ya da tüm bunlara benzer sokak unsurları, kaykaycılar tarafından hareketler sırasında yararlanılan parkurları oluşturmaktadır.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Sokak stili kaykaya, dünyaca ünlü Amerikalı kaykaycı Rodney Mullen’ın çok büyük katkılar yaptığı bilinmektedir. Bu tarz içinde yer alan ve “ollie” ismi ile bilinen zıplama hareketi, ve diğer benzer hareketler, hep Mullen’ın kaykay sporuna hediye ettiği hareketlerdir. Sokak stili kaykayda, özel alanlara ve spesifik gereçlere ihtiyaç duyulmadığı için, dünya üzerinde en çok tercih edilen kaykay stili olmaktadır. Ülkemizde, İstanbul’da yaşayanlar da mutlaka, Beşiktaş’ta sahilde kaykay yapan gençleri bir kez görmüşlerdir. İşte bu gençler de sokak stili kaykay sporuyla uğraşmaktadırlar.

    2- Vertstyle (Eğim Stili)

    Rampaların ve yüksek eğimli asfalt yerlerin önem kazandığı bu stil, Amerika’da kaykayın sokaklarda iyice popüler olmasıyla ortaya çıkmıştır. Sokak stili kaykaycıların, heyecan arayarak çanak şeklindeki boş havuzlarda kaymaya başlamasıyla oluşan bu stil, zamanla rampaya ve yüksek eğimli asfaltlı alanlara kaykayla kaymaya evrilmiştir.

    Çok çeşitli olarak kaykay dünyasına hizmet veren rampalar içinde, yarım – tam boru şekline çok yakın olan halfpipe rampaları oldukça popülerdir. Söz konusu rampaların büyük bir çoğunluğu, ahşap materyalden yapılmakta olup, bu tip rampalarda 90 derece açı ile kaykaycının kendisini rampaya bıraktığı görülmektedir. Bir başlangıç kısmına, bir de diğer tarafa olacak şekilde, sürekli olarak rampa üzerinde hareket eden kaykaycılar, yalnızca yarım halfpipe değil, çeyrek boru şeklindeki halfpipe rampalardan (quarterpipe) da yararlanırlar. Bu rampalar, biraz daha az eğilimlidir. Bu stilde kaykay sporunu yapan kişiler, kaykay sporuyla en az 2-3 yıl tanışmış sporculardır. Dolayısıyla bu stille uğraşan kaykaycılar, tecrübeli kişilerdir.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    3- Freestyle (Serbest Stil)

    En eski kaykay alt dallarından biri olarak bilinen bu kaykay tarzı; kaykayın ilk ortaya çıktığı tarihler olan 1960’lardan, 1990’lı yılların başına kadarki en popüler olduğu zaman dilimine kadar oldukça ilgi görmüştür Her ne kadar sokak stili ile serbest stil benzerlik gösterse de, bu stilde kaykaycılar özgün olmak zorundadırlar. Kaykaycının başarısını, zor, özgün ve ilginç hareketleri doğru bir şekilde uygulayabilmesi belirlemektedir. Bu stilde daha çok kaykaycılar, sokaklardaki şartları kendilerine özgü hareketlerle geçerek tanınırlar. İlerlemeler daha çok spontane gerçekleşir. Şova dönük hareketlerin tercih edilmesi nedeniyle, kaykay sporunun en izlenen disiplinidir. Genelde bu stili kaykay sporuyla hiç ilgisi olmayan insanlar da izlemeyi tercih eder. Ve izledikten sonra, bu stili denemek için çaba gösterirler.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    4- Downhill (Yokuş Aşağı)

    Yokuş aşağı olarak bilinen bu tarz; kaykay sporunda, andrenalin ve tehlike seviyesi en yüksek olan disiplindir. Herhangi bir hareket kaygısı gütmeden, yine özel bir platforma ihtiyaç duyulmadan kayılan bu stilde, daha büyük tekerler kullanılır ve genellike yokuş aşağı bir zemin tercih edilir. Burada amaç olabildiğince hedeflenen yere kaykayla hızlı bir şekilde kaymaktır. Bir kaykay ile ulaşılabilecek en yüksek hızlara, bu stil içinde ulaşılmaktadır. Bir nevi bu stil kaykay sporunda, atletizm branşının 100 metre koşusudur. Bu özelliği nedeniyle, kaykay sporunu sokağın kültürüyle birlikte düşünerek bir yaşam biçimi haline getiren kişiler için bu stil, yapay bir yarıştır. Ve asla bu stil kaykay sporunu tam anlamıyla tanımlamaz. Bilakis bu stilin, kaykay sporunun sokakla özdeşleşen ruhuna zarar verdiği düşünülür. Çünkü kaykay sporu bu kişiler için özgünlüktür, asla herkesin aynı şekilde yapay bir biçimde hareket edeceği bir mecra değildir.

    Ülkemizde kaykay sporu ne aşamada?

    2017 yılında Türkiye Kaykay Federasyonunun kurulmasıyla, bu alanda lisanslı sporcular yetiştirilmeye başlandı. Dünya’da olduğu gibi, ülkemizde de ilk etapta sokaklarda kaykay yapan gençler bu spor branşına yönlendirildi. Bu uygulamanın olumlu sonuçlar göstermesiyle, sokaklardan keşfedilen gençlere, kaykay sporunun profesyonel antrenörleri gözetiminde eğitimler verilmeye başlandı. Eğitimlerde başarılı olan gençlerle yine aynı yıl içerisinde bir Milli Takım oluşturuldu. Günümüzde kaykay sporuna, ülkemizde ilgi artmaya başlamıştır. Sokak kaykaycılarıyla başlayan bu spor, şu an ülkemizde 199’u kadın, 648’i erkek olmak üzere toplam 847 lisanslı sporcuya ulaşmıştır.