hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow
    Sercan Şipka Sercan Şipka

    Yeni bir olimpik branş: "Spor Tırmanış"

    25.06.2021 Cuma | 16:17Son Güncelleme:

    Geçen haftaki köşe yazımda, her hafta sizlere ülkemizde pek bilinmeyen ve takip edilmeyen farklı bir spor branşını tanıtacağımı bahsetmiştim. Spor Tırmanış branşıyla bu seriye başlamak istiyorum.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Tırmanma; yürüme, koşma, sıçrama ve atma gibi insanların hareketle ilgili en temel yetenekleri arasında yer alır. Günümüzde her ne kadar tırmanma kabiliyeti insanlara biraz uzak gibi gelse de en basitinden 90’lı yıllarda mahalle kültürü içinde yetişen çocuklar mutlaka bir ağaca tırmanma deneyimi yaşamışlardır. Bu yüzden birazdan tanıtımını yapacağım Spor Tırmanış branşının, 90’lı yıllarda çocukluğunu ağaçların üzerinde geçiren kişilere çok ilgi çekici geleceğini düşünüyorum.

    2020 Tokyo Olimpiyatlarının 5 yeni olimpik spor branşından biri olan Spor Tırmanış yarışlarının aslında köklü bir geçmişe sahip olduğunu söyleyebiliriz. İlk Spor Tırmanış yarışları 1940’lı yılların sonlarında Sovyetler Birliği’nde yapılmıştır. 1985 yılında ise Torino şehrinde ilk modern spor tırmanışları organize edilmiştir. 1991 yılında ise ilk Dünya Şampiyonası Almanya’nın Frankfurt şehrinde düzenlenmiştir. Bu tarihten sonra Spor Tırmanış branşı birçok ülkede bilinir hale gelmiştir.

    Ülkemizde 22 Aralık 2000 tarihinde, Merkez Danışma Kurulunun 331 sayılı onayı ile Spor Tırmanış Branşı Türkiye Dağcılık Federasyonu’nun alt branşı olarak eklenmiştir. Günümüzde de bu statüsünü halen sürdürmektedir. Spor Tırmanış branşının asıl sıçrama yaptığı olay ise, 2007 yılında ise 57 ülke federasyonunun onayı ile Uluslararası Spor Tırmanış Federasyonu kurulmasıyla olmuştur. 2016 Rio Olimpiyatlarından sonra da 2020 Tokyo Olimpiyatlarıyla beraber Spor Tırmanış, doğrudan olimpiyat oyunlarına katılmaya hak kazanan branşlardan biri olarak popülerliğini dünya genelinde arttırmaya başlamıştır.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Peki bu Spor Tırmanış nedir? Gelin şimdi bu branşın teknik özelliklerinden ve kurallarından bahsedelim.

    Spor Tırmanış: Emniyet noktaları (bolt, minder) önceden hazırlanmış ve sabit olan; tırmanış yüzeylerinde; tüm güvenlik önlemleri alınarak ve daha önceden belirlenmiş rota üzerinde yapılan tırmanışlardır. Spor Tırmanış çeşitleri 3 farklı disiplinde gerçekleşir:

    1- Lider Tırmanış
    2- Boulder Tırmanış
    3- Hız Tırmanış

    1- Lider Tırmanış: Dinamik ipe bağlanmış olan lider tırmanıcının, zeminden yükselmeye başlaması, daha önceden rota üzerine düzenli aralıklarla yerleştirilmiş emniyet noktalarına ipi geçirerek güvenli bir şekilde rotayı tamamlamasıdır. İpin diğer ucundaki emniyetçi ise tırmanıcının emniyetini sağlar. Lider Tırmanış duvarı IFSC kurallarına göre duvar yüksekliği en az 15 metre, duvar genişliği en az 12 metre, duvar eğimi ise 9 metre olarak belirlenmiştir.

    2- Boulder Tırmanış: Spor Tırmanış disiplinleri arasında en eğlenceli, en sosyal, en akrobatik ve fiziksel yeterlilik açısından en zor olanıdır. IFSC’nin belirlediği kurallara göre duvarların maksimum yüksekliği 4.5 metredir. Genişlik 3,5 metredir. (10 rota) Kurallara göre rota boyunca vücudun yere en yakın kısmının yüksekliği 3 metreden yukarıda olamaz. Genelde ülkemizde en çok bu yarışın kullanım sahası mevcuttur. Ülkemizde 4,5 metre yükseklikten 2,5 metre genişlikten 5 blokta tırmanışlar yapılmaktadır. Bu yarış disiplininde yerde duran minderler çok önemlidir. Sporcular herhangi bir sakatlık yaşamaması adına yerde duran minderlerin kalınlığı en az 40 cm olmalıdır ve 2,5 metrelik bir alanı kaplamalıdır. Minderlerin araları açık olmamalıdır. Bu disiplinde yarışanlara öncelikle düşüş öğretilir.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    3- Hız Tırmanışı: 10-15 metre yüksekliği ve 5 derece eğim olan bir duvarda belirli aralıklarla dizilmiş aynı tutamaklardan oluşan rotanın, en hızlı şekilde tırmanılmasıyla yapılan yarışlardır. El ve ayak tutamakları standarttır. Duvar üzerindeki dizilimi ve mesafeleri dünyanın her yerinde aynıdır. Bu yarış disiplini izlemesi en keyifli olandır. Adeta atletizmin 100 metre yarışları gibi Spor Tırmanışın en heyecanla beklenen yarışlarıdır.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Spor Tırmanış branşının yarış disiplinlerinden bahsettikten sonra, bu branşın ekipmanlarından da söz edelim. Öncelikle iyi bir tırmanış ayakkabısına sahip olmalısınız, sonrasında emniyet kemeri, emniyet aleti, tırmanış ipi, kask, magnezyum tozu, magnezyum toz torbası, karabinalar, ekspres setler, emniyet eldiveni ve emniyet gözlüğü gibi malzemeleri temin etmelisiniz.

    Ülkemiz tarihi açısından bu branşı inceleyecek olursak, ilk resmi yarışma 28-29 Ocak 2006 tarihlerinde Sakarya Üniversitesi Spor Kompleksinin içinde bulunan Tırmanma Duvarında gerçekleştirilmiştir. Spor Tırmanış branşında Milli takım olarak ilk defa katıldığımız yarışma 2 sporcuyla 28 Haziran-03 Temmuz 2006 tarihleri arasında Rusya’da düzenlenen Spor Tırmanış Şampiyonası olmuştur. Bu yarışmayla ülkemiz uluslararası arenada milli takım düzeyinde ilk kez temsil edilmiştir. Milli Takımımız aynı yıl içerisinde İspanya’da düzenlenen ilk dünya kupasına da katılmıştır.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Ülkemiz Spor Tırmanış branşında 31 temmuz 3 ağustos 2008 tarihleri arasında Kütahya şehrinde Balkan Şampiyonasına evsahipliği yaparak, bu branşta uluslarası ilk organizasyonunu da gerçekleştirmiştir. Günümüzde ise ülkemiz, Spor Tırmanış branşında en erken 8-9 yaşlarındaki çocuklara yönelik eğitim programlarına başlayarak başta Okul Sporları kategorisi olmak üzere, birçok farklı kategorilerde yarışlar düzenlemektedir. Aynı zamanda yetişkinler düzeyinde de bu spora hobi olarak gönül veren birçok kişi ülkemizde bu sporu yapmaya başlamıştır. Kim bilir belki bu yazıdan sonra sizler de yeni bir Spor Tırmanışçısı olmaya aday olacaksınız.

    Önümüdeki hafta farklı yeni bir spor branşıyla görüşmek üzere…