SON DAKİKA
ATSO'nun anketinden 'belirsizlik' çıktı
ATSO'nun anketinden 'belirsizlik' çıktı
Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)- ANTALYA Ticaret ve Sanayi Odası'nın (ATSO) kent merkezinde 1000'i aşkın esnafla yapılan ankette, Türkiye ekonomisinde en önemli sorun belirsizlik olarak gösterildi.
ATSO'nun 'Antalya Ekonomisi: 2021 Yılı Değerlendirme, 2022 Yılı Beklentiler' başlıklı toplantısına, ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, ATSO Meclis Başkanı Süleyman Özer ve yönetim kurulu üyeleri katıldı. Pandemi nedeniyle 2020'nin Antalya ve Türkiye açısından kayıp yıl olduğu, 2021'de ise turizm, tarım ve ihracatın iyi verilere ulaşıldığını belirten ATSO Başkanı Davut Çetin, 2021 yılını eylül ayı itibarıyla ayrıca ele aldı. Çetin, Eylülde sıkıntıların başladığını ve dört aydır yaşanan ciddi panik havası ve ekonomik çalkantının mikro ve makro tüm işletmeleri ciddi şekilde etkilediğini söyledi. Çetin, “Eylülde kur ve faizle başlayan belirsizlik ciddi anlamda hepimizin canını yakmaya devam ediyor" dedi.
ELEKTRİK VE DOĞALGAZDA İNDİRİM TALEBİ
Elektrik, doğalgaz, akaryakıt gibi ürünlerdeki fiyat artışları ve enflasyondaki yükselişe dikkati çeken Davut Çetin, dünyada da enerji maliyetinin yükseldiğini belirterek, Türkiye'nin en çok etkilenen ülke olduğunu söyledi. Çetin, “Özellikle KOBİ'ler ve en çok da Antalya etkileniyor yine. Türkiye'de 1 Ocak 2021-1 Ocak 2022 arasında sanayide kullanılan elektrikte yüzde 275, doğalgazda yüzde 400 zam geldi. Elektrik ve doğalgaz fiyatları muhakkak düşürülmeli, en azından üzerindeki vergiler düşürülmeli" diye konuştu.
MAYISA KADAR KESİNTİ YAPILMASIN
ÖTV ve KDV düzenlemeleri gerektiğini de anlatan Çetin, birçok üyenin elektrik, doğalgaz faturalarını kredilerle ödemek zorunda kalacağına işaret ederek, “Antalya çok etkilenecek, bu 3-4 ay boyunca bazı arkadaşlarımız, 'Hiç olmazsa elektrik ve doğalgazımızı kesmesinler faiziyle ödeyelim ama mayıs, haziran, temmuz aylarında döneminde ödeyelim. Faiziyle ödeyelim ama bizim enerjimiz kesilmesin' diyor. Özellikle şehiriçi oteller, restoranlar" dedi.
İL BAZINDA ANTALYA İÇİN ÖZEL FİYAT
Birçok işletme 3-5 bin lira elektrik faturası öderken, faturanın şimdi üç misli civarında arttığını belirten Çetin, Mayıs ayına kadar ödeyemeyen işletmelerin elektrik ve doğalgazında kesintiye gidilmemesi için bir çalışma başlattıklarını dile getirdi. İl bazında uygulanan doğalgaz fiyatlandırması örneğini de veren Çetin, bunun tam tersi yaz döneminde Antalya'da elektriğin ucuz kullandırılması gerektiğini söyledi. Çetin, il bazında elektrik fiyatı uygulamasıyla ilgili çalışma yaptıklarını da kaydetti.
HERKESİN CANI YANIYOR
Ankete bakınca ciddi olumsuzluk görüldüğünü belirten Çetin, şu değerlendirmede bulundu:
“Faiz ve kur dengesinden kaynaklanan sorunlar ve ardından gelen enerji maliyetlerindeki artışlar bütün sektörleri direkt etkiledi. Gerçekten herkesin canı şu anda ciddi anlamda yanıyor. Hanelere de girdi. Evdeki hanımlarda, pazarda 30 liraya patlıcan, 35 liraya mercimek, 25 lira salatalık olunca işler düştü. Üreticinin bir suçu yok, maliyetler arttı. Bir anda yapılınca herkesin canını ciddi anlamda yaktı."
ANKET SONUÇLARI AÇIKLANDI
Toplantıda Antalya'da 1000'i aşkın şehir merkezindeki işletmeyle yapılan anketin sonuçları da açıklandı. ATSO ve AESOB üyesi Muratpaşa, Kepez ve Konyaaltı ilçelerindeki esnafla yapılan ankette, yüzde 84'ünün kiracı olduğu belirlendi. Konaklama sektöründe bu oran yüzde 54. Esnafın sadece yüzde 18'i turizmden etkilenmediğini söyledi.
SATIŞLAR DÜŞTÜ YANITI
2021'deki satışların 2020'ye göre değişimi sorulan esnafın yüzde 80'i düştüğü yanıtını verdi. Çalışan sayısında da yüzde 19'luk düşüş olduğu sonucu çıktı. Yüzde 34'ün kredi kullanımı artarken, yüzde 29'u kullanmıyor, yüzde 11'e yakını da kullanamıyor sonuçları belirlendi.
KREDİ ZORLUĞU
Yüzde 43'ü ise kredi almakta, yüzde 45'i kredi ödemesinde zorluk yaşadığını söyledi. SGK ödemelerinde zorluk yaşayanların oranı ise yüzde 51. Kredi ve SGK ödemesinde en fazla sorun yaşamanın konaklama sektöründe olduğunu da açıklandı.
TAHSİLAT SORUNU
Alacak tahsilatı sorunu özellikle Kasım ve Aralık aylarında had safhaya çıktığı için yüzde 42 oranında kötü cevabı verildiği belirtilen ankette, fiyatlardaki değişimde ise enflasyonun altında fiyat artıranların oranı yüzde 13, enflasyon oranında yüzde 30, enflasyonun üstünde ise yüzde 57 olarak çıktı. Ankette, maliyeti enflasyonun altında artan işyeri olmadığı da belirtildi.
2022 SATIŞLARINDA UMUTSUZLUK
Ankette 2022 yılı satış beklentileri sorulan esnafın yüzde 54'e yakını azalacağı yanıtı verdi. Satışların yüzde 26'sı aynı kalacağı, yüzde 20'ye yakını artacağını düşünüyor. Olumsuz beklentinin de özellikle gıda, market, dayanıklı tüketim ve yeme-içme sektöründe fazla olduğu ifade edildi.
İSTİHDAM BEKLENTİSİ
Ankette, 2022 yılı çalışan sayısına ilişkin beklentide ise yüzde 21'i azalacağı, yüzde 72'si aynı kalacağını belirtirken, yüzde 7'ye yakını artacağını söyledi. Bu nedenle istihdam desteklerinin artırılması gerektiğine işaret edildi.
EKONOMİYE DAİR BEKLENTİLER
Ankette ekonomiye iliklin beklentilerin de olumsuz olduğu belirtildi ve çıkan sonuçlara göre yüzde 65'e yakını 'daha olumsuz olacak', yüzde 20'si 'aynı kalacak', yüzde 15'e yakını da 'daha iyi olacak' yanıtı verdi. En önemli sorunlarda birinci durgunluk, ikinci vergi ve prim yükü, üçüncü kiralar, dördüncü girdi maliyetleri ve sonra kur belirsizliği sıralandı. Destek taleplerinde vergi ve prim indirimi ve kira desteği ilk üç sırada çıktı.
EN ÖNEMLİ SORUN BELİRSİZLİK
Türkiye ekonomisinde en önemli sorun ise belirsizlik olarak gösterildi. İkinci sırada işsizlik, üçüncü faiz oranlardaki yükseklik ve devamında eğitim ve hukuk sistemleri, siyasi tartışmalar, kayıt dışı ekonomi sıralandı.
FOTOĞRAFLI